Trang chủ Kỹ Thuật Số Văn hóa Gò Mun – Wikipedia tiếng Việt

Văn hóa Gò Mun – Wikipedia tiếng Việt

Văn hóa Gò Mun ước chừng trong khoảng thời gian từ năm 1.000 – năm 700 TCN, thuộc cuối thời kỳ đồ đồng. Nền văn hóa này được đặt tên theo địa điểm mà vào năm 1961 các nhà khảo cổ học đã khai quật được nhiều di chỉ của nền văn hóa này (gò Mun, xã Tứ Xã, huyện Phong Châu, tỉnh Phú Thọ).

Văn hóa Gò Mun được nhìn nhận như là nền văn hóa tiền văn hóa Đông Sơn. Thời kỳ này, người Việt cổ đã có những chuyển biến rõ ràng về một xã hội phức tạp và phong phú, thôi thúc việc sinh ra nhà nước sơ khai của người Việt .
Rời Đồng Đậu và những di chỉ đồng dạng, tất cả chúng ta hãy đi thăm Gò Mun cùng với hơn 10 khu vực khảo cổ khác thuộc quá trình văn hóa Gò Mun được phân bổ trên một địa phận về cơ bản tương thích với địa phận những khu vực thuộc những tiến trình trước. Đó là Bãi Dưới, Vinh Quang, Đình Tràng, Đồng Lâm, Nội Gầm … thuộc những tỉnh Vĩnh Phúc, Hà Tây, Thành Phố Bắc Ninh, TP. Hà Nội .

Người Gò Mun cũng thích ở trên những gò đồi cao nổi lên giữa vùng đồng bằng và trung du; họ bắt đầu thích tập trung ở những vùng chân gò, những vùng gò thấp ven các sông Hồng, Cầu, Đáy, Cà Lồ… Cuộc sống định cư lâu dài của họ đã để lại những tầng văn hóa khá dày.

Đến quá trình Gò Mun, công cụ và vũ khí đồng thau đã chiếm tỷ suất trên 50 % tổng số công cụ và vũ khí, với những loại mũi tên, mũi nhọn, lưỡi câu, dao, giáo, dây, kim, giũa, dùi, đục. Loại rìu lưỡi xéo đã Open dưới dạng hoàn hảo với mũi rìu hơi chúc và lưỡi hơi cong. Đồ đồng thau Gò Mun đã được sử dụng vào sản xuất nông nghiệp : những lưỡi hái đã được phát hiện ; những chiếc rìu cũng đã được sử dụng như những nông cụ .Đồng thau cũng được dùng làm đồ trang sức đẹp : vòng tay được uốn bằng những dây đồng .Đồ gốm Gò Mun có độ dày rất đều, độ nung cao ( khoảng chừng 900 °C ) ; có mảnh được nung gần thành sành. Gốm có màu xám xanh, xám mốc. Người thợ gốm Gò Mun tăng trưởng lối trang trí hoa văn bên trong miệng hiện vật đã có từ tiến trình Đồng Đậu. Các miệng gốm Gò Mun thường được bẻ loe ra, nằm ngang, rộng bản, góc tạo thành giữa cổ và thân thường là góc nhọn. Những mô hình thường gặp là những loại nồi, những loại vò, bình cổ cao, chậu, âu, bát đĩa, cốc. Chân đế có xu thế thấp dần, loại đáy bằng Open, hình dáng không thay đổi, thanh thoát. Ngoài ra còn có những loại bi, dọi xe chỉ, chì lưới .Loại hoa văn độc lạ và thông dụng của gốm Đồng Đậu là hoa văn nan chiếu, và hoa văn khắc vạch : những đường nét này được phối trí hòa giải với những vòng tròn nhỏ tạo nên những đồ án sinh động kết thành một dải quây vòng phủ kín miệng gốm, làm thành đặc trưng đa phần của hoa văn gốm Gò Mun .Kỹ thuật chế tác đá đang ở trên bước đường suy thoái và khủng hoảng. Đó là do sự phong phú và đa dạng và sự tăng trưởng của nghề luyện kim đồng thau. Những cái hái bằng đồng thau phát hiện được ở nhiều nơi nói lên sự tăng trưởng và hoàn thành xong của nông nghiệp trồng lúa. Hợp kim đồng thau để đúc hái có 89 % đồng và 0,1 % thiếc với những vết chì. Trong số những công cụ bằng đồng thau dùng để thu hoạch hoa màu của người xưa ở vào khoảng chừng thiên niên kỷ thứ 2 trước Công nguyên, loại hái Gò Mun lưỡi cong, có gờ ở giữa, họng tra cán hình chóp cụt là có hình dáng triển khai xong và văn minh hơn cả .

