Sửa chữa và bảo dưỡng hệ thống điều khiển khí nén

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (904.99 KB, 49 trang )

t r ì n h đ ộ đ à o t ạ o

Trục tay lái

Trục tay lái
1
bộ lao động – thơng binh và x hộiã
Tổng cục dạy nghề
Dự án giáo dục kỹ thuật và dạy nghề (VTEP)
Giáo trình
a)
b)
c)
Hà nội 2004
Mô đun: sửa chữa và bảo dỡng
Hệ thống điều khiển khí nén
M sốã : har 02 17
Nghề : SửA CHữA ÔTÔ
Trình độ cao
Logo
(Mặt sau trang bìa)
Mã tàI liệu: .
Mã quốc tế ISBN : ..
2
Tuyên bố bản quyền :
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình
Cho nên các nguồn thông tin có thể đợc
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho
các mục đích về đào tạo và tham khảo
Mọi mục đích khác có ý đồ lệch lạc hoặc

sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành
mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
Tổng Cục Dạy nghề sẽ làm mọi cách để
bảo vệ bản quyền của mình.
Tổng Cục Dạy Nghề cám ơn và hoan nghên
các thông tin giúp cho việc tu sửa và hoàn
thiện tốt hơn tàI liệu này.
Địa chỉ liên hệ:
Dự án giáo dục kỹ thuật và nghề nghiệp
Tiểu Ban Phát triển Chơng trình Học liệu
……………………………………………………….
Lời tựa
(Vài nét giới thiệu xuất xứ của chơng trình và tài liệu)
Tài liệu này là một trong các kết quả của Dự án GDKT-DN ..

(Tóm tắt nội dung của Dự án)
(Vài nét giới thiệu quá trình hình thành tài liệu và các thành phần tham gia)
(Lời cảm ơn các cơ quan liên quan, các đơn vị và cá nhân đ tham gia )ã
(Giới thiệu tài liệu và thực trạng)
TàI liệu này đợc thiết kế theo từng mô đun/ môn học thuộc hệ thống mô đun/môn
học của một chơng trình, để đào tạo hoàn chỉnh
Nghề Sửa chữa ôtô ở cấp trình độ ..II
và đợc dùng làm Giáo trình cho học viên trong các khoá đào tạo, cũng có thể đợc sử
dụng cho đào tạo ngắn hạn hoặc cho các công nhân kỹ thuật, các nhà quản lý và ngời sử
dụng nhân lực tham khảo.
Đây là tài liệu thử nghiệm sẽ đợc hoàn chỉnh để trở thành giáo trình chính thức
trong hệ thống dạy nghề.
Hà nội, ngày. tháng năm
Giám đốc Dự án quốc gia
3

Mục lục
đề mục Trang
1. Lời tựa 3
2. Mục lục 4
3. Giới thiệu về mô đun 5
4. Sơ đồ quan hệ theo trình tự học nghề 6
5. Các hình thức học tập chính trong mô đun 7
6. Bài 1 : – Hệ thống điều khiển bằng khí nén 9
– Thực tập sửa chữa hệ thống điều khiển bằng khí nén 11
7. Bài 2 : – Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu treo bằng khí nén 13
– Thực tập sửa chữa cơ cấu cấu treo bằng khí nén 18
8. Bài 3 : – Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu đóng mở nắp động cơ 20
– Thực tập sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu đóng mở nắp động cơ 23
9. Bài 4 : – Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu đóng mở cửa ôtô 26
– Thực tập sửa chữa cơ cấu đóng mở cửa ôtô 29
10. Bài 5 ; – Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu nâng hạ ghế ngồi 32
– Thực tập sửa chữa cơ cấu nâng hạ ghế ngồi 35
11. Bài 6 ; – Sửa chữa và bảo dỡng máy nén khí 38
– Thực tập sửa chữa máy nén khí 42
12. Đáp án các câu hỏi và bài tập 47
13. Các thuật ngữ chuyên môn 45
14. Tài liệu tham khảo 45
4
Giới thiệu về mô đun
Vị trí, ý nghĩa, vai trò mô đun :
Hệ thống điều khiển bằng khí nén trên ôtô là một bộ phận của khung gầm xe, dùng để
cung cấp khí nén cho cơ cấu treo bằng khí nén, thuỷ – khí nén và điều khiển các cơ cấu
mở cửa nắp động cơ, mở cửa xe ôtô búyt và nâng hạ ghế ngồi đảm bảo êm dịu, nhanh
chóng và thuận tiện. Hệ thống điều khiển bằng khí nén bao gồm : bộ phận cung cấp khí
nén, cơ cấu treo treo bằng khí nén, cơ cấu nâng hạ ghế ngồi, cơ cấu mở nắp động cơ và

mở cửa ôtô búyt…
Sửa chữa và bảo dỡng hệ thống điều khiển bằng khí nén là một công việc có tính th-
ờng xuyên và quan trọng đối với nghề sửa chữa ôtô, nhằm nâng cao tuổi thọ các cơ cấu
của ôtô và đáp ứng cảm giác êm, an toàn, nhanh chóng của ngời lái xe và hành khách đi
trên xe. Do đó công việc sửa chữa hệ thống điều khiển bằng khí nén không chỉ cần những
kiến thức cơ học ứng dụng và kỹ năng sửa chữa cơ khí, mà nó còn đòi hỏi tinh thần trách
nhiệm cao và sự yêu nghề của ngời thợ sửa chữa ôtô.
Mục tiêu của mô đun:
Nhằm đào tạo cho học viên có đầy đủ kiến thức cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của
các bộ phận của hệ thống điều khiển bằng khí nén trên ôtô. Đồng thời có đủ kỹ năng phân
định về cấu tao, tiến hành bảo dỡng và kiểm tra, sửa chữa các h hỏng của các bộ phận
điều khiển bằng khí nén với việc sử dụng đúng và hợp lý các trang thiết bị,dụng cụ đảm
bảo đúng quy trình, yêu cầu kỹ thuật, an toàn và năng suất cao.
Mục tiêu thực hiện của mô đun:
1. Trình bày đầy đủ các yêu cầu, nhiệm vụ của các bộ phận điều khiển bằng khí nén trên
ôtô.
2. Giải thích đợc sơ đồ cấu tạo và nguyên tắc hoạt động các bộ phận điều khiển bằng khí
nén.
3. Phân tích đúng những hiện tợng, nguyên nhân h hỏng chung và của các bộ phận điều
khiển bằng khí nén ôtô
4. Trình bày phơng pháp bảo dỡng, kiểm tra và sữa chữa đợc những h hỏng của các bộ
phận điều khiển bằng khí nén
5. Tháo lắp, kiểm tra và bảo dỡng, sửa chữa các bộ phận điều khiển bằng khí nén đúng
quy trình, quy phạm và đúng các tiêu chuẩn kỹ thuật trong sửa chữa.
6. Sử dụng đúng, hợp lý các dụng cụ kiểm tra, bảo dỡng, sửa chữa đảm bảo chính xác và
an toàn.
Nội dung chính của mô đun:
1. Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại hệ thống điều khiển bằng khí nén trên ôtô.
2. Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của các cơ cấu điều khiển bằng khí nén bao gồm :
– Cơ cấu treo bằng khí nén.

– Cơ cấu mở cửa ôtô.
– Cơ cấu nâng hạ nắp động cơ .
– Cơ cấu nâng hạ ghế ngồi.
– Máy nén khí
3. Hiện tợng, nguyên nhân h hỏng và phơng pháp bảo dỡng, kiểm tra, sửa chữa các cơ
cấu điều khiển bằng khí nén.
4. Tháo lắp, bảo dỡng, kiểm tra và sửa chữa các cơ cấu điều khiển bằng khí nén
5
Sơ đồ quan hệ theo trình tự học nghề

6
HAR 01 01
Điện kỹ
thuật
HAR 01 19
SC-BD phần cố định
động cơ
HAR 01 18
Kỹ thuật về động cơ
đốt trong
HAR 01 08
Kỹ thuật
đIện tử
HAR 01 10
Vật liệu cơ
khí
HAR 01 11
Dung sai
lắp ghépvà
ĐLKT

