Nhiệt Độ – Ánh Sáng – Độ Ẩm Cho Hoa Lan Sinh Trưởng

Để trồng được một chậu hoa lan đẹp không phải là điều dễ dàng, bạn cần phải đảm bảo môi trường phù hợp để trồng hoa lan như nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm, không khí, nước, đất… Hãy cùng Smart Garden tìm hiểu ngay điều kiện sinh trưởng tốt nhất của hoa lan!

I. Nhiệt Độ

Nhiệt độ tác động ở cây  hoa lan qua con đường quang tổng hợp. Ta biết rằng cường độ quang hợp gia tăng theo nhiệt độ: thường khi nhiệt độ tăng 10 độ C thì tốc độ quang hợp tăng lên gấp đôi. Chính vì vậy mà nhiệt độ cao làm gia tăng sự phát triển dinh dưỡng ở cây lan. Vì lý do này mà vào mùa nắng ta tăng lượng phân bón cho lan để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng gia tăng ấy.

Nhiệt độ liên quan đến ánh sáng vì cây cỏ thu tóm nhiệt lượng từ ánh sáng sáng mặt trởi và kế đến là toả ra được thì diệp lục tố sẽ bị thiêu huỷ, lá sẽ ngả vàng và phản ứng quang hợp bị đình chỉ. Nhiệt độ ở lá dưới ánh nắng  vào bất kỳ thời gian nào cũng luôn luôn cao hơn nhiệt độ của không khí quanh nó. Sự tổn thương do nhiệt độ tuỳ vào thời gian phơi bày ra nắng.

Không khí luân chuyển sẽ giúp tránh được điều đó. Phần lớn cây lan chịu được nhiệt độ thấp của đêm hôm, thời gian ngắn thôi chứ không dai dẳng. Ngược lại nhiệt độ cao dai dẳng trong đêm không tốt cho cây vì tiến trình hô hấp ngày càng tăng. Chúng ta mong ước tăng tỷ suất quang hợp để tạo dự trữ cho sự tăng trưởng và trổ hoa của cây lan, nhưng sự hô hấp cao sẽ dùng hết chất đường và nhựa cũng nhanh bằng lúc phản ứng quang hợp tạo ra chúng. Quang hợp thì diễn tiến suốt ngày còn hô hấp thì diễn ra suốt ngày và đêm. Bằng cách làm chậm đi sự hô hấp về đêm, thì những chất tổng hợp được ban ngày sẽ không bị sử dụng hết ! Có thể làm giảm sự hô hấp ấy bằng cách hạ nhiệt độ đêm hôm xuống. Như vậy sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm ( biên độ nhiệt ) có ảnh hưởng tác động đến sự tăng trưởng của cây lan .

Kết hợp giàn lan với tiểu cảnh nước để điều hòa nhiệt độ cho cây
Nhiệt độ còn ảnh hưởng tác động đến sự ra hoa của 1 số ít lan : ở lan Bạch câu Dendrobium crumenatum yên cầu giảm nhiệt độ bất thần khoảng chừng 5-6 đô C trong vài giây đồng hồ đeo tay thì khoảng chừng 9 ngày sau chúng sẽ nở hoa hàng loạt. Ở 18,5 độ C Paphiopedilum insigne và Dendrobium nobile chỉ liên tục tăng trưởng mà không ra hoa nhưng chúng sẽ ra hoa khi nhiệt độ hạ xuống 13 độ C hay thấp hơn. Ở Cymbidium cũng vậy, nhưng ở đây có sự tham gia của ánh sáng. Phalaenopsis schileriana chỉ ra hoa khi nhiệt độ đêm hôm giảm xuống dưới 21 độ C .
Tuy nhiên, nếu nhiệt độ quá thấp thì sẽ làm cho nước trong tế bào của cây kết tinh thành nước đá, làm ngày càng tăng thể tích, phá vỡ những cấu trúc tế bào. Ngược lại, nhiệt độ tăng quá cao thì sự quang hợp ngừng lại vì nguyên sinh chất trong tế bào đặc quánh lại do mất nước, cây ngừng hô hấp và chết đi .
Và như vậy, chúng chỉ tăng trưởng tốt nhất ở trong khoảng chừng nhiệt độ cực lớn là 35 độ C, nhiệt độ tối hảo là 27 độ C .
Rõ ràng nhu yếu nhiệt độ ở cây lan có khác nhau nên ta gặp chúng tập trung chuyên sâu thành những nhóm lan khác nhau ở những vùng nhiệt độ khác nhau : lan vùng núi cao, lan vùng đồng bằng, lan vùng nhiệt đới gió mùa, lan vùng ôn đới .
Căn cứ vào nhu yếu nhiệt độ, ta chia lan ra thành 3 nhóm

