Tìm hiểu tất tần tật các bộ phận cấu tạo nên chiếc loa nhà bạn

Biên tập bởi Nguyễn Bùi Nhật Mỹ

Cập nhật 8 tháng trước

2.874

Mặc dù loa là thiết bị âm thanh quen thuộc với cuộc sống, tuy nhiên lại ít ai biết đến loa được hình thành từ những bộ phận nào. Chính vì thế, trong bài viết sau, Điện máy XANH sẽ cùng bạn tìm hiểu tất tần tất các bộ phận cơ bản cấu tạo nên chiếc loa nhé!

Loa là gì? Chức năng của loa

Loa được biết là một thiết bị dùng để khuếch đại âm thanh và là một trong những thiết bị nằm trong dàn mạng lưới hệ thống âm thanh .
Loa hoạt động giải trí dựa trên việc làm cho không khí hoạt động từ đó tinh chỉnh và điều khiển tín hiệu điện để tạo ra sóng âm thanh trong không khí, ảnh hưởng tác động âm thanh đến người nghe .
Chức năng của loa nhằm mục đích truyền phát tín hiệu âm thanh đến người nghe. Người ta thường sử dụng loa để nghe nhạc, xem phim, học tập hay thậm chí còn là tham gia trong những buổi hội họp, buổi tiệc cùng nhiều người .

1Củ loa (Driver)

Củ loa hay còn gọi là Driver là trái tim hay cũng chính là linh hồn của hệ thống loa. Chức năng chính của củ loa là truyền phát tín hiệu thành sóng âm thanh thông qua màng loa.

Củ loa có 4 dạng khác nhau, mỗi loại sẽ được phân biệt dựa trên vai trò đảm nhiệm toàn dải âm thanh .

• Loa tần số cao hay còn gọi là Tweeter hoặc loa HF (high frequency): Đây là loa thể hiện âm sắc cao của nhạc cụ và một số hiệu ứng như kính vỡ. Đối với loa này có kích cỡ khoảng 1 inch, được làm bằng các vật liệu như lụa, titanium hoặc sợi dạng tổng hợp.
• Loa trung chịu trách nhiệm cho dải âm thoại và các âm thanh dễ nghe nhất. Kích cỡ của loa trung khoảng giữa loa Tweeter và Woofer, tuy nhiên vẫn có trường hợp kích cỡ loa trung không giống với thông thường. Chất liệu để làm màng loa tùy thuộc vào nhà sản xuất và khá đa dạng.

• Loa tần số thấp hay còn gọi là loa siêu trầm (Woofer): những tần số của loa còn thấp hơn cả so với tần số của loa trung. Những âm thanh của loa tần số thấp như là tiếng trống rền trong album nhạc Rock hay những âm trầm trong nhạc phim. Để tái hiện độ sâu của loa điều đó phụ thuộc vào kích cỡ của nón loa cũng như lượng không khí tác động lên.
• Loa toàn dải phụ thuộc vào phần âm cao và âm trung của loa. Chúng ta thường thấy loa toàn dải trong các loa con của những bộ rạp trong gia đình gọn nhẹ và thường đi kèm với loa siêu trầm để tạo ra chất lượng âm thanh đầy đủ.

Sự tích hợp những Driver lại với nhau sẽ tạo ra bản thiết kế loa. Đối với dòng loa 2 đường tiếng gồm có 1 tweeter, 1 loa trung có công dụng kích thích âm Bass. Đối với loa 3 đường tiếng gồm có vừa đủ 3 Driver .

Khung sườn

Khung sườn chính là phần xương chống đỡ toàn bộ loa. Khung sườn có chức năng chính là gắn kết các thành phần của loa lại với nhau một cách khoa học, chặt chẽ và ổn định nhất.

Khung sườn được làm bằng nhiều vật liệu khác nhau, so với vật liệu hạng sang thì khung sườn thường được làm bằng nhôm tuy nhiên thông dụng nhất là bằng sắt. Thậm chí đôi lúc còn sử dụng nhựa để làm khung sườn để giảm giá tiền của loa. Nhà sản xuất thường coi khung sườn của loa là bộ phận để chứng minh và khẳng định giá trị cũng như đẳng cấp và sang trọng của chiếc loa .

Tuy khung sườn không ảnh hưởng nhiều đến chất lượng âm thanh của loa nhưng một số các loại khung sườn quá lớn lại có thể gây phản xạ trực tiếp lại màng loa.

Viền nhún

Viền nhún của loa được làm bằng chất liệu giấy hoặc vải được xếp gấp lại vào nhau. Chức năng chính của viền nhún giúp cho việc giữ kín hơi và tạo ra độ mềm dẻo cho âm thanh loa Bass. Đối với những người biết được âm thanh chuyên nghiệp thì chỉ cần nhìn vào viền nhún sẽ biết được chất lượng của loa.