Lần đầu tiên những mũi tên đồng thau xuất hiện, với loại hình đa dạng và số lượng nhiều, đòi hỏi những tiến bộ về kỹ thuật và cũng đòi hỏi phải có một khối lượng nguyên liệu lớn để đáp ứng đủ nhu cầu, vì mũi tên một lần bắn đi là mất “một đi không trở lại”. Truyền thống giỏi cung nỏ của người Việt cổ khiến quân thù xâm lược ở buổi đầu công nguyên phải khiếp sợ và khâm phục, vốn đã có một gốc rễ lâu bền từ giai đoạn Gò Mun này.

Sự tăng trưởng của nghề thủ công bằng tay luyện kim đã có ảnh hưởng tác động lớn không những đến sự tăng trưởng của nông nghiệp mà còn thôi thúc sự triển khai xong của những nghề bằng tay thủ công khác – trừ nghề làm đồ đá .Những mũi giáo gỗ phát hiện được ở quy trình tiến độ Gò Mun cho tất cả chúng ta biết rằng nghề làm đồ gỗ – một nghề cũng có truyền thống cuội nguồn thời xưa như nghề làm đồ đá – vẫn liên tục sống sót và nâng cấp cải tiến .Người Gò Mun sống bằng nghề làm ruộng trồng lúa nước là chính, đồng thời họ cũng là những người chăn nuôi, săn bắn, đánh cá. Đây là một cung cách làm ăn tân tiến, cũng là cách làm ăn của mọi dân cư ở những vùng TT nông nghiệp của quốc tế cổ đại .Hiện vật khảo cổ cho thấy rõ : quy trình tiến độ Gò Mun được tăng trưởng trực tiếp lên từ quy trình tiến độ Đồng Đậu và có mối liên hệ ngặt nghèo với những tiến trình tăng trưởng trước đó. Đồng thời quá trình Gò Mun cũng tiềm ẩn những tiền đề vật chất cho sự tăng trưởng của một quy trình tiến độ cao hơn vào cuối thời đại đồng thau và đầu thời đại đồ sắt ở nước ta : quy trình tiến độ văn hóa Đông Sơn .

Phùng Nguyên – Đồng Đậu – Gò Mun: 3 giai đoạn lớn của thời đại đồng thau trong đó cư dân nông nghiệp Việt cổ, người Phùng Nguyên, người Đồng Đậu, người Gò Mun ở vùng đồng bằng và trung du Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, đã từng bước chế ngự thiên nhiên, làm ruộng lúa, phát huy được tính ưu việt của nền kinh tế nông nghiệp, bước vào chế độ dòng cha, làm chủ vùng tam giác châu thổ sông Hồng, mở đường cho một giai đoạn văn hóa rực rỡ, đỉnh cao thời đại dựng nước: giai đoạn Đông Sơn.

Trích từ : Hành Trình Về Thời Đại HÙNG VƯƠNG DỰNG NƯỚC
Phân bố trên cùng địa phận với văn hóa Phùng Nguyên và văn hóa Đồng Đậu trước đó, trong những tỉnh Vĩnh Phúc, Phú Thọ, TP Bắc Ninh, Bắc Giang, Hà Tây và TP. Hà Nội, chủ nhân văn hóa Gò Mun là dân cư nông nghiệp. Công cụ và vũ khí bằng đồng khá phong phú, gồm rìu, liềm, dao, giáo, lao, mũi tên … Đồng cũng được dùng làm chuông, vòng tay, khuyên tai, trâm cài và tượng động vật hoang dã. Đồ gốm có độ nung cao. Phổ biến nhất là những loại bình, nồi có miệng loe gãy và trang trí hoa văn khắc vạch phía trong miệng. Văn hóa Gò Mun tăng trưởng lên từ văn hóa Đồng Đậu và sống sót trước văn hóa Đông Sơn, trong khoảng chừng thế kỉ XI đến thế kỉ VII TCN .

Liên kết ngoài[sửa|

sửa mã nguồn]

Văn hóa Gò Mun – Wikipedia tiếng Việt
Bài viết liên quan
Sửa máy giặt
Bài Mới Nhất
Hotline 24/7: O984.666.352
Alternate Text Gọi ngay