Dịch mã – Wikipedia tiếng Việt

Tổng quan dịch mã mRNA

Sơ đồ cho thấy các bản dịch của mã tổng hợp protein bởi một chú thích

Trong sinh học phân tử và di truyền học, dịch mã là quá trình trong đó ribosome trong tế bào chất hoặc mạng lưới nội chất tổng hợp protein sau quá trình phiên mã từ DNA đến RNA trong nhân. Toàn bộ quá trình được gọi là biểu hiện gen.

Trong dịch mã, RNA thông tin được giải thuật trong một ribosome bên ngoài nhân, để tạo ra chuỗi amino acid hay polypeptide. Polypeptide sau đó gấp, co xoắn tạo protein hoạt động giải trí và thực thi những tính năng của nó trong những tế bào. Ribosome tạo điều kiện kèm theo cho sự giải thuật bằng cách tạo ra trình tự bộ 3 bổ trợ với tRNA với những mRNA mang mã di truyền. Mỗi tRNA mang một amino acid đơn cử được nối với nhau thành một polypeptide khi mRNA đi qua và được ” đọc ” bởi ribosome .Dịch mã gồm ba quá trình :

Khởi đầu: Ribosome gắn với xung quanh đoạn đầu mRNA. Các tRNA đầu tiên được gắn tại bộ 3 mở đầu.
Kéo dài: tRNA chuyển một amino acid tới tRNA tương ứng với codon tiếp theo. Sau đó ribosome di chuyển (translocates) tới bộ 3 mRNA tiếp theo để tiếp tục quá trình tạo ra một chuỗi amino acid.
Kết thúc: Khi đạt tới bộ 3 dừng, ribosome giải phóng polypeptide.

Ở sinh vật nhân sơ (vi khuẩn), dịch mã xảy ra trong tế bào chất, nơi các tiểu đơn vị lớn và nhỏ của ribosome liên kết với mRNA. Ở sinh vật nhân chuẩn dịch mã xảy ra trong cytosol hoặc trên màng của mạng lưới nội chất trong một quá trình được gọi là chuyển dịch đồng dịch. Trong chuyển dịch đồng dịch, toàn bộ ribosome/DNA liên kết với lớp màng ngoài của lưới nội chất hạt (ER) và protein mới tổng hợp và phóng thích vào cytosol; các polypeptide mới được tạo ra có thể được lưu trữ trong ER cho túi để vận chuyển và tiết ra ngoài tế bào hoặc ngay lập tức tiết ra.

Bạn đang đọc: Dịch mã – Wikipedia tiếng Việt

Nhiều loại RNA được phiên mã như tRNA, rRNA và RNA ở nhân tế bào, không trải qua dịch thành protein .Một số loại kháng sinh hoạt động giải trí bằng cách ức chế dịch mã. Chúng gồm có anisomycin, cycloheximide, chloramphenicol, tetracycline, streptomycin, erythromycin và puromycin. Các ribosome nhân sơ có cấu trúc khác nhau so với ribosome nhân thực và do đó kháng sinh đặc hiệu hoàn toàn có thể nhắm tiềm năng những bệnh nhiễm trùng do vi trùng mà không gây hại cho những tế bào nhân thực của vật chủ .

Cơ chế cơ bản[sửa|sửa mã nguồn]