Ví dụ : Viền gân vải hoàn toàn có thể dùng cho loa trầm hoặc trung trầm, loại viền mút bằng da mềm phần lớn dùng làm loa trầm. Còn viền cao su đặc dày chỉ dùng cho loa sub điện .

Mạng nhện 

Mạng nhện của loa được ví như một cái lò xo trong củ loa rời. Mạng nhện khi nhận tín hiệu sẽ nhanh chóng di chuyển và sau đó quay về vị trí cân bằng để thực hiện những tín hiệu sau đó. Mạng nhện sẽ quyết định chất lượng của âm thanh cũng như độ bền của loa Bass rời.

Nam châm

Nam châm của loa có hình tròn trụ và được đặt cố định và thắt chặt ở đằng sau của loa, trọng tâm của nam châm hút sẽ được đặt thẳng hàng với trọng tâm của màng loa .
Chính nam châm từ sẽ tạo ra lực từ tác động ảnh hưởng lên cuộn dây đồng và tạo ra những xung động về âm thanh. Sau đó, những xung động sẽ tính năng lên màng loa và tạo ra âm thanh .

Nam châm trong củ loa rời thường được cấu trúc với 3 loại phổ cập là Alnicol, Ferrite và Neodymium. Nam châm sẽ tích hợp cùng với những bộ phận khác tạo ra những xung động âm thanh từ những dòng điện từ vận động và di chuyển liên tục .

• Alnicol: Là một vật liệu được sử dụng vào những năm 1940 – 1965, loại này tạo ra từ trường rất mạnh nhưng hiện nay ít được sử dụng hơn. Loại này tuy tốt nhưng khi để loa hoạt động liên tục sẽ dẫn đến nhiệt độ cuộn dây và nam châm giảm lực và không thể tự phục hồi.
• Ferrite: Có từ trường yếu hơn so với Alnicol tuy nhiên lại cùng khối lượng, giá thành của loại này tương đối rẻ và có khả năng hoạt động ở công suất cao liên tục. Đối với mạch từ của Ferrite là mạch ngoại từ.
• Neodymium: Loại này là sự kết hợp hoàn hảo của 2 loại trên, độ từ mạnh và khả năng khó bị khử từ. Giá thành của loại chất liệu này cũng vừa phải khi hiện nay có khá nhiều nhà sản xuất sử dụng.

Côn loa 

Côn loa là một bộ phận được cấu trúc bằng lõi sắt kẽm kim loại và ống hình tròn trụ ( được làm bằng nhựa chịu nhiệt ) tích hợp cùng với những dây đồng cuốn quanh .
Côn loa thường được đặt ở ngay khe hở từ. Đối với khe từ càng nhỏ thì tạo ra chất lượng âm thanh càng tốt. Vị trí côn loa là vị trí chịu nhiệt khá cao khi dòng điện đi qua nên thường được bôi keo ở lớp sắt kẽm kim loại để tạo độ chắc như đinh .

Dây quấn

Dây quấn được sử dụng phổ biến hiện nay đó là dây quấn tròn hoặc dây vuông, hình bầu dục. Tuy nhiên, dây cuốn tròn có nhiều lỗ trống dẫn đến khối lượng nặng lựa chọn dây vuông và bầu dục. Để có thể khắc phục được nhược điểm này, bạn nên lựa chọn dây vuông giúp tiết kiệm thời gian lên tới 20%.

Chất liệu dây thường được sử dụng là dây đồng bên ngoài phủ lớp nhôm. 

Cuộn dây quấn sẽ được thao tác theo 2 dạng hầu hết : Có cuốn dây lú ra ngoài ( Overhung Voice Coil ) và nằm trọn vẹn trong khe từ ( Underhung Voice Coil ) .

Màng loa 

Màng loa là phần quan trọng nhất bởi nó sẽ quyết định hành động chất lượng âm thanh được tái tạo ra. Các loại vật liệu giấy, nhựa, sắt kẽm kim loại, … là những loại thông dụng để làm màng loa lúc bấy giờ .
Chất liệu của màng loa được phong cách thiết kế tùy thuộc vào nhu yếu của nhà phân phối cũng như người sử dụng để làm thế nào tạo ra một chiếc loa tương thích .

