Tìm hiểu về tụ chống sét

Tụ chống sét là gì?

Tụ chống sét, tiếng Anh là varistor, là một thiết bị bán dẫn có 2 cực thụ động được sử dụng để bảo vệ mạch điện tử .
Không giống như cầu chì hoặc bộ ngắt mạch bảo vệ quá dòng, tụ chống sét bảo vệ quá điện áp bằng cách kẹp điện áp tựa như như diode zener .

Hiện nay phần thân của tụ chống sét được làm bằng vật liệu bán dẫn nên nó được xem như là điện trở bán dẫn có điện áp đối xứng và đặc tính dòng điện phù hợp cho cả ứng dụng điện áp xoay chiều lẫn 1 chiều.

Tụ chống sét có hình thức bề ngoài và kích cỡ giống như tụ điện nên thường bị nhầm lẫn. Khác nhau giữa 2 loại này là tụ điện không hề ngăn điện áp tăng cao giống như tụ chống sét. Khi điện áp tăng cao trong mạch điện sẽ là một thảm họa, chính do đó tụ chống sét giữ một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ những mạch điện tử khỏi quá áp .

Ký hiệu của tụ chống sét

Trước đây, tụ chống sét có ký hiệu là 2 diode đối song với nhau như hình bên dưới, chính do tính năng của nó giống như diode ở cả 2 hướng của dòng điện .

Tuy nhiên, sau này ký hiệu đó được sử dụng cho DIAC. Và ký hiệu của tụ chống sét được bộc lộ như hình bên dưới .

Nguyên lý của tụ chống sét

Không giống như biến trở có giá trị điện trở biến hóa từ cực tiếu đến cực lớn, giá trị điện trở của tụ chống sét biến hóa tự động hóa theo điện áp. Tụ chống sét có 2 yếu tố bán dẫn có công dụng bảo vệ quá áp trong mạch điện .
Sự biến hóa điện áp làm biến hóa giá trị điện trở là do thành phần cấu trúc của nó. Trong điều kiện kèm theo thường, điện trở của tụ chống sét rất cao. Nhưng khi điện áp liên kết được đẩy lên cao thì điện trở trong mạch ngay lập tức được đẩy xuống thấp. Các tụ chống sét chỉ đơn thuần là thêm điện năng vào nguồn. Khi xung điện áp hoặc xung gai Open, những tụ chống sét sẽ làm ngắt mạch và bảo vệ những thiết bị. Chính vì vậy nó rất tương thích để bảo vệ quá áp trong những mạch nhạy cảm .

Các loại tụ chống sét

Người ta phân loại dựa vào vật tư cấu trúc nên phần thân. Có 2 loại phổ cập nhất là :
Tụ chống sét Silicon Carbide : Như tên gọi của nó, phần thân của loại này được làm bằng Silicon Carbide ( SiC ). Trước đây khi loại MOV chưa tung ra thị trường thì loại này được sử dụng rất nhiều. Bây giờ thì loại này được sử dụng hầu hết trong những ứng dụng nguồn năng lượng cao hoặc điện áp cao .
Tụ chống sét oxit sắt kẽm kim loại ( MOV ) : Bởi vì tụ chống sét SiC có những hạn chế nên loại này đã được tăng trưởng. Nó giúp bảo vệ điện áp rất tốt và được sử dụng khá phổ cập lúc bấy giờ .
Phần thân của loại này được làm bằng oxit sắt kẽm kim loại, hầu hết là hạt kẽm oxit chiếm 90 %, 10 % còn lại là oxit những sắt kẽm kim loại khác như coban, bitsmuth và mangan. Tất cả được ép thành một khối. Sau đó khối này được kẹp giữa 2 tấm sắt kẽm kim loại .
10 % oxit sắt kẽm kim loại của bismuth coban và mangan có tính năng như một tác nhân link những hạt oxit kẽm giúp giữ không thay đổi ở giữa hai tấm sắt kẽm kim loại. Các chân đưa ra ngoài được nối với hai tấm sắt kẽm kim loại .

Bạn có thể tham khảo cấu tạo ở hình bên dưới

Ưu điểm chính của MOV so với SiC là loại này rò rỉ dòng điện thấp ở điều kiện kèm theo hoạt động giải trí thông thường .

Source: https://thomaygiat.com
Category : Điện Tử