HAR 01 12
Vẽ kỹ thuật
HAR 01 13
An toàn
HAR 01 17
Nhập môn
nghề s/c ô tô
HAR 01 14
Thực hành
nghề bổ trợ
HAR 01 20
SC- BD phần
C/động động cơ
HAR 01 21
SC-BD Cơ cấu
phân phối khí
HAR 01 22
SC-BD Hệ thống
bôi trơn
HAR 01 23
SC-BD Hệ
thống làm mát
HAR 01 24
SC-BD Hệ thống
nhiên liệu xăng
HAR 01 25
SC-BD Hệ thống
nhiên liệu dieden
HAR 01 26
SC-BD Hệ thống

khởi động
HAR 01 27
SC-BD Hệ thống
đánh lửa
HAR 01 28
SC-BD Trang
thiết bị điện ô
HAR 01 29
SC-BD Hệ thống
truyền lực
HAR 01 30 SC-BD
Cầu chủ động
HAR 01 31
SC-BD Hệ thống di
chuyển
HAR 01 32
SC-BD Hệ thống lái
HAR 01 33
SC-BD Hệ thống
phanh
HAR 01 35
SC Pan ô tô
HAR 01 34
K.tra tình trạng kỹ
thuật Đcơ và ô tô
HAR 01 36
nâng cao hieụ quả
công việc
Bằngcông
nhân lành

nghề
HAR 02 06
Xác suất thống kê
HAR 02 07
Kỹ thuật tự động điều
khiển bằngđiện
HAR 02 08
Vẽ Auto CAD
HAR 02 19
Tổ chức
quản lý và
sản xuất
Chứng chỉ
bậc cao
HAR 02 11
Chẩn đoán
động cơ
HAR 02 12
Chẩn đoán
HT truyền
động ôtô
HAR 02 14
SC-BD bộ
tăng áp
HAR 02 15
SC-BD Hệ
thống phun
xăng điện tử
HAR 02 16
SC-BD BCA

điều khiển bằng
điện từ
HAR 02 17
SC-BD HT
đ/khiển bằng
khí nén
Bằngcông
nhận
bậc cao
Chứng
chỉ
nghề
HAR 01 09
Cơ kỹ thuật
HAR 02 13
Công nghệ phục hồi
chi tiết trong s/chữa
HAR 02 09
Công nghệ khí nén
và thủy lực
HAR 02 10
Nhiệt kỹ thuật
HAR 02 18
SC-BD Biến
mô thủy lực
Các hình thức học tập chính trong mô đun
1. Học trên lớp về :
– Nhiệm vụ, yêu cầu của các cơ cấu điều khiển bằng khí nén trên ôtô.
– Cấu tạo, nguyên tắc hoạt động của các cơ cấu điều khiển bằng khí nén.
2. Học tại phòng học chuyên môn hoá về :

– Hiện tợng, nguyên nhân h hỏng của các cơ cấu điều khiển bằng khí nén
– Quy trình bảo dỡng và tháo lắp các cơ cấu điều khiển bằng khí nén
– Phơng pháp kiểm tra, sửa chữa và bảo dỡng các bộ phận của các cơ cấu điều khiển
bằng khí nén
3. Thực tập tại xởng trờng về
– Thực hành tháo lắp, bảo dỡng, kiểm tra và sửa chữa các bộ phận các cơ cấu điều khiển
bằng khí nén trong các xởng sửa chữa ôtô.
4. Tham quan thực tế về :
– Bảo dỡng và sửa chữa các cơ cấu điều khiển bằng khí nén trong cơ sở sửa chữa ôtô
hiện đại.
5. Tự nghiên cứu và làm bài tập về :
– Các tài liệu tham khảo về các cơ cấu điều khiển bằng khí nén ôtô.
– Vẽ sơ đồ cấu tạo, trình bày đợc nhiệm vụ, yêu cầu và nguyên tắc hoạt động của các cơ
cấu điều khiển bằng khí nén.
Bài Danh mục các bài học Lý
thuyết
Thực
hành
Các hoạt
động
khác
Bài 1 Hệ thống điều khiển bằng khí nén 5 24
Bài 2 Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu treo khí nén 5 26
Bài 3 S chữa và b dỡng cơ cấu đóng mở nắp đ cơ 5 24
Bài 4 S chữa và b dỡng cơ cấu đóng mở cửa ôtô 5 28
Bài 5 S chữa và b dỡng cơ cấu nâng hạ ghế ngồi 5 28
Bài 6 Sửa chữa và bảo dỡng máy nén khí 5 28
Cộng 30 160
7
Yêu cầu về đánh giá hoàn thành mô đun

1. Kiến thức :
– Trình bày đợc đầy đủ các nhiệm vụ, yêu cầu, cấu tạo và nguyên tắc hoạt động
các bộ phận của các cơ cấu điều khiển bằng khí nén trên ôtô.
– Giải thích đúng những hiện tợng, nguyên nhân h hỏng và phơng pháp bảo d-
ỡng, kiểm tra, sữa chữa các bộ phận của các cơ cấu điều khiển bằng khí nén.
2. Kỹ năng :
– Tháo lắp, kiểm tra và bảo dỡng, sửa chữa đợc các h hỏng chi tiết, bộ phận
của các cơ cấu điều khiển bằng khí nén đúng quy trình, quy phạm và đúng
các tiêu chuẩn kỹ thuật trong sửa chữa.
– Sử dụng đúng, hợp lý các dụng cụ kiểm tra, bảo dỡng và sửa chữa đảm bảo
chính xác và an toàn.
– Chuẩn bị, bố trí và sắp xếp nơi làm việc vệ sinh, an toàn và hợp lý.
3. Thái độ :
– Chấp hành nghiêm túc các quy định về kỹ thuật, an toàn và tiết kiệm trong
bảo dỡng, sửa chữa các cơ cấu điều khiển bằng khí nén.
– Có tinh thần trách nhiệm hoàn thành công việc đảm bảo chất lợng và đúng
thời gian .
– Cẩn thận, chu đáo trong công việc luôn quan tâm đúng, đủ không để xảy ra
sai sót.
8
Bài 1
Hệ thống điều khiển bằng khí nén – M bài: HAR.02 17 01ã

Giới thiệu :
Hệ thống điều khiển bằng khí nén trên ôtô là một bộ phận của khung gầm xe, dùng
để cung cấp khí nén cho cơ cấu treo bằng khí nén và điều khiển các cơ cấu mở cửa nắp
động cơ, mở cửa ôtô búyt và nâng hạ ghế ngồi đảm bảo êm dịu, nhanh chóng và thuận
tiện. Hệ thống điều khiển bằng khí nén bao gồm : Máy nén khí, bình chứa, cơ cấu treo treo
bằng khí nén, cơ cấu nâng hạ ghế ngồi, cơ cấu mở nắp động cơ và mở cửa ôtô búyt…
Mục tiêu thực hiện:

1. Phát biểu đúng yêu cầu, nhiệm vụ của hệ thống điều khiển bằng khí nén.
2. Giải thích đợc cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của hệ thống điều khiển bằng khí nén.
3.Trình bày đúng các hiện tợng, nguyên nhân h hỏng của hệ thống điều khiển bằng khí
nén trên ôtô.
4. Giải thích đợc các phơng pháp kiểm tra bảo dỡng hệ thống điều khiển bằng khí nén.
5.Tháo lắp, bảo dỡng hệ thống điều khiển bằng khí nén đúng yêu cầu kỹ thuật.
Nội dung chính:
1. Nhiệm vụ, yêu cầu hệ thống điều khiển bằng khí nén
2. Cấu tạo và hoạt động của hệ thống điều khiển bằng khí nén
3. Hiện tợng, nguyên nhân h hỏng của hệ thống điều khiển bằng khí nén.
4. Phơng pháp kiểm tra bảo dỡng hệ thống điều khiển bằng khí nén.
5.Tháo lắp, bảo dỡng hệ thống điều khiển bằng khí nén.
học taị phòng học chuyên môn hoá
II. Nhiệm vụ, yêu cầu của hệ thống điều khiển khí nén trên ôtô
1. Nhiệm vụ
Hệ thống điều khiển bằng khí nén trên ôtô dùng để cung cấp, phân phối khí nén đến
các cơ cấu điều khiển và đàn hồi bằng khí nén, đảm bảo nâng cao các tính năng hiện đại
của ôtô.
2. Yêu cầu
– Cung cấp khí nén đủ công suất và ổn định áp suất đạt 0,75Mpa.
– Các cơ cấu hoạt động bằng khí nén nhanh chóng và đảm bảo êm dịu.
– Cấu tạo đơn giản, vận hành êm và có độ bền cao.