• Nhóm cây hoa lan ưa nóng: chịu nhiệt độ ban ngày không dưới 21 độ C, ban đêm không dưới 18,5 độ C. Chúng thường ở vùng nhiệt đới.

• Nhóm cây hoa lan ưa lạnh: chịu nhiệt độ ban ngày không quá 14 độ C, ban đêm không quá 13 độ C. Chúng thường ở vùng hàn đới, ôn đới và các chỏm núi cao vùng nhiệt đới.

• Nhóm cây hoa lan chịu nhiệt độ trung bình: thích hợp với nhiệt độ ban ngày không dưới 14,5 độ C, ban đêm không dưới 13,5 độ C.

Do đó, ở thành phố Hồ Chí Minh không dễ gì trồng có hoa những giống Lycaste, Cymbidium … của vùng lạnh. Ngược lại, ở Đà Lạt lại khó phù phợp với Arachnis, Dendrobium … của vùng nóng. Trong khi đó, Cattleya thích hợp cho cả thành phố Hồ Chí Minh lẫn Đà Lạt, vì chúng là giống lan nguồn gốc của vùng cận nhiệt đới nên hoàn toàn có thể trồng ở vùng nhiệt đới gió mùa lẫn ôn đới, nơi nóng cũng như xứ lạnh .

TÌM HIỂU THÊM: Cách tưới nước và bón phân cho hoa lan

II. Ánh Sáng

Ánh sáng là tối thiết yếu cho sự sinh trưởng và tăng trưởng của hoa lan. Ánh sáng đem nguồn năng lượng thiết yếu cho phản ứng quang tổng hợp :

nCO2 + 2n(H2O) —-> (CH2O)n + nO2 +nH2O dưới điều kiện ánh sáng

nhờ vậy mà cây lan tạo ra được chất dinh dưỡng. Khi ánh sáng ít ( vì cường độ sáng yếu hoặc thời hạn chiếu ánh sáng ít ( vì cường độ sáng yếu hoặc thời hạn chiếu sáng không lâu ) thì cây không tạo ra đủ đưỡng liệu để sống. Nếu mỗi ngày chỉ có 8 giờ sáng thì nhiều câu không hề sống được .
Vì cường độ quang hợp tỷ suất thuận với cường độ sáng do đó những ngày nắng, cây cần nhiều nước và muối khoáng để tạo ra dưỡng chất hơn là lúc trời âm u, đó là nguyên do khiến ta phải tăng lượng nước tưới và phân bón vào mùa nắng, giảm đi vào mùa mưa hoặc không nên bón phân vào những ngày trời âm u, tối .

Sử dụng lưới cắt nắng để giảm cường độ sáng
Ánh sáng ngày càng tăng dần từ 7 giờ, cực lớn vào lúc trưa rồi giảm dần vào buổi chiều. Sau 17 giờ và trước 7 giờ cường độ sáng không đáng kể. Vì cường độ sáng cực lớn vào lúc trưa nên nếu cây lan tiếp xúc với nắng lúc ấy thì sẽ dễ gây ra hiện tượng kỳ lạ cháy lá nên phải làm giàn che .
Ánh sáng còn chi phối việc ra hoa ở một số ít loài. Hầu hết những giống Cattleya, Dendrobium … nếu thiếu sáng thì cây không ra hoa, thế cho nên những nghệ nhân thường “ phơi nắng ” để ép chúng ra hoa .

Ánh sáng cần thiết cho sự quang hợp, nhưng nhu cầu ấy lại khác nhau ở mỗi cây lan. Đối với những cây chịu rợp (thường mọc dưới tán rừng dày), khi cường độ sáng yếu thì cường độ quan hợp đã gia tăng cực đại, nếu gia tăng cường độ sáng hơn nữa thì nó lại ngừng quang hợp. Ngược lại, ở cây chịu sáng như Renanthera, Vanda lá hình trụ …, cường độ quang hợp tăng theo cường độ sáng nên đối với những cây này khi ánh sáng yếu thì cường độ quang hợp giảm đo đó chúng sẽ thiếu thức ăn, cây sẽ suy yếu hoặc không có hoa.

