Tóm tắt nội dung chính, lập dàn ý phân tích, bố cục – Đất nước – Nguyễn Đình Thi – Văn 12

I. Tác giả

1. Tiểu sử – Cuộc đời

– Nguyễn Đình Thi ( 1924 – 2003 ), sinh ra tại Thành phố Luông Pha Băng, nước Lào .
– Ông tham gia kháng chiến và giữ nhiều chức vụ quan trọng của Đảng .
– Nguyễn Đình Thi được xem là một nghệ sĩ đa tài, ông sáng tác nhạc, làm thơ, viết tiểu thuyết, kịch, tiểu luận phê bình. Ở nghành nào ông cũng có những góp phần đáng trân trọng .

2. Sự nghiệp văn học

a. Phong cách thẩm mỹ và nghệ thuật
– Thơ ông tự do, phóng khoáng mà vẫn hàm súc, sâu lắng, suy tư và có nhiều tìm tòi theo hướng tân tiến .
– Những tác phẩm văn xuôi của Nguyễn Đình Thi là sự phản ánh kịp thời cuộc chiến đấu can đảm của nhân dân ta trong những cuộc kháng chiến. Các tác phẩm của ông đều mang tính thời sự về những cuộc kháng chiến của dân tộc bản địa Nước Ta .
b. Tác phẩm chính
– Thơ : Người chiến sỹ ( 1958 ) ; Bài thơ Hắc Hải ( 1958 ) ; Dòng sông trong xanh ( 1974 ) ; Tia nắng ( 1985 ) ; Đất nước ( 1948 – 1955 ) ; Nhớ ; Lá đỏ ….
– Tiểu thuyết : Xung kích, Vỡ bờ ; Thu đông năm nay ( 1954 ), Bên bờ sông Lô ( 1957 ), Vào lửa ( 1966 ), Mặt trận trên cao ( 1967 ) …
– Phê bình văn học : Tiểu luận Nhận đường .
– Kịch : Con nai đen ( 1961 ) ; Hoa và Ngần ( 1975 ) ; Giấc mơ ( 1983 ) ; Rừng trúc ( 1978 ) ; Nguyễn Trãi ở Đông Quan ( 1979 ) ; Người đàn bà hóa đá ( 1980 ) ; Tiếng sóng ( 1980 ) ; Cái bóng trên tường ( 1982 ) ; Trương Chi ( 1983 ) ; Hòn Cuội ( 1983 – 1986 )

Sơ đồ tư duy – Tác giả Nguyễn Đình Thi

II. Tác phẩm

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ – Hoàn cảnh sinh ra
– Bài thơ được sáng tác trong một thời hạn dài ( 1948 – 1955 ), tương tự với thời kì chống thực dân Pháp .
– Bài thơ có những đoạn lấy từ hai bài thơ ” Sáng mát trong như sáng năm xưa ” ( 1948 ) và ” Đêm mitting ” ( 1949 ), đến năm 1955, Nguyễn Đình Thi viết thêm phần sau ” Ôi những cánh … ”
=> Dù viết nhiều lần nhưng bài thơ vẫn là một chỉnh thể thẩm mỹ và nghệ thuật và là một trong những bài thơ hay nhất của Nguyễn Đình Thi và văn học Nước Ta sau Cách mạng Tháng Tám viết về đề tài đất nước .
b. Bố cục : 2 phần :
– Phần 1 : Từ đầu đến ” Những buổi rất lâu rồi vọng nói về ” : Mùa thu đất nước trong hoài niệm của nhà thơ .
– Phần 2 : Còn lại : Hình ảnh đất nước kháng chiến đau thương mà anh hùng tình nghĩa .

2. Tìm hiểu chi tiết

a. Phần 1

* Hình ảnh mùa thu Hà Nội trong hoài niệm (từ đầu đến… “lá rơi đầy”):

– Tín hiệu gợi nhắc về mùa thu TP. Hà Nội : ” sáng mát trong ” và ” gió “, ” hương cốm mới “, đây là những nét đặc trưng quen thuộc của mùa thu Bắc Bộ, mùa thu Thành Phố Hà Nội .
– Mùa thu TP.HN trong hoài niệm :
+ Bức tranh mùa thu chân thực, thi vị, mang đậm đặc trưng mùa thu TP. Hà Nội nhưng thoáng buồn : những buổi sáng mát trong, gió thổi, hương cốm, chớm lạnh, hơi may xao xác, nắng lá, phố phường TP.HN => Bức tranh mùa thu có hình khối, đường nét, sắc tố những chứa đầy tâm trạng của người ra đi ” Người ra đi … lá rơi đầy ” .