9
III. Cấu tạo và hoạt động của hệ thống cung cấp khí nén
1- Sơ đồ cấu tạo
Hệ thống điều khiển bằng khí nén bao gồm : Máy nén khí, cơ cấu treo treo bằng khí nén,
cơ cấu nâng hạ ghế ngồi, cơ cấu mở nắp động cơ và mở cửa ôtô búyt…

2. Nguyên tắc hoạt động

Khi động cơ hoạt động, máy
nén khí làm việc hút không khí ngoài trời vào xi lanh và nén đến áp suất quy định sau đó
nạp vào bình chứa khí nén.
Khi áp suất trong bình chứa khí nén đạt 0,75MPa thì van điều chỉnh áp suất bắt đầu
hoạt động để ổn định áp suất đúng quy định.
Khí nén đợc phân phối đến các cơ cấu điều khiển bằng khí nén trên ôtô thông qua các
bộ điều khiển của từng hệ thống và cơ cấu nh:
– Cơ cấu phanh bằng khí nén.
– Cơ cấu treo bằng khí nén.
– Cơ cấu đóng mở nắp động cơ và đóng mở của xe
– Cơ cấu nâng hạ ghế ngồi bằng khí nén.
III. nội dung bảo dỡng hệ thống điều khiển bằng khí nén
1. Làm sạch bên ngoài các bộ phận của hệ thống.
2. Kiểm tra bên ngoài các đầu nối, các bộ phận của hệ thống và cơ cấu
3. Điều chỉnh độ căng dây đai máy nén và bôI trơn các bộ phận.
4. Thay dầu máy nén khí và lõi lọc không khí theo định kỳ
5. Kiểm tra áp suất máy nén khí và hệ thống sau khi vận hành động cơ
iv. câu hỏi bài tập
1. Nêu nhiệm vụ và yêu cầu của hệ thống điều khiển bằng khí nén ?
2. Nêu nguyên tắc hoạt động của hệ thống điều khiển bằng khí nén trên ôtô ?
2. (bài tập) Vẽ sơ đồ cấu tạo của hệ thống?
THựC tập BảO DƯỡNG Hệ THốNG điều khiển bằng khí nén

i. bố trí nơi làm việc, chuẩn bị dụng cụ
Hình 1-1: Sơ đồ cấu tạo chung hệ thống điều khiển khí nén trên ôtô

Bộ đ chỉnh P
Bầu phanh bánh xe
Bình khí nén
Bộ đ khiển

Bàn đạp
Đồng hồ PMáy nén khí
Van phân phối
Bộ điều khiển
Bộ đ khiển
Xi lanh đóng
mở cửa xe
Cơ cấu nâng
hạ ghế ngồi
Cơ cấu treo
bằng khí nén
Bầu phanh bánh xe
10
1. Mục đích:
– Rèn luyện kỹ năng tháo lắp hệ thống điều khiển bằng khí nén
– Nhận dạng các bộ phân của hệ thống điều khiển bằng khí nén
2. Yêu cầu:
– Tháo, lắp thành thạo, đúng quy trình và đúng yêu cầu kỹ thuật.
– Nhận dạng đợc các bộ phận hệ thống điều khiển bằng khí nén
– Sử dụng dụng cụ hợp lý, chính xác.
– Đảm bảo an toàn trong quá trình tháo, lắp
– Tổ chức nơi làm việc khoa học, ngăn nắp, gọn gàng.
3. Chuẩn bị:
a) Dụng cụ:
– Thiết bị kiểm tra áp lực hệ thống điều khiển bằng khí nén
– Dụng cụ tháo lắp hệ thống điều khiển bằng khí nén
– Khay đựng dụng cụ, chi tiết
– Giá nâng cầu xe, kích nâng và gỗ chèn kê lốp xe.
– Đồng hồ so, đồng hồ áp suất
– Pan me, thớc cặp, căn lá

b) Vật t:
– Giẻ sạch
– Giấy nhám
– Nhiên liệu rửa, dầu mỡ bôi trơn
– Các van khí nén, lò xo và các joăng đệm….
– Tài liệu phát tay về các quy trình và tra cứu các yêu cầu kỹ thuật sửa chữa hệ thống
điều khiển bằng khí nén
– Bố trí nơi làm việc cho nhóm học viên đủ diện tích, ánh sáng và thông gió.
II. bảo dỡng các bộ phận của hệ thống
1. Làm sạch và kiểm tra bên ngoài các bộ phận
– Phun nớc rửa sạch bên ngoài các bộ phận và gầm xe
– Dùng khí nén thổi sạch khô bên ngoà các bộ phận
– Quan sát và kiểm tra các vết nứt, chảy rỉ bên ngoài các đầu nối của các bộ phận và đ-
ờng ống của hệ thống.
2. Điều chỉnh độ căng dây đai máy nén và bôI trơn các bộ phận
– Kiểm tra và điều chỉnh độ căng dây đai của máy nén khí
– Thay dầu bôi trơn và lõi lọc không khí của máy nén khí
– Bơm mỡ bôi trơn các cơ cấu và bộ phận dẫn động
3. Kiểm tra hệ thống sau khi vận hành động cơ
– Vận hành động cơ
– Kiểm tra áp suất máy nén khí
– Quan sát và kiểm tra các vết nứt, chảy rỉ bên ngoài các đầu nối của các bộ phận và đ-
ờng ống của hệ thống.
11
Các bài tập mở rộng và nâng cao
I. Tên bài tập
Bảo dỡng hệ thống điều khiển bằng khí nén
II. Yêu cầu cần đạt
Vẽ đợc sơ đồ cấu tạo và nêu đợc quy trình bảo dỡng ?
III. Thời gian

Sau 1 tuần nộp đủ các bài tập.
12
Bài 2
Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu treo bằng khí nén
– M bài: HAR.02 17 02ã
Giới thiệu :
Cơ cấu treo bằng khí nén là một bộ phận của hệ thống di chuyển ôtô. Cơ cấu treo đợc
lắp nối giữa cầu xe và khung vỏ xe, dùng để nối đàn hồi, giảm các tải trọng động, dập tắt
các dao động giữa cầu xe với khung vỏ xe và đảm bảo mối liên hệ hình học chính xác giữa
khung vỏ xe và các bánh xe.
– Cơ cấu treo bằng khí nén bao gồm các bộ phận : các bình khí nén, lò xo xoắn hình trụ,
các đòn và khớp cầu.
Do yêu cầu làm việc của hệ thống treo liên tục, chịu lực lớn, thẳng đứng và chịu nhiệt
độ cao của các bề mặt ma sát nên các chi tiết dễ bị h hỏng cần đợc tiến hành kiểm tra,
điều chỉnh thờng xuyên và bảo dỡng, sửa chữa kịp thời để đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật
về chức năng truyền lực, nối êm dịu và nâng cao tuổi thọ của hệ thống treo ôtô.
Mục tiêu thực hiện:
1. Phát biểu đúng yêu cầu, nhiệm vụ và phân loại của cơ cấu treo bằng khí nén.
2. Giải thích đợc cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của cơ cấu treo bằng khí nén.
3.Trình bày đúng các hiện tợng, nguyên nhân h hỏng của cơ cấu treo.
4. Giải thích đợc các phơng pháp kiểm tra bảo dỡng, sửa chữa cơ cấu treo.
5.Tháo lắp, bảo dỡng và sửa chữa đợc cơ cấu treo bằng khí nén đúng yêu cầu kỹ thuật.
Nội dung chính:
1. Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại cơ cấu treo bằng khí nén
2. Cấu tạo và hoạt động của cơ cấu treo bằng khí nén
3. Hiện tợng, nguyên nhân h hỏng của cơ cấu treo.
4. Phơng pháp kiểm tra bảo dỡng, sửa chữa cơ cấu treo bằng khí nén
5.Tháo lắp, bảo dỡng và sửa chữa cơ cấu treo bằng khí nén.
học taị phòng học chuyên môn hoá
I. Giới thiệu chung về cơ cấu treo khí nén

13

Hình 2-1: Sơ đồ cấu tạo cơ cấu treo thuỷ khí
Thanh ổn định
Đòn dẫn động
Khung vỏ xe
Trục bánh xeTrục dẫn động bánh xe
Bình cầu
14
II. Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại cơ cấu treo bằng khí nén
1. Nhiệm vụ
– Cơ cấu treo khí nén dùng để nối đàn hồi và dẫn hớng giữa cầu xe với khung vỏ xe
khách và xe con hiện đại, có tác dụng giảm nhanh các tải trọng động và dập tắt các dao
động nhanh chóng và êm dịu từ mặt đờng không bằng phẳng lên khung vỏ xe.
2. Yêu cầu
– Dập tắt nhanh các dao động từ bánh xe lên khung vỏ xe.
– Đảm bảo vận hành êm và ổn định chuyển động của ôtô ở tốc độ cao.
– Cấu tạo đơn giản dễ bảo dỡng và sửa chữa.
3. Phân loại
– Cơ cấu treo bằng khí nén (dùng cho ôtô khách trung bình, vì cấu tạo lớn, phức tạp và
chịu áp lực trung bình)
– Cơ cấu treo thuỷ khí (dùng ôtô con có tốc độ cao, vì có cấu tạo nhỏ gọn).
III. Cấu tạo và hoạt động của cơ cấu treo khí nén
1. Cấu tạo (hình 2-2 )
Cơ cấu treo khí nén bao gồm : Máy nén khí, bình chứa khí nén, bình phân phối, các van
điều chỉnh áp suất, bộ điều tiết, các đòn dẫn động và các bình xếp cao su chứa khí nén..
– Bộ phận đàn hồi và giảm chấn là các bình xếp bằng vải cao su hai lớp, dùng để chứa
khí nén và bên ngoài có lắp vòng kim loại đàn hồi theo bình xếp khi chịu tải. Bình xếp có
các bu lông để lắp với cầu xe và khung xe.