Tùy theo nhu yếu ánh sáng, ta chia lan ra làm 3 nhóm :

• Nhóm hoa lan ưa sáng: đòi hỏi ánh sáng nhiều, khoảng 100% nắng trực tiếp. Gồm các loài của Vanda lá hình trụ, Arachnis, Renanthera 

• Nhóm hoa lan ưa nóng: đòi hỏi ít ánh sáng, khoảng 30% ánh nắng như các giống Phalaenopsis, Paphiopedilum

• Nhóm hoa lan trung gian: có nhu cầu ánh sáng khoảng 50% đến 80% ánh sáng như Cattleya, Dendrobium 

Tùy theo nhu yếu ấy mà ta quyết định hành động phương pháp làm giàn che cho tương thích. Tuy nhiên, nhiều tác nhân như nhiệt độ, nhiệt độ, độ thông thoáng … ảnh hưởng tác động vào năng lực đồng ý ánh sáng của cây lan. Vì vậy, ta thấy có nhiều chậu lan Cattleua hay Dendrobium, thậm chí còn cả Ngọc Điểm ( Rhynchostylis gigantea ) theo kim chỉ nan chỉ thích hợp với độ nắng 80 % trở xuống lại hoàn toàn có thể sống tốt và ra hoa ở ngoài nắng 100 % .
Vấn đề nhiệt độ, độ thông thoáng và cả nhiệt độ ở nơi trồng chúng đã giúp chúng thích nghi với lượng nắng cao hơn nhu yếu. Trường hợp những cây lan hoàn toàn có thể tăng trưởng tốt và ra hoa dưới cường độ sáng cao hơn mức thông thường nếu sức nóng thừa ở cường độ ấy được giải tỏa một cách hiệu nghiệm ; thế cho nên khi nắng gắt, nhiệt độ cao tất cả chúng ta làm hạ nhiệt độ bằng cách tăng nhiệt độ ( tưới vườn ) tăng sự thông thoáng ( quạt gió ). Ngược lại trong mùa mưa, mây phủ nhiều ngày rồi buổi sáng hôm sau trời trong, nắng gắt, những cây bị nóng nhanh, hơi nước thoát ra nhanh khiến rễ cây không phân phối kịp nước, cây trở nên xác xơ. Trong trường hợp này nụ hoa là phần mong manh nhất của cây lan, sẽ bị tổn thương trước hết : quặt quẹo, vàng và rụng nụ – hoặc chóng tàn .
Có mối liên hệ giữa ánh sáng cao và nhiệt độ cao đã làm cản trở việc tăng trưởng những cây lan vùng nhiệt đới gió mùa. Việc cung ứng đủ ánh sáng cho cây thích bóng râm là tương đối dễ, nhưng phân phối đủ ánh sáng cho cây mọc thông thường ngoài nắng là điều khó khăn vất vả vì khi cường độ sáng tăng thì sức nóng tăng, khó lòng làm thoát nhiệt độ dư thừa đó – vì thế mà ở vùng lạnh như Đà Lạt, Sapa … Lan Hồ Điệp ( Phalaenopsis ), Lan Hài ( Paphiopedilum ) dễ tăng trưởng hơn là Vanda, Mokara … Nếu cây lan nhận được ánh sáng quá thấp, dưới nhu yếu thì lại phát sinh những yếu tố khác : Những hành giả mới thường yếu và cao lỏng khỏng, lá xanh đậm khác thường, sự ra hoa giảm hoặc không có hoa .
Thời gian có ánh sáng, gọi là độ dài của ngày, trấn áp sự tăng trưởng chồi hoa ở 1 số ít giống loài lan, 1 số ít cây tạo nụ hoa lúc ngày ngắn, số khác tạo nụ hoa lúc ngày dài. Biết được điều này ta hoàn toàn có thể tinh chỉnh và điều khiển cho chúng trổ hoa theo nhu yếu .
Dù ở ngay tại một vườn lan, cây hoa lan vẫn nhận được ánh sáng có mức độ khác nhau do vị trí của nó : ở bìa vườn hay giữa vườn, bóng lá của cây này so với cây kia. Vị trí của lá là yếu tố không hề bỏ sót trong việc ánh sáng có vào được tối đa hay không. Vì vậy tỷ lệ cây có ảnh hưởng tác động đến thực trạng cây .