+ Hình ảnh người đi buồn bã, lưu luyến nhưng cũng đầy cương quyết: “Người ra đi đầu không ngoảnh lại/ Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy”.

=> Mùa thu TP. Hà Nội đẹp nhưng buồn thấm thía bởi nhân vật trữ tình phải ly biệt Thành Phố Hà Nội để đi tìm con đường thoát vòng nô lệ đau thương, tủi nhục .

* Mùa thu cách mạng, mùa thu độc lập vui tươi, phấn chấn.

– Tiếng reo vui trước mùa thu hiện tại độc lập, niềm hạnh phúc .
– Mùa thu cách mạng tươi đẹp, sôi sục : khoảng trống thẩm mỹ và nghệ thuật di dời từ những phố dài xao xác buồn bã sang khoảng trống núi rừng tươi mới, tràn trề sức sống ( rừng tre phấp phới, trời thu thay áo mới ) với những âm thanh ngân nga, vang vọng ; trạng thái nhân vật trữ tình vui tươi, niềm hạnh phúc hòa trong sự hoan hỉ của tạo vật ( phấp phới, thiết tha ) .
– Mùa thu độc lập, tự chủ : ” Trời xanh đây là của tất cả chúng ta … ”
– Suy tư về hồn thiêng đất nước : ” Nước tất cả chúng ta … vọng nói về ” .
=> Niềm tự hào về đất nước .
– Nghệ thuật rực rỡ trong đoạn thơ : hình ảnh thơ giàu sức gợi, câu thơ giàu tính nhạc, vận dụng hiệu suất cao phép điệp, giọng thơ hoan hỉ sôi sục, xúc cảm mãnh liệt …
=> Đoạn thơ bộc lộ tình yêu tha thiết, niềm tự hào về quê nhà đã được độc lập, có truyền thống cuội nguồn anh hùng, quật cường .
b. Phần 2

* Đất nước đau thương trong chiến tranh:

– Đất nước chìm trong máu và nước mắt : ” những cánh đồng quê chảy máu “, ” dây thép gai đâm nát trời chiều “, ” bát cơm chan đầy nước mắt ” … ” đứa đè cổ đứa lột da ” .
– Đất nước bật lên nỗi căm hờn : ” Từ những năm đau thương chiến đấu … căm hờn ” .

* Đất nước vùng lên giành lấy chiến thắng vinh quang, chói lọi:

– Vượt lên đau thương để lao động và chiến đấu, chống lại quân địch : ” Những đêm dài hành quân nung nấu “, ” Xiềng xích chúng bay không khóa được … lòng dân ta yêu nước thương nhà ” .
– Hình ảnh đất nước kì vĩ, chói lọi, quật khởi bừng dậy giữa hiện thực rung trời chuyển đất : ” Ôm đất nước những người áo vải / Đã đứng lên thành những anh hùng “, ” Nước Nước Ta từ máu lửa / Rũ bùn đứng dậy sáng lòa ” .
– Nghệ thuật rực rỡ trong đoạn thơ : hình ảnh phát minh sáng tạo đầy sức gợi hình quyến rũ, thủ pháp trái chiều, khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn đậm nét .
=> Bức tranh đất nước được tạo nên bằng vật liệu hiện thực ( đường nét tương phản đối lập ) .
=> Hình tượng giàu tính sử thi, là cao trào của cảm hứng, tóm gọn được tư tưởng toàn bài .
c. Giá trị nội dung
– Đất nước được cảm nhận trong chiều dài của những năm tháng kháng chiến, chiến đấu và thắng lợi, trong khoảng trống to lớn .
– Cảm xúc, suy tư : đất nước thân mật, thiêng liêng, sang trọng và quý phái, vĩ đại và anh hùng .
d. Giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ
– Nhịp điệu, hình ảnh thơ phát minh sáng tạo .
– Ngôn ngữ thơ và lắng đọng, cô đúc .
– Sử dụng phát minh sáng tạo, nhiều mẫu mã những giải pháp tu từ.

III. Các nhận định

Một số nhận định về tác giả, tác phẩm

     Thơ Nguyễn Đình Thi say đắm, nhưng không say đắm như Xuân Diệu, say mà tỉnh; có trí tuệ nhưng không trí tuệ như Chế Lan Viên, anh xúc cảm từ nhỡn kiến chứ không phải từ tri thức; có suy tưởng như không suy tưởng như Huy Cận, anh suy tưởng từ hình sắc chứ không phải từ cái vô hình vô ảnh.”

( Nguyễn Đức Quyền – Sách Luyện Văn, NXBĐHQG TPHCM, trang 201 )

Loigiaihay.com

Source: https://thomaygiat.com
Category : Điện Nước