– Bộ điều tiết khí nén, bao gồm xi lanh và pittông chứa khí nén, dùng để điều tiết khí nén
đến bình phân phối, các bình xếp đàn hồi và xả khí nén ra ngoài.
– Cần dẫn động gắn với cầu xe và trục pittông, dùng để điều khiển bộ điều tiết hoạt động.
– Bộ phận cung cấp khí nén bao gồm : máy nén khí, bình chứa khí nén và các van an
toàn, van áp suất..
Bu lông
Bánh xe
Vòng đàn hồi
Khung và thùng xe
Bầu lọc
Máy nén khí
Bình khí nén
Bình xếp
Cầu xe Bình phân phối
Bộ điều tiết
Cần dẫn
15

a) b)
H×nh 2-2: S¬ ®å cÊu t¹o c¬ cÊu treo khÝ vµ thuû khÝ
a) CÊu t¹o b×nh xÕp b) C¬ cÊu treo khÝ nÐn

16
2. Nguyên tắc hoạt động
Khi động cơ hoạt động, máy nén khí làm việc hút không khí ngoài trời vào xi lanh và nén
đến áp suất quy định sau đó nạp vào bình chứa khí nén.
Khi áp suất trong bình chứa khí nén đạt 0,75MPa thì van điều chỉnh áp suất bắt đầu
hoạt động để ổn định áp suất đúng quy định và nạp vào bộ điều tiết.
Khi ôtô vận hành, các lực truyền, các tải trọng động từ mặt đờng lên bánh xe, cầu xe và
giảm chấn, đàn hồi thông qua các bình xếp và các vòng đàn hồi để truyền lên khung vỏ

xe (hình 2 3).
– Khi tải trọng tăng, khoảng cách giữa cầu xe và khung xe giảm, thông qua cần dẫn
động làm cho pittông đi xuống, mở thông đờng khí nén đến bình phân phối và các bình
xếp cao su để nâng nâng khung xe lên vị trí ban đầu.
– Khi giảm tải trọng, khoảng cách giữa cầu xe và khung xe tăng, pittông bộ điều tiết đi
lên phía trên, mở thông khí nén từ các bình xếp xả ra ngoài một phần.
Qua trình đàn hồi của các bình xếp và nạp, xả khí nén qua bộ điều tiết làm giảm chấn
(giảm dao động) và dập tắt các va đập từ mặt đờng và bánh xe truyền lên khung đảm bảo
nhanh chóng và êm dịu.

a) b) c)
Hình 2-3 Sơ đồ hoạt động đàn hồi của các bình xếp
a) Bình xếp cha chịu tải, b) Bình xếp chịu tải trung bình, c) Bình xếp chịu tải lớn
Hình 2-3 Sơ đồ hoạt động đàn hồi của các bình xếp
IV. Cấu tạo và hoạt động của cơ cấu treo thuỷ khí
1. Cấu tạo (hình 2-4 )
Cơ cấu treo thuỷ khí nén bao gồm : Máy nén khí, bình chứa khí nén, bơm dầu, bình chứa
dầu, các van điều chỉnh áp suất, bộ điều tiết, các đòn dẫn động (hoặc các bộ cảm biến và
điều khiển bằng điện tử) và các bình cầu chứa thuỷ khí.
– Bộ phận đàn hồi và giảm chấn là các bình cầu, có màng ngăn bằng cao su, ngăn trên
chứa khí nén và ngăn dới chứa dầu giảm chấn có pitttông và xi lanh. Bình cầu đợc lắp với
khung xe ở phần trên và trục pittông lắp với đòn ngang dới của dàm cầu.
– Bộ điều tiết chất lỏng, bao gồm xi lanh và pittông chứa dầu, dùng để điều tiết chất lỏng
từ bơm dầu đến bình phân phối và xi lanh bình cầu hoặc hồi dầu về bình chứa.
– Các van khí nén và van cấp dầu, dùng để điều chỉnh lợng dầu và khí nén từ bình cầu
đến bình chứa khí nén và bình chứa dầu khi cơ cấu hoạt động.
– Bộ phận cung cấp dầu và khí nén bao gồm : máy nén khí, bình chứa khí nén, bơm dầu,
bình chứa dầu, bình phân phối và các van an toàn, van áp suát..
Bình xếp cao suVòng đàn hồi
Bu lông Bình xếp cao su

17
– Bộ điều khiển và các cảm biến bằng điện tử, dùng để nhận các tín hiệu về chiều cao
thân xe, tốc độ xe và tải trọng xe để xử lý điều hành các van điện từ nhằm tăng giảm áp
suất khí nén và áp suất dầu trong các bình cầu phụ hợp với điều kiện mặt đờng.

a) b)
Hình 2-4: Sơ đồ cấu tạo cơ cấu treo thuỷ khí
a) Cấu tạo bình cầu b) Cơ cấu treo thuỷ khí

2. Nguyên tắc hoạt động
Khi động cơ hoạt động, máy nén khí và bơm dầu tạo áp suất đủ quy định và nạp vào
bình chứa và bộ điều tiết.
Khi ôtô vận hành, các lực truyền, các tải trọng động từ mặt đờng lên bánh xe, cầu xe và
giảm chấn, đàn hồi thông qua màng cao su và áp suất dầu tiết lu qua van giảm chấn và
bộ điều tiết chất lỏng (hình 2 5).
– Khi tải trọng tăng hoặc giảm, khoảng cách giữa cầu xe và khung xe sẽ giảm hoặc tăng
theo, thông qua trục pittông dẫn động nén hoặc trả dầu qua van giảm chấn và bình phân
phối để giảm chấn (giảm dao động) và dập tắt các va đập từ mặt đờng lên bánh xe và
khung đảm bảo ổn định nhanh chóng và êm dịu.
Màng cao su Bình cầu
Trục pittông
Vỏ chắn bụi
Bình cầu
Xi lanh
Trục bánh xe
Thanh ổn định
đòn dẫn độngKhung xe
Hình 2-5 Sơ đồ cấu tạo và hoạt động của cơ cấu treo thuỷ khí
Van giảm chấn
Pittông

Van cấp dầu
Van cấp khí nén
Bình chứa dầu
Bình phân phối
Bộ điều tiết
Bánh xe Bình cầu
Bơm dầu
Dầu về bình chứa
18
IV. Hiện tợng và nguyên nhân h hỏng của cơ cấu treo khí nén
A. HƯ HỏNG CƠ CấU treo khí nén và thuỷ khí
1. Cơ cấu treo hoạt động có tiếng ồn
a) Hiện tợng
Khi ôtô hoạt động nghe tiếng ồn khác thờng ở cụm cơ cấu treo, tốc độ càng lớn tiếng ồn
càng tăng.
b) Nguyên nhân
– Các bình xếp hoặc bình cầu nứt thủng, giảm áp suất khí nén hoặc dầu thủ lực.
– Bộ điều tiết hoặc bộ phân phối h hỏng.
– Thanh ổn định, các cần dãn động hoặc các vòng đàn hồi cong gãy, lỏng các mối lắp
nối
– Máy nén hoặc bơm dầu mòn, hỏng hoặc đứt chùng dây đai làm áp suất giảm.
2. ôtô vận hành không ổn định
a) Hiện tợng
. Khi ôtô vận hành, khung vỏ xe rung không ổn định..tốc độ càng lớn sự rung không ổn
định càng tăng
b) Nguyên nhân
– Thanh ổn định cong, gãy.
– Các đòn liên kết cong hoặc nứt gãy
– Máy nén hoặc bơm dầu h hỏng.
B. kiểm tra cơ cấu treo

1. Kiểm tra khi vận hành
– Khi vận hành ôtô chú ý nghe ồn khác thờng ở cụm cơ cấu treo, nếu có tiếng ồn khác
thờng và xe vận hành không ổn định cần phaỉ kiểm tra và sửa chữa kịp thời.
2. Kiểm tra bên ngoài cơ cấu treo
– Kiểm tra sự gãy, lỏng của các thanh ổn định và các cần dẫn động.
– Dùng kính phóng đại để quan sát các vết nứt, hở bên ngoài máy nén khí, bơm dầu, các
bình xếp, bình cầu, các bộ điều tiết và các bộ cảm biến hoặc điều khiển…
V. nội dung bảo dỡng cơ cấu treo
1. Làm sạch bên ngoài các bộ phận
2. Kiểm tra bên ngoài các bộ phận và chi tiết của cơ cấu.
3. Thay dầu bôi trơn máy nén khí hoặc dầu thuỷ lực và điều chỉnh độ căng dây đai
4. Tra mỡ và lắp các chi tiết và bộ phận.
5. Vận hành động cơ và kiểm tra bên ngoài các bộ phận khi xe chịu tải

VI. Câu hỏi và bài tập
1. Các nguyên nhân h hỏng của cơ cấu treo thuỷ khí làm cho ôtô có nhiều tiếng ồn ?
2. Nhiệm vụ và u nhợc điểm của cơ cấu treo khí nén?
3. (Bài tập) Trình bày cấu tạo cơ cấu treo khí nén và thuỷ khí dùng trên ôtô ?