III. Độ Ẩm

Các cây lan, nhất là phong lan, sống bám trên những cây cao, chúng lấy nước từ những trận mưa, từ hơi nước trong không khí. Chính nhiệt độ quyết định hành động sự hiện hữu của những loài phong lan .
Yếu tố tác động ảnh hưởng quan trọng nhất tạo nhiệt độ cho hoa lan là mưa, nhưng không phải là mưa to hay mưa nhỏ mà chính là sự phân bổ mưa trong năm mới thật sự quan trọng : mưa rải rác tạo nhiệt độ cao hơn mưa tập trung chuyên sâu, vì thế mà những vùng mưa nhiều, độ ẩm cáo sẽ có nhiều phong lan .
Nước từ những trận mưa, từ không khi làm vào rễ, vận động và di chuyển qua thân và thoát hơi nước qua lá. Sự chuyển dời ấy là vô cùng quan trọng so với việc tạo nhiệt độ cho lan vì nó giúp cho việc luân chuyển thực phẩm trong cây. Nhu cầu lượng nước ấy là rất lớn vì vậy phải tưới nước liên tục .
Cây thiếu nước vì hiện tượng kỳ lạ thoát hơi nước xảy ra qua lá. Sự thoát hơi nước là hiện tượng kỳ lạ bốc hơi vì vậy nó tùy thuộc vào nhiệt độ ; nếu không khí no hơi nước ( bão hòa ) thì không có sự thoát hơi nước, nhưng nếu không khí khô ráo thì sự thoát hơi nước ngày càng tăng. Vì vậy vào ban ngày, ánh sáng một mặt làm cho không khí nóng khô nên cường độ thoát hơi nước tăng mau. Nhưng nếu không khí quá khô thì khí khẩu đóng lại và sự thoát hơi nước ngừng .

Phun sương tạo ẩm cho hoa lan
Sự quang hợp và hô hấp rất cần nước cho nên vì thế khi thiếu nước thì những phải ứng biến dưỡng giảm đi hay ngừng nghỉ. Sự thiếu nước xảy ra vào mùa khô, lúc ấy lá khô héo rụng đi, cường độ quang hợp thấp. Để tránh việc giảm nhiệt độ gây hại cho hoa lan, vào mùa khô hạn, những địa lan thường héo khô thân lá, chỉ còn củ sống nghỉ dưới mặt đất, chờ mùa mưa là tăng trưởng trở lại. Còn so với phong lan, sống ở vùng khô thì có lá mập và dày để dự trữ nước, có lớp cutin dày ở mặt ngoài của lá để chống lại sự thoát hơi nước hoặc phiến lá nhỏ lại hay biến thành hình tròn trụ như trường hợp của Vanda teres, hoặc thậm chí còn là vàng rụng đi như Báo hỷ ( Dendrobium secundum ). Đây là chính sách sống sót khi nhiệt độ cho hoa lan không đạt nhu yếu mà người trồng cần phải nắm rõ .
Nhưng không phải tổng thể nước vào cây đều bị thoát hơi ra ngoài. Thật ra nước là thành phần quan trọng chiếm tỷ suất 60-90 % khối lượng của cây lan. Nước ở trong cây ở 3 trạng thái. Phần lớn là nước tự do làm tan những chất, như nước ở nhựa cây ; chính sự thoát hơi nước làm cây héo đi vì mất lượng nước này. Phần còn ại là nước link như nước ở những mao quản, nước tẩm ở trong celuloz, ở trong tinh bột … và sau cuối là nước cấu trúc dự phần mật thiết trong sinh thái xanh của cây. Mất lượng nước này thì cây sẽ chết .
Việc chọn khu vực thích hợp cho việc lập vườn lan sẽ giúp ta giảm được rất nhiều sức lực lao động chăm nom cho lan, trong đó yếu tố nhiệt độ cho hoa lan là yếu tố quan trọng bậc nhất vì trong vạn vật thiên nhiên chính yếu tố nhiệt độ chi phối tỷ lệ lan ở vùng. Về phương diện này, ta cần chú ý quan tâm 3 loại nhiệt độ :