Một ribosome dịch ra một protein được tiết vào mạng lưới nội chất. tRNA có màu xanh thẫm.
Tertiary structure of tRNA. CCA tail in yellow, Acceptor stem in purple, Variable loop in orange, D arm in red, Anticodon arm in blue with Anticodon in black, T arm in green.
Quá trình dịch mã cơ bản là bổ trợ một amino acid tại một thời gian cho đến khi kết thúc polypeptide hình thành. Quá trình này diễn ra bên trong ribosome. Một ribosome được tạo thành từ hai tiểu đơn vị chức năng, một tiểu đơn vị chức năng nhỏ 40S và một tiểu đơn vị chức năng 60S. Các tiểu đơn vị chức năng này đến với nhau trước khi dịch mRNA tạo thành một protein để cung ứng vị trí cho dịch mã triển khai và tạo polypeptide. [ 1 ] Sự lựa chọn loại amino acid được thêm vào xác lập bởi mã di truyền trên mỗi phân tử mRNA. Mỗi amino acid được thêm vào khớp với bộ 3 đối mã của mRNA. Đối với mỗi bộ 3 như vậy, amino acid tương ứng được lắp thêm. Các axit amin kế bên thêm vào ứng với chuỗi mã hóa mRNA. Theo cách này, trình tự nucleotide trong khuôn mẫu mRNA xác lập trình tự chuỗi amino acid được tạo ra. [ 2 ] Bổ sung một amino acid xảy ra ở đầu cuối C của peptide và do đó dịch mã được gọi là xu thế amino-đến-carboxyl. [ 3 ]mRNA mang thông tin di truyền được mã hóa là một chuỗi ribonucleotide từ nhiễm sắc thể đến ribosome. Các ribonucleotides được ” dịch ” những bộ 3 nucleotide gọi là codon. Mỗi bộ 3 mã hóa cho một amino acid đơn cử .

Trên mỗi ribosome có 3 vị trí gắn riêng biệt với tRNA. Quá trình khởi đầu, amino acid được hoạt hóa bằng ATP tạo thành amino acid hoạt hóa. Enzym Aminoacyl tRNA synthetase xúc tác cho liên kết giữa một amino acid hoạt hóa và một tRNA mà chúng cần. Sản phẩm của quá trình này là một phức hợp amino acid – tRNA (Aminoacyl-tRNA).

Xem thêm: 5 dấu hiệu thai phát triển tốt và 10 dấu hiệu thai yếu bạn cần biết

Quá trình dịch mã của một ribosome

Tiểu đơn vị chức năng nhỏ của ribosome ( có bộ 3 của rRNA ) gắn với mRNA ở vị trí phân biệt đặc hiệu ( gần bộ ba mở màn ) và chuyển dời đến bộ ba mở màn ( AUG ). Aminoacyl-tRNA tương thích tiến đến gắn với bộ 3 khởi đầu theo nguyên tắc bổ trợ ( UAX – AUG ), sau đó tiểu đơn vị chức năng lớn gắn vào tạo ribosome hoàn hảo .
Aminoacyl-tRNA tiếp theo khớp bổ trợ đối mã với codon tiếp theo trên mRNA. Tiểu đơn vị chức năng lớn xúc tác cho sự hình thành link peptit giữa những amino acid mở màn và tiếp theo lần lượt. Ribosome liên tục di dời tRNA tách và vận động và di chuyển khỏi ribosome, quy trình vẫn liên tục khi ribosome chạy tiếp dọc mRNA .
Khi ribosome chạy đến một codon kết thúc ( UAA, UAG, UGA – tương ứng với không amino acid ) thì dịch mã chấm hết, hai tiểu đơn vị chức năng ribosome tách nhau ra. Ngay sau đó, một enzym đặc hiệu vô hiệu amino acid mở màn, quy trình dịch mã hoàn tất .

Một mRNA có thể được dịch bởi nhiều ribosome từ đó tạo ra nhiều cấu trúc protein giống nhau.[4]

Xem thêm: Có 3 giai đoạn phát triển trí não đỉnh cao của trẻ

Champe PC, Harvey RA, Ferrier DR (2004). Lippincott’s Illustrated Reviews: Biochemistry (ấn bản 3). Hagerstwon, MD: Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 0-7817-2265-9.

Cox M, Nelson DR, Lehninger AL (2005). Lehninger principles of biochemistry (ấn bản 4). San Francisco…: W.H. Freeman. ISBN 0-7167-4339-6.

Malys N, McCarthy JE (tháng 3 năm 2011). “Translation initiation: variations in the mechanism can be anticipated”. Cellular and Molecular Life Sciences. 68 (6): 991–1003. doi:10.1007/s00018-010-0588-z. PMID 21076851.

Liên kết ngoài[sửa|