19
sử dụng với mục tiêu kinh doanh thương mại thiếu lànhmạnh sẽ bị nghiêm cấm. Tổng Cục Dạy nghề sẽ làm mọi cách đểbảo vệ bản quyền của mình. Tổng Cục Dạy Nghề cám ơn và hoan nghêncác thông tin giúp cho việc tu sửa và hoànthiện tốt hơn tàI liệu này. Địa chỉ liên hệ : Dự án giáo dục kỹ thuật và nghề nghiệpTiểu Ban Phát triển Chơng trình Học liệu ………………………………………………………. Lời tựa ( Vài nét ra mắt nguồn gốc của chơng trình và tài liệu ) Tài liệu này là một trong những tác dụng của Dự án GDKT-DN .. ( Tóm tắt nội dung của Dự án ) ( Vài nét ra mắt quy trình hình thành tài liệu và những thành phần tham gia ) ( Lời cảm ơn những cơ quan tương quan, những đơn vị chức năng và cá thể đ tham gia ) ã ( Giới thiệu tài liệu và tình hình ) TàI liệu này đợc phong cách thiết kế theo từng mô đun / môn học thuộc hệ thống mô đun / mônhọc của một chơng trình, để giảng dạy hoàn chỉnhNghề Sửa chữa ôtô ở cấp trình độ .. IIvà đợc dùng làm Giáo trình cho học viên trong những khoá huấn luyện và đào tạo, cũng hoàn toàn có thể đợc sửdụng cho huấn luyện và đào tạo thời gian ngắn hoặc cho những công nhân kỹ thuật, những nhà quản trị và ngời sửdụng nhân lực tìm hiểu thêm. Đây là tài liệu thử nghiệm sẽ đợc hoàn hảo để trở thành giáo trình chính thứctrong hệ thống dạy nghề. Hà nội, ngày. tháng nămGiám đốc Dự án quốc giaMục lụcđề mục Trang1. Lời tựa 32. Mục lục 43. Giới thiệu về mô đun 54. Sơ đồ quan hệ theo trình tự học nghề 65. Các hình thức học tập chính trong mô đun 76. Bài 1 : – Hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén 9 – Thực tập sửa chữa thay thế hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén 117. Bài 2 : – Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu tổ chức treo bằng khí nén 13 – Thực tập thay thế sửa chữa cơ cấu tổ chức cấu treo bằng khí nén 188. Bài 3 : – Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu tổ chức đóng mở nắp động cơ 20 – Thực tập sửa chữa thay thế và bảo dỡng cơ cấu tổ chức đóng mở nắp động cơ 239. Bài 4 : – Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu tổ chức đóng Open ôtô 26 – Thực tập sửa chữa thay thế cơ cấu tổ chức đóng Open ôtô 2910. Bài 5 ; – Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu tổ chức nâng hạ ghế ngồi 32 – Thực tập thay thế sửa chữa cơ cấu tổ chức nâng hạ ghế ngồi 3511. Bài 6 ; – Sửa chữa và bảo dỡng máy nén khí 38 – Thực tập thay thế sửa chữa máy nén khí 4212. Đáp án những câu hỏi và bài tập 4713. Các thuật ngữ trình độ 4514. Tài liệu tìm hiểu thêm 45G iới thiệu về mô đunVị trí, ý nghĩa, vai trò mô đun : Hệ thống điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén trên ôtô là một bộ phận của khung gầm xe, dùng đểcung cấp khí nén cho cơ cấu tổ chức treo bằng khí nén, thuỷ – khí nén và điều khiển và tinh chỉnh những cơ cấumở cửa nắp động cơ, mở cửa xe ôtô búyt và nâng hạ ghế ngồi bảo vệ êm dịu, nhanhchóng và thuận tiện. Hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén gồm có : bộ phận cung ứng khínén, cơ cấu tổ chức treo treo bằng khí nén, cơ cấu tổ chức nâng hạ ghế ngồi, cơ cấu tổ chức mở nắp động cơ vàmở cửa ôtô búyt … Sửa chữa và bảo dỡng hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén là một việc làm có tính th-ờng xuyên và quan trọng so với nghề sửa chữa thay thế ôtô, nhằm mục đích nâng cao tuổi thọ những cơ cấucủa ôtô và cung ứng cảm xúc êm, bảo đảm an toàn, nhanh gọn của ngời lái xe và hành khách đitrên xe. Do đó việc làm sửa chữa thay thế hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén không chỉ cần nhữngkiến thức cơ học ứng dụng và kiến thức và kỹ năng sửa chữa thay thế cơ khí, mà nó còn yên cầu niềm tin tráchnhiệm cao và sự yêu nghề của ngời thợ sửa chữa thay thế ôtô. Mục tiêu của mô đun : Nhằm huấn luyện và đào tạo cho học viên có khá đầy đủ kiến thức và kỹ năng cấu trúc và nguyên tắc hoạt động giải trí củacác bộ phận của hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén trên ôtô. Đồng thời có đủ kiến thức và kỹ năng phânđịnh về cấu tao, thực thi bảo dỡng và kiểm tra, sửa chữa thay thế những h hỏng của những bộ phậnđiều khiển bằng khí nén với việc sử dụng đúng và hài hòa và hợp lý những trang thiết bị, dụng cụ đảmbảo đúng quy trình tiến độ, nhu yếu kỹ thuật, bảo đảm an toàn và hiệu suất cao. Mục tiêu triển khai của mô đun : 1. Trình bày rất đầy đủ những nhu yếu, trách nhiệm của những bộ phận tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén trênôtô. 2. Giải thích đợc sơ đồ cấu trúc và nguyên tắc hoạt động giải trí những bộ phận tinh chỉnh và điều khiển bằng khínén. 3. Phân tích đúng những hiện tợng, nguyên do h hỏng chung và của những bộ phận điềukhiển bằng khí nén ôtô4. Trình bày phơng pháp bảo dỡng, kiểm tra và sữa chữa đợc những h hỏng của những bộphận điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén5. Tháo lắp, kiểm tra và bảo dỡng, sửa chữa thay thế những bộ phận điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén đúngquy trình, quy phạm và đúng những tiêu chuẩn kỹ thuật trong thay thế sửa chữa. 6. Sử dụng đúng, hài hòa và hợp lý những dụng cụ kiểm tra, bảo dỡng, sửa chữa thay thế bảo vệ đúng mực vàan toàn. Nội dung chính của mô đun : 1. Nhiệm vụ, nhu yếu và phân loại hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén trên ôtô. 2. Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động giải trí của những cơ cấu tổ chức tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén gồm có : – Cơ cấu treo bằng khí nén. – Cơ cấu Open ôtô. – Cơ cấu nâng hạ nắp động cơ. – Cơ cấu nâng hạ ghế ngồi. – Máy nén khí3. Hiện tợng, nguyên do h hỏng và phơng pháp bảo dỡng, kiểm tra, thay thế sửa chữa những cơcấu tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén. 4. Tháo lắp, bảo dỡng, kiểm tra và sửa chữa thay thế những cơ cấu tổ chức tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nénSơ đồ quan hệ theo trình tự học nghềHAR 01 01 Điện kỹthuậtHAR 01 19SC – BD phần cố địnhđộng cơHAR 01 18K ỹ thuật về động cơđốt trongHAR 01 08K ỹ thuậtđIện tửHAR 01 10V ật liệu cơkhíHAR 01 11D ung sailắp ghépvàĐLKTHAR 01 12V ẽ kỹ thuậtHAR 01 13A n toànHAR 01 17N hập mônnghề s / c ô tôHAR 01 14T hực hànhnghề bổ trợHAR 01 20SC – BD phầnC / động động cơHAR 01 21SC – BD Cơ cấuphân phối khíHAR 01 22SC – BD Hệ thốngbôi trơnHAR 01 23SC – BD Hệthống làm mátHAR 01 24SC – BD Hệ thốngnhiên liệu xăngHAR 01 25SC – BD Hệ thốngnhiên liệu diedenHAR 01 26SC – BD Hệ thốngkhởi độngHAR 01 27SC – BD Hệ thốngđánh lửaHAR 01 28SC – BD Trangthiết bị điện ôHAR 01 29SC – BD Hệ thốngtruyền lựcHAR 01 30 SC-BDCầu chủ độngHAR 01 31SC – BD Hệ thống dichuyểnHAR 01 32SC – BD Hệ thống láiHAR 01 33SC – BD Hệ thốngphanhHAR 01 35SC Pan ô tôHAR 01 34K. tra thực trạng kỹthuật Đcơ và ô tôHAR 01 36 nâng cao hieụ quảcông việcBằngcôngnhân lànhnghềHAR 02 06X ác suất thống