• Độ ẩm của vùng là nhiệt độ của khu vực to lớn, nơi mà ta sẽ thiết lập vườn lan. Ẩm độ của vùng do điều kiện kèm theo địa hình, địa lý ở nơi ấy định đoạt. Ví dụ nhiệt độ của vùng cạnh sông rạch cao hơn nhiệt độ của vùng đồng trống nhiều gió, nhiệt độ của vùng đồi trọc sẽ thấp hơn ẩm được của vùng có vườn cây ăn trái …
• Độ ẩm của vườn là nhiệt độ chính ngay trong vườn lan, nhiệt độ này hoàn toàn có thể tái tạo theo ý muốn bằng cách đào ao, làm mương rãnh, trồng cây, rải cát, làm giàn che, tưới nước …

• Độ ẩm trong chậu còn gọi là độ ẩm cục bộ, tuỳ thuộc cấy tạo giá thể (chất trồng), thể tích của chậu, loại chậu, vị trí đặt chậu, cách tưới nước, nghĩa là hoàn toàn tuỳ thuộc vào kỹ thuật của người trồng lan.

  Xem thêm: Kinh nghiệm lựa chọn tai nghe bluetooth chơi game cho game thủ

Sự hài hòa độ ẩm sẽ theo chiều thuận : từ vùng to lớn đến vùng nhỏ hơn. Nghĩa là nếu nhiệt độ của vùng cao thì nhiệt độ của vườn sẽ cao và nhiệt độ của chậu cũng sẽ cao. Điều này sẽ giúp tất cả chúng ta thuận tiện kiểm soát và điều chỉnh nhiệt độ tuyệt đối nhất cho sự tăng trưởng của cây lan. Ví dụ ở vùng có độ ẩm thấp ( khô ) thì ta cấu trúc giá thể bằng những vật tư giữ ẩm mạnh như xơ dừa, hoặc tăng số lần tưới nước lên … Nhưng cần chú ý quan tâm là nhiệt độ cho hoa lan của vùng cao thì vẫn tốt hơn nhiệt độ cục bộ trong chậu cao, vì nhiệt độ trong chậu cao sẽ giữ nước nhiều, gây úng thối, làm hư bộ rễ của cây lan, rễ lan luôn cần thoáng chứ không chịu được sự ngộp nước. Do đó chọn khu vực thiết lập vườn lan tương thích sẽ giúp tất cả chúng ta giảm được đáng kể ngân sách tái tạo môi trường tự nhiên bất lợi
Độ thông thoáng cũng là một yếu tố thiết yếu cho cây lan tăng trưởng tốt. Không khí nơi vườn lan cần được đổi khác mỗi phút. Lượng không khí luân lưu này không những cần để làm mát cây mà còn làm biến hóa được CO2 thiết yếu cho sự quan hợp của cây lan. Lượng CO2 trong không khí là khoảng chừng 340 phần triệu. Trên mặt lá lượng CO2 này giảm nhiều vì liên tục bị cây hấp thụ vì thế không khí cần được thay đổi liên tục để tái lập lượng CO2 chung quang mặt lá. Ở vùng thiếu thông thoáng thì rất hầm hơi, nhất là khi nhiệt độ tăng, nhiệt độ tăng. Càng thiếu thông thoáng càng dễ ngày càng tăng bệnh cho lan. Nhưng sự thông thoáng quá nhiều thì lại ngày càng tăng sự bốc hơi nước ở cây cao, cây kém tăng trưởng. Vì vậy ở nơi quá thông thoáng như sân thượng, nơi đồng trống … thì phải che chắn chung quanh. Khoảng cách những nẹp tre trên giàn che, độ dày của lưới che, tỷ lệ của cây cũng tác động ảnh hưởng đến độ thông thoáng, nhiệt độ của vườn lan .

Hãy phong cách thiết kế khu vườn quy tụ hài hòa giữa 3 yếu tố nhiệt độ, ánh sáng và nhiệt độ cho hoa lan để cây sinh trưởng tốt nhất .

Source: https://thomaygiat.com
Category : Nghe Nhìn