Nguyên lý hoạt động của củ loa:

Loa hoạt động giải trí khi có dòng điện chạy qua, nam châm hút sẽ mở màn tạo ra từ trường, những lực từ trường sẽ ảnh hưởng tác động lên cuộn âm hoạt động liên tục sau đó tạo ra dao động cơ. Khi cuộn âm hoạt động thì màng loa cũng hoạt động vì hai bộ phận này gắn với nhau và phần mạng nhện rác rưởi cũng gắn liền với cuộn loa .
Mạng nhện sẽ có cùng tần số với tần số xê dịch của màng loa sẽ giúp cho loa hoạt động uyển chuyển hơn. Cả màng loa và màng nhện được gắn với khung viền mà khung viền giúp giữ cố định và thắt chặt màng loa. Sau đó, màng loa sẽ hoạt động và ảnh hưởng tác động lên không khí trước khi loa bị rung từ đó tín hiệu âm thanh sẽ tạo ra .

2Thùng loa 

Thùng loa là một bộ phận vô cùng quan trọng của loa. Thùng loa cũng chính là bộ phận để đặt và cố định hệ thống linh kiện bên trong loa. Đây cũng là một vật trang trí độc đáo, đa dạng trong ý tưởng thiết kế.

Thùng loa cũng là một cái hộp để đạt được những bộ phận khác như củ loa, mạch lọc bên trong và những thùng loa phải được phong cách thiết kế sao cho tương thích để giúp sóng âm có được sự cộng hưởng tốt và xác lập được sóng âm theo nhu yếu .
Những yếu tố tạo nên thùng loa như : Kích thước, vật tư sản xuất, độ dày và những loại sơn phủ lên mặt phẳng thùng loa, … Các yếu tố trên sẽ tạo tác động lớn đến chất lượng âm thanh mà loa phát ra. Khoảng khoảng trống trống bên trong cũng ảnh hưởng tác động đến hoạt động giải trí của loa .

3Mạch lọc loa

Mạch lọc loa hay còn gọi là bộ phận tần là một trong những bộ phận bên trong loa, làm nhiệm vụ tách chia và phân loại các loại tần số phù hợp để chuyển đến các củ loa như: Bass, Treble, Mid nhằm tái tạo âm thanh tốt nhất để loa có thể phát ra.

Ngoài ra, màng lọc còn giúp loa bảo vệ loa và hạn chế cháy củ loa .

4Lỗ thoát bass

Lỗ thoát bass có tính năng xử lý yếu tố thắt cổ chai của thùng loa hoặc là màng loa nhỏ. Nhiều đơn vị sản xuất thường làm thêm một cổng thoát bass ( lỗi dội âm ) nhằm mục đích tăng năng lực tái tạo âm tần số thấp .
Lỗ này được phong cách thiết kế ở phía trước hoặc phía sau với phong cách thiết kế dưới dạng lỗ đơn hoặc đôi .

5Cọc loa (Trạm đấu nối dây)

Đối với cọc loa chỉ Open trên một số ít loa hạng sang và được gắn sẵn ở bên trong. Để hoàn toàn có thể kết nối dòng loa này, bạn cần phải sử dụng dây liên kết riêng không liên quan gì đến nhau để liên kết và tăng cấp loa quý phái hơn .
Cải tiến của những loa về cọc loa đó là những vị trí có năng lực liên kết dây thường hay dây có đầu riêng. Một số kiểu liên kết được dùng cho amply được phong cách thiết kế chuyên biệt .

6Mạch phân tần

Mạch phân tần hay còn gọi là Crossover, là một bộ phận tách các kênh thành các dải âm thanh khác nhau cho từng loại loa khác nhau. Bạn có thể hiểu cụ thể đó là tần số thấp cho loa Bass và tần số cao cho Tweeter.

Các tín hiệu âm thanh phải được phong cách thiết kế sao cho những dải âm thanh không bị chồng lên nhau. Tuy nhiên, trên thực tiễn điều này khó mà xảy ra nhiều âm Bass hoặc có hỏng một dải âm nào đó .

7Phụ kiện đi kèm

Có rất nhiều phụ kiện khác nhau để tương hỗ cho mạng lưới hệ thống loa, từ những đồ vật đơn thuần đến chi tiết cụ thể nhất như giá đỡ, chân loa .
Tuy nhiên, bạn nên lựa chọn phụ kiện đi kèm một cách cẩn trọng nếu bạn không chọn đúng chất lượng theo mạng lưới hệ thống thì hoàn toàn có thể tạo ra âm thanh bị hỏng .

Mời bạn tham khảo thêm một số mẫu loa karaoke và amply bán chạy tại Điện máy XANH:

Mong rằng với những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu hơn về những bộ phận cơ bản cấu thành nên chiếc loa nhà mình. Mọi vướng mắc hãy để lại phản hồi bên dưới để Điện máy XANH giải đáp ngay nhé !

Source: https://thomaygiat.com
Category : Điện Tử