kêHAR 02 07K ỹ thuật tự động hóa điềukhiển bằngđiệnHAR 02 08V ẽ Auto CADHAR 02 19T ổ chứcquản lý vàsản xuấtChứng chỉbậc caoHAR 02 11C hẩn đoánđộng cơHAR 02 12C hẩn đoánHT truyềnđộng ôtôHAR 02 14SC – BD bộtăng ápHAR 02 15SC – BD Hệthống phunxăng điện tửHAR 02 16SC – BD BCAđiều khiển bằngđiện từHAR 02 17SC – BD HTđ / khiển bằngkhí nénBằngcôngnhậnbậc caoChứngchỉnghềHAR 01 09C ơ kỹ thuậtHAR 02 13C ông nghệ phục hồichi tiết trong s / chữaHAR 02 09C ông nghệ khí nénvà thủy lựcHAR 02 10N hiệt kỹ thuậtHAR 02 18SC – BD Biếnmô thủy lựcCác hình thức học tập chính trong mô đun1. Học trên lớp về : – Nhiệm vụ, nhu yếu của những cơ cấu tổ chức tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén trên ôtô. – Cấu tạo, nguyên tắc hoạt động giải trí của những cơ cấu tổ chức tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén. 2. Học tại phòng học chuyên môn hoá về : – Hiện tợng, nguyên do h hỏng của những cơ cấu tổ chức tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén – Quy trình bảo dỡng và tháo lắp những cơ cấu tổ chức điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén – Phơng pháp kiểm tra, thay thế sửa chữa và bảo dỡng những bộ phận của những cơ cấu tổ chức điều khiểnbằng khí nén3. Thực tập tại xởng trờng về – Thực hành tháo lắp, bảo dỡng, kiểm tra và thay thế sửa chữa những bộ phận những cơ cấu tổ chức điều khiểnbằng khí nén trong những xởng sửa chữa thay thế ôtô. 4. Tham quan thực tiễn về : – Bảo dỡng và thay thế sửa chữa những cơ cấu tổ chức tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén trong cơ sở thay thế sửa chữa ôtôhiện đại. 5. Tự điều tra và nghiên cứu và làm bài tập về : – Các tài liệu tìm hiểu thêm về những cơ cấu tổ chức tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén ôtô. – Vẽ sơ đồ cấu trúc, trình diễn đợc trách nhiệm, nhu yếu và nguyên tắc hoạt động giải trí của những cơcấu điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén. Bài Danh mục những bài học kinh nghiệm LýthuyếtThựchànhCác hoạtđộngkhácBài 1 Hệ thống điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén 5 24B ài 2 Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu tổ chức treo khí nén 5 26B ài 3 S chữa và b dỡng cơ cấu tổ chức đóng mở nắp đ cơ 5 24B ài 4 S chữa và b dỡng cơ cấu tổ chức đóng Open ôtô 5 28B ài 5 S chữa và b dỡng cơ cấu tổ chức nâng hạ ghế ngồi 5 28B ài 6 Sửa chữa và bảo dỡng máy nén khí 5 28C ộng 30 160Y êu cầu về nhìn nhận hoàn thành xong mô đun1. Kiến thức : – Trình bày đợc khá đầy đủ những trách nhiệm, nhu yếu, cấu trúc và nguyên tắc hoạt độngcác bộ phận của những cơ cấu tổ chức điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén trên ôtô. – Giải thích đúng những hiện tợng, nguyên do h hỏng và phơng pháp bảo d-ỡng, kiểm tra, sữa chữa những bộ phận của những cơ cấu tổ chức điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén. 2. Kỹ năng : – Tháo lắp, kiểm tra và bảo dỡng, thay thế sửa chữa đợc những h hỏng chi tiết cụ thể, bộ phậncủa những cơ cấu tổ chức điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén đúng quy trình tiến độ, quy phạm và đúngcác tiêu chuẩn kỹ thuật trong thay thế sửa chữa. – Sử dụng đúng, hài hòa và hợp lý những dụng cụ kiểm tra, bảo dỡng và thay thế sửa chữa đảm bảochính xác và bảo đảm an toàn. – Chuẩn bị, sắp xếp và sắp xếp nơi thao tác vệ sinh, bảo đảm an toàn và hài hòa và hợp lý. 3. Thái độ : – Chấp hành trang nghiêm những lao lý về kỹ thuật, bảo đảm an toàn và tiết kiệm ngân sách và chi phí trongbảo dỡng, thay thế sửa chữa những cơ cấu tổ chức tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén. – Có niềm tin nghĩa vụ và trách nhiệm triển khai xong việc làm bảo vệ chất lợng và đúngthời gian. – Cẩn thận, chu đáo trong việc làm luôn chăm sóc đúng, đủ không để xảy rasai sót. Bài 1H ệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén – M bài : HAR. 02 17 01 ãGiới thiệu : Hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén trên ôtô là một bộ phận của khung gầm xe, dùngđể cung ứng khí nén cho cơ cấu tổ chức treo bằng khí nén và tinh chỉnh và điều khiển những cơ cấu tổ chức Open nắpđộng cơ, Open ôtô búyt và nâng hạ ghế ngồi bảo vệ êm dịu, nhanh gọn và thuậntiện. Hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén gồm có : Máy nén khí, bình chứa, cơ cấu tổ chức treo treobằng khí nén, cơ cấu tổ chức nâng hạ ghế ngồi, cơ cấu tổ chức mở nắp động cơ và Open ôtô búyt … Mục tiêu triển khai : 1. Phát biểu đúng nhu yếu, trách nhiệm của hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén. 2. Giải thích đợc cấu trúc và nguyên tắc hoạt động giải trí của hệ thống điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén. 3. Trình bày đúng những hiện tợng, nguyên do h hỏng của hệ thống điều khiển và tinh chỉnh bằng khínén trên ôtô. 4. Giải thích đợc những phơng pháp kiểm tra bảo dỡng hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén. 5. Tháo lắp, bảo dỡng hệ thống điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén đúng nhu yếu kỹ thuật. Nội dung chính : 1. Nhiệm vụ, nhu yếu hệ thống điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén2. Cấu tạo và hoạt động giải trí của hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén3. Hiện tợng, nguyên do h hỏng của hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén. 4. Phơng pháp kiểm tra bảo dỡng hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén. 5. Tháo lắp, bảo dỡng hệ thống điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén. học taị phòng học trình độ hoáII. Nhiệm vụ, nhu yếu của hệ thống điều khiển và tinh chỉnh khí nén trên ôtô1. Nhiệm vụHệ thống điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén trên ôtô dùng để phân phối, phân phối khí nén đếncác cơ cấu tổ chức điều khiển và tinh chỉnh và đàn hồi bằng khí nén, bảo vệ nâng cao những tính năng hiện đạicủa ôtô. 2. Yêu cầu – Cung cấp khí nén đủ hiệu suất và không thay đổi áp suất đạt 0,75 Mpa. – Các cơ cấu tổ chức hoạt động giải trí bằng khí nén nhanh gọn và bảo vệ êm dịu. – Cấu tạo đơn thuần, quản lý và vận hành êm và có độ bền cao. III. Cấu tạo và hoạt động giải trí của hệ thống phân phối khí nén1 – Sơ đồ cấu tạoHệ thống điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén gồm có : Máy nén khí, cơ cấu tổ chức treo treo bằng khí nén, cơ cấu tổ chức nâng hạ ghế ngồi, cơ cấu tổ chức mở nắp động cơ và Open ôtô búyt … 2. Nguyên tắc hoạt độngKhi động cơ hoạt động giải trí, máynén khí thao tác hút không khí ngoài trời vào xi lanh và nén đến áp suất pháp luật sau đónạp vào bình chứa khí nén. Khi áp suất trong bình chứa khí nén đạt 0,75 MPa thì van kiểm soát và điều chỉnh áp suất bắt đầuhoạt động để không thay đổi áp suất đúng lao lý. Khí nén đợc phân phối đến những cơ cấu tổ chức tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén trên ôtô trải qua cácbộ điều khiển và tinh chỉnh của từng hệ thống và cơ cấu tổ chức nh : – Cơ cấu phanh bằng khí nén. – Cơ cấu treo bằng khí nén. – Cơ cấu đóng mở nắp động cơ và đóng mở của xe – Cơ cấu nâng hạ ghế ngồi bằng khí nén. III. nội dung bảo dỡng hệ thống điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén1. Làm sạch bên ngoài những bộ phận của hệ thống. 2. Kiểm tra bên ngoài những đầu nối, những bộ phận của hệ thống và cơ cấu3. Điều chỉnh độ căng dây đai máy nén và bôI trơn những bộ phận. 4. Thay dầu máy nén khí và lõi lọc không khí theo định kỳ5. Kiểm tra áp suất máy nén khí và hệ thống sau khi vận hành động cơiv. câu hỏi bài tập1. Nêu trách nhiệm và nhu yếu của hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén ? 2. Nêu nguyên tắc hoạt động giải trí của hệ thống điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén trên ôtô ? 2. ( bài tập ) Vẽ sơ đồ cấu trúc của hệ thống ? THựC tập BảO DƯỡNG Hệ THốNG điều khiển và tinh chỉnh bằng khí néni. sắp xếp nơi thao tác, sẵn sàng chuẩn bị dụng cụHình 1-1 : Sơ đồ cấu trúc chung hệ thống tinh chỉnh và điều khiển khí nén trên ôtôBộ đ chỉnh PBầu phanh bánh xeBình khí nénBộ đ khiểnBàn đạpĐồng hồ PMáy nén khíVan phân phốiBộ điều khiểnBộ đ khiểnXi lanh đóngmở cửa xeCơ cấu nânghạ ghế ngồiCơ cấu treobằng khí nénBầu phanh bánh xe101. Mục đích : – Rèn luyện kỹ năng và kiến thức tháo lắp hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén – Nhận dạng những bộ phân của hệ thống điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén2. Yêu cầu : – Tháo, lắp thành thạo, đúng quy trình tiến độ và đúng nhu yếu kỹ thuật. – Nhận dạng đợc những bộ phận hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén – Sử dụng dụng cụ hài hòa và hợp lý, đúng mực. – Đảm bảo bảo đảm an toàn trong quy trình tháo, lắp – Tổ chức nơi thao tác khoa học, ngăn nắp, ngăn nắp. 3. Chuẩn bị : a ) Dụng cụ : – Thiết bị kiểm tra áp lực đè nén hệ thống tinh chỉnh và điều khiển bằng khí nén – Dụng cụ tháo lắp hệ thống điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nén – Khay đựng dụng cụ, chi tiết cụ thể – Giá nâng cầu xe, kích nâng và gỗ chèn kê lốp xe. – Đồng hồ so, đồng hồ đeo tay áp suất – Pan me, thớc cặp, căn láb ) Vật t : – Giẻ sạch – Giấy nhám – Nhiên liệu rửa, dầu mỡ bôi trơn – Các van khí nén, lò xo và những joăng đệm …. – Tài liệu phát tay về những quá trình và tra cứu những nhu yếu kỹ thuật thay thế sửa chữa hệ thốngđiều khiển bằng khí nén – Bố trí nơi thao tác cho nhóm học viên đủ diện tích quy hoạnh, ánh sáng và thông gió. II. bảo dỡng những bộ phận của hệ thống1. Làm sạch và kiểm tra bên ngoài những bộ phận – Phun nớc rửa sạch bên ngoài những bộ phận và gầm xe – Dùng khí nén thổi sạch khô bên ngoà những bộ phận – Quan sát và kiểm tra những vết nứt, chảy rỉ bên ngoài những đầu nối của những bộ phận và đ-ờng ống của hệ thống. 2. Điều chỉnh độ căng dây đai máy nén và bôI trơn những bộ phận – Kiểm tra và kiểm soát và điều chỉnh độ căng dây đai của máy nén khí – Thay dầu bôi trơn và lõi lọc không khí của máy nén khí – Bơm mỡ bôi trơn những cơ cấu tổ chức và bộ phận dẫn động3. Kiểm tra hệ thống sau khi vận hành động cơ – Vận hành động cơ – Kiểm tra áp suất máy nén khí – Quan sát và kiểm tra những vết nứt, chảy rỉ bên ngoài những đầu nối của những bộ phận và đ-ờng ống của hệ thống. 11C ác bài tập lan rộng ra và nâng caoI. Tên bài tậpBảo dỡng hệ thống điều khiển và tinh chỉnh bằng khí nénII. Yêu cầu cần đạtVẽ đợc sơ đồ cấu trúc và nêu đợc quá trình bảo dỡng ? III. Thời gianSau 1 tuần nộp đủ những bài tập. 12B ài 2S ửa chữa và bảo dỡng cơ cấu tổ chức treo bằng khí nén – M bài : HAR. 02 17 02 ãGiới thiệu : Cơ cấu treo bằng khí nén là một bộ phận của hệ thống vận động và di chuyển ôtô. Cơ cấu treo đợclắp nối giữa cầu xe và khung vỏ xe, dùng để nối đàn hồi, giảm những tải trọng động, dập tắtcác xê dịch giữa cầu xe với khung vỏ xe và bảo vệ mối liên hệ hình học đúng mực giữakhung vỏ xe và những bánh xe. – Cơ cấu treo bằng khí nén gồm có những bộ phận : những bình khí nén, lò xo xoắn hình tròn trụ, những đòn và khớp cầu. Do nhu yếu thao tác của hệ thống treo liên tục, chịu lực lớn, thẳng đứng và chịu nhiệtđộ cao của những mặt phẳng ma sát nên những cụ thể dễ bị h hỏng cần đợc thực thi kiểm tra, kiểm soát và điều chỉnh thờng xuyên và bảo dỡng, sửa chữa thay thế kịp thời để bảo vệ những nhu yếu kỹ thuậtvề tính năng truyền lực, nối êm dịu và nâng cao tuổi thọ của hệ thống treo ôtô. Mục tiêu thực thi : 1. Phát biểu đúng nhu yếu, trách nhiệm và phân loại của cơ cấu tổ chức treo bằng khí nén. 2. Giải thích đợc cấu trúc và nguyên tắc hoạt động giải trí của cơ cấu tổ chức treo bằng khí nén. 3. Trình bày đúng những hiện tợng, nguyên do h hỏng của cơ cấu tổ chức treo. 4. Giải thích đợc những phơng pháp kiểm tra bảo dỡng, sửa chữa thay thế cơ cấu tổ chức treo. 5. Tháo lắp, bảo dỡng và thay thế sửa chữa đợc cơ cấu tổ chức treo bằng khí nén đúng nhu yếu kỹ thuật. Nội dung chính : 1. Nhiệm vụ, nhu yếu và phân loại cơ cấu tổ chức treo bằng khí nén2. Cấu tạo và hoạt động giải trí của cơ cấu tổ chức treo bằng khí nén3. Hiện tợng, nguyên do h hỏng của cơ cấu tổ chức treo. 4. Phơng pháp kiểm tra bảo dỡng, sửa chữa thay thế cơ cấu tổ chức treo bằng khí nén5. Tháo lắp, bảo dỡng và thay thế sửa chữa cơ cấu tổ chức treo bằng khí nén. học taị phòng học trình độ hoáI. Giới thiệu chung về cơ cấu tổ chức treo khí nén13Hình 2-1 : Sơ đồ cấu trúc cơ cấu tổ chức treo thuỷ khíThanh ổn địnhĐòn dẫn độngKhung vỏ xeTrục bánh xeTrục dẫn động bánh xeBình cầu14II. Nhiệm vụ, nhu yếu và phân loại cơ cấu tổ chức treo bằng khí nén1. Nhiệm vụ – Cơ cấu treo khí nén dùng để nối đàn hồi và dẫn hớng giữa cầu xe với khung vỏ xekhách và xe con tân tiến, có tính năng giảm nhanh những tải trọng động và dập tắt những daođộng nhanh gọn và êm dịu từ mặt đờng không bằng phẳng lên khung vỏ xe. 2. Yêu cầu – Dập tắt nhanh những xê dịch từ bánh xe lên khung vỏ xe. – Đảm bảo quản lý và vận hành êm và không thay đổi hoạt động của ôtô ở vận tốc cao. – Cấu tạo đơn thuần dễ bảo dỡng và thay thế sửa chữa. 3. Phân loại – Cơ cấu treo bằng khí nén ( dùng cho ôtô khách trung bình, vì cấu trúc lớn, phức tạp vàchịu áp lực đè nén trung bình ) – Cơ cấu treo thuỷ khí ( dùng ôtô con có vận tốc cao, vì có cấu trúc nhỏ gọn ). III. Cấu tạo và hoạt động giải trí của cơ cấu tổ chức treo khí nén1. Cấu tạo ( hình 2-2 ) Cơ cấu treo khí nén gồm có : Máy nén khí, bình chứa khí nén, bình phân phối, những vanđiều chỉnh áp suất, bộ điều tiết, những đòn dẫn động và những bình xếp cao su đặc chứa khí nén .. – Bộ phận đàn hồi và giảm chấn là những bình xếp bằng vải cao su đặc hai lớp, dùng để chứakhí nén và bên ngoài có lắp vòng sắt kẽm kim loại đàn hồi theo bình xếp khi chịu tải. Bình xếp cócác bu lông để lắp với cầu xe và khung xe. – Bộ điều tiết khí nén, gồm có xi lanh và pittông chứa khí nén, dùng để điều tiết khí nénđến bình phân phối, những bình xếp đàn hồi và xả khí nén ra ngoài. – Cần dẫn động gắn với cầu xe và trục pittông, dùng để tinh chỉnh và điều khiển bộ điều tiết hoạt động giải trí. – Bộ phận phân phối khí nén gồm có : máy nén khí, bình chứa khí nén và những van antoàn, van áp suất .. Bu lôngBánh xeVòng đàn hồiKhung và thùng xeBầu lọcMáy nén khíBình khí nénBình xếpCầu xe Bình phân phốiBộ điều tiếtCần dẫn15a ) b ) H × nh 2-2 : S ¬ ® å cÊu t¹o c ¬ cÊu treo khÝ vµ thuû khÝa ) CÊu t¹o b × nh xÕp b ) C ¬ cÊu treo khÝ nÐn162. Nguyên tắc hoạt độngKhi động cơ hoạt động giải trí, máy nén khí thao tác hút không khí ngoài trời vào xi lanh và nénđến áp suất pháp luật sau đó nạp vào bình chứa khí nén. Khi áp suất trong bình chứa khí nén đạt 0,75 MPa thì van kiểm soát và điều chỉnh áp suất bắt đầuhoạt động để không thay đổi áp suất đúng lao lý và nạp vào bộ điều tiết. Khi ôtô quản lý và vận hành, những lực truyền, những tải trọng động từ mặt đờng lên bánh xe, cầu xe vàgiảm chấn, đàn hồi trải qua những bình xếp và những vòng đàn hồi để truyền lên khung vỏxe ( hình 2 3 ). – Khi tải trọng tăng, khoảng cách giữa cầu xe và khung xe giảm, trải qua cần dẫnđộng làm cho pittông đi xuống, mở thông đờng khí nén đến bình phân phối và những bìnhxếp cao su đặc để nâng nâng khung xe lên vị trí khởi đầu. – Khi giảm tải trọng, khoảng cách giữa cầu xe và khung xe tăng, pittông bộ điều tiết đilên phía trên, mở thông khí nén từ những bình xếp xả ra ngoài một phần. Qua trình đàn hồi của những bình xếp và nạp, xả khí nén qua bộ điều tiết làm giảm chấn ( giảm giao động ) và dập tắt những va đập từ mặt đờng và bánh xe truyền lên khung đảm bảonhanh chóng và êm dịu. a ) b ) c ) Hình 2-3 Sơ đồ hoạt động giải trí đàn hồi của những bình xếpa ) Bình xếp cha chịu tải, b ) Bình xếp chịu tải trung bình, c ) Bình xếp chịu tải lớnHình 2-3 Sơ đồ hoạt động giải trí đàn hồi của những bình xếpIV. Cấu tạo và hoạt động giải trí của cơ cấu tổ chức treo thuỷ khí1. Cấu tạo ( hình 2-4 ) Cơ cấu treo thuỷ khí nén gồm có : Máy nén khí, bình chứa khí nén, bơm dầu, bình chứadầu, những van kiểm soát và điều chỉnh áp suất, bộ điều tiết, những đòn dẫn động ( hoặc những bộ cảm ứng vàđiều khiển bằng điện tử ) và những bình cầu chứa thuỷ khí. – Bộ phận đàn hồi và giảm chấn là những bình cầu, có màng ngăn bằng cao su đặc, ngăn trênchứa khí nén và ngăn dới chứa dầu giảm chấn có pitttông và xi lanh. Bình cầu đợc lắp vớikhung xe ở phần trên và trục pittông lắp với đòn ngang dới của dàm cầu. – Bộ điều tiết chất lỏng, gồm có xi lanh và pittông chứa dầu, dùng để điều tiết chất lỏngtừ bơm dầu đến bình phân phối và xi lanh bình cầu hoặc hồi dầu về bình chứa. – Các van khí nén và van cấp dầu, dùng để kiểm soát và điều chỉnh lợng dầu và khí nén từ bình cầuđến bình chứa khí nén và bình chứa dầu khi cơ cấu tổ chức hoạt động giải trí. – Bộ phận phân phối dầu và khí nén gồm có : máy nén khí, bình chứa khí nén, bơm dầu, bình chứa dầu, bình phân phối và những van an toàn, van áp suát .. Bình xếp cao suVòng đàn hồiBu lông Bình xếp cao su17 – Bộ điều khiển và tinh chỉnh và những cảm ứng bằng điện tử, dùng để nhận những tín hiệu về chiều caothân xe, vận tốc xe và tải trọng xe để giải quyết và xử lý điều hành quản lý những van điện từ nhằm mục đích tăng giảm ápsuất khí nén và áp suất dầu trong những bình cầu phụ hợp với điều kiện kèm theo mặt đờng. a ) b ) Hình 2-4 : Sơ đồ cấu trúc cơ cấu tổ chức treo thuỷ khía ) Cấu tạo bình cầu b ) Cơ cấu treo thuỷ khí2. Nguyên tắc hoạt độngKhi động cơ hoạt động giải trí, máy nén khí và bơm dầu tạo áp suất đủ pháp luật và nạp vàobình chứa và bộ điều tiết. Khi ôtô quản lý và vận hành, những lực truyền, những tải trọng động từ mặt đờng lên bánh xe, cầu xe vàgiảm chấn, đàn hồi trải qua màng cao su đặc và áp suất dầu tiết lu qua van giảm chấn vàbộ điều tiết chất lỏng ( hình 2 5 ). – Khi tải trọng tăng hoặc giảm, khoảng cách giữa cầu xe và khung xe sẽ giảm hoặc tăngtheo, trải qua trục pittông dẫn động nén hoặc trả dầu qua van giảm chấn và bình phânphối để giảm chấn ( giảm giao động ) và dập tắt những va đập từ mặt đờng lên bánh xe vàkhung bảo vệ không thay đổi nhanh gọn và êm dịu. Màng cao su đặc Bình cầuTrục pittôngVỏ chắn bụiBình cầuXi lanhTrục bánh xeThanh ổn địnhđòn dẫn độngKhung xeHình 2-5 Sơ đồ cấu trúc và hoạt động giải trí của cơ cấu tổ chức treo thuỷ khíVan giảm chấnPittôngVan cấp dầuVan cấp khí nénBình chứa dầuBình phân phốiBộ điều tiếtBánh xe Bình cầuBơm dầuDầu về bình chứa18IV. Hiện tợng và nguyên do h hỏng của cơ cấu tổ chức treo khí nénA. HƯ HỏNG CƠ CấU treo khí nén và thuỷ khí1. Cơ cấu treo hoạt động giải trí có tiếng ồna ) Hiện tợngKhi ôtô hoạt động giải trí nghe tiếng ồn khác thờng ở cụm cơ cấu tổ chức treo, vận tốc càng lớn tiếng ồncàng tăng. b ) Nguyên nhân – Các bình xếp hoặc bình cầu nứt thủng, giảm áp suất khí nén hoặc dầu thủ lực. – Bộ điều tiết hoặc bộ phân phối h hỏng. – Thanh không thay đổi, những cần dãn động hoặc những vòng đàn hồi cong gãy, lỏng những mối lắpnối – Máy nén hoặc bơm dầu mòn, hỏng hoặc đứt chùng dây đai làm áp suất giảm. 2. ôtô quản lý và vận hành không ổn địnha ) Hiện tợng. Khi ôtô quản lý và vận hành, khung vỏ xe rung không không thay đổi .. vận tốc càng lớn sự rung không ổnđịnh càng tăngb ) Nguyên nhân – Thanh không thay đổi cong, gãy. – Các đòn link cong hoặc nứt gãy – Máy nén hoặc bơm dầu h hỏng. B. kiểm tra cơ cấu tổ chức treo1. Kiểm tra khi quản lý và vận hành – Khi quản lý và vận hành ôtô quan tâm nghe ồn khác thờng ở cụm cơ cấu tổ chức treo, nếu có tiếng ồn khácthờng và xe quản lý và vận hành không không thay đổi cần phaỉ kiểm tra và sửa chữa thay thế kịp thời. 2. Kiểm tra bên ngoài cơ cấu tổ chức treo – Kiểm tra sự gãy, lỏng của những thanh không thay đổi và những cần dẫn động. – Dùng kính phóng đại để quan sát những vết nứt, hở bên ngoài máy nén khí, bơm dầu, cácbình xếp, bình cầu, những bộ điều tiết và những bộ cảm ứng hoặc tinh chỉnh và điều khiển … V. nội dung bảo dỡng cơ cấu tổ chức treo1. Làm sạch bên ngoài những bộ phận2. Kiểm tra bên ngoài những bộ phận và chi tiết cụ thể của cơ cấu tổ chức. 3. Thay dầu bôi trơn máy nén khí hoặc dầu thuỷ lực và kiểm soát và điều chỉnh độ căng dây đai4. Tra mỡ và lắp những cụ thể và bộ phận. 5. Vận hành động cơ và kiểm tra bên ngoài những bộ phận khi xe chịu tảiVI. Câu hỏi và bài tập1. Các nguyên do h hỏng của cơ cấu tổ chức treo thuỷ khí làm cho ôtô có nhiều tiếng ồn ? 2. Nhiệm vụ và u nhợc điểm của cơ cấu tổ chức treo khí nén ? 3. ( Bài tập ) Trình bày cấu trúc cơ cấu tổ chức treo khí nén và thuỷ khí dùng trên ôtô ? 19

Source: https://thomaygiat.com
Category: Bảo Dưỡng máy Giặt