Triac là gì? Nguyên lý hoạt động và cách sử dụng Triac như thế nào?

Chào những bạn đã đến với trang website của chúng tôi. Hôm nay mình liên tục san sẻ những bài viết tương quan về những linh phụ kiện điện tử. Các bài viết trước mình đã ra mắt những linh phụ kiện như : điện trở là gì ? Tụ điện là gì ? Ở bài viết này mình sẽ nói về ” Triac là gì ” cấu trúc và công dụng như thế nào .

Các loại Triac

Lưu ý : Bài viết chia sẻ thông tin, bên mình không kinh doanh mặt hàng này, vui lòng không gọi điện, zalo hỏi hàng ! Xin cảm ơn

Vì sao phải sử dụng Triac ?

Trong đời sống thường ngày của tất cả chúng ta, để tắt mở đèn thì phải dùng đến công tắc nguồn bằng tay đúng không nào ? Để tắt – mở bóng đèn thì công tắc nguồn sẽ được đấu tiếp nối đuôi nhau với bóng đèn ( nối với dây nóng ). Như vậy công tắc nguồn có tính năng đóng – ngắt điện. Nhưng so với điều khiển và tinh chỉnh tự động hóa trải qua bo mạch thì không hề dùng công tắc nguồn được, dù có thu nhỏ lại bao nhiêu lần. Do đó người ta mới sử dụng linh phụ kiện bán dẫn 3 chân còn gọi là Triac để điều khiển và tinh chỉnh tải dùng nguồn xoay chiều .

TRIAC là viết tắc của cụm từ Triode for Alternating Current (có nghĩa là linh kiện 3 chân cho dòng điện xoay chiều)

Ký hiệu và sơ đồ chân của Triac

Cấu tạo của Triac

Triac có cấu trúc gồm 5 lớp bán dẫn tạo nên cấu trúc P-N-P-N. Vì thế nó hoàn toàn có thể dẫn dòng điện ở cả T1 và T2 .
Để điều khiển và tinh chỉnh Triac chỉ việc phân phối xung cho chân G của Triac

Nguyên lý hoạt động giải trí của Triac

Như đã nói ở phần trên Triac dùng để tinh chỉnh và điều khiển dòng điện xoay chiều, nó đóng vai trò như một công tắc nguồn. Vì thế những chân của nó cũng gần tương tự với những thành phần của một công tắc nguồn điện tử. Một triac sẽ có 3 chân cơ bản đó chân T1 ( đôi lúc còn ký hiệu A1 ), chân T2 ( nhiều lúc còn ký hiệu là A2 ) và chân G. Trong đó chân T1 và chân T2 được xem như thể hai tiếp điểm của một công tắc nguồn ; còn chân G được coi như nút nhấn của công tắc nguồn. Khi cho một dòng điện kích chạy từ chân G sang chân T1 hoặc ngược lại thì sẽ được cho phép dòng điện chính chạy thông từ T1 sang chân T2 .
Để hiểu rõ hơn, tất cả chúng ta cùng xem ví dụ bên dưới nhé .

Quan sát sơ đồ trên ta có 1 tải là bóng đèn 100W sửa dụng nguồn điện 220V ac. Bóng đèn được đấu tiếp nối đuôi nhau qua chân T2 của Triac, đầu còn lại được đấu trực tiếp với nguồn. Chân T1 của Triac được đấu với cực nguồn còn lại. Chân G của Triac được đấu tiếp nối đuôi nhau với điện trở 50 Ω. Nguồn kích Triac gọi là VG. Khóa K. Chúng ta có 2 trường hợp xảy ra :
Trường hợp 1 : Khóa K mở có nghĩa là không có dòng điện đi qua chân G của Triac thì bóng đèn sẽ không sáng. Vì T1 và T2 không thông với nhau .
Trường hợp 2 : Khóa K đóng thì sẽ có một dòng điện kích VG ( chạy từ G sang T1 ). Dòng điện kích này gọi là dòng điện mồi để T1 và T2 được thông nhau. Lúc này bóng đèn sẽ sáng .
Tóm lại để Triac hoạt động giải trí ( T1 và T2 thông nhau ) thì phải có một điện kích chạy từ G sang T1 hoặc ngược lại .
Trong trong thực tiễn thì không dùng khóa K để điều khiển và tinh chỉnh Triac hết nha những bạn. Khóa K được sửa chữa thay thế bằng tín hiệu kích từ cảm biến báo mức hoặc mạch tinh chỉnh và điều khiển quy trình cho ra một dòng điện kích vào chân G của Triac. Lúc đó thì T1 và T2 sẽ thông nhau và cấp điện cho tải. Tải không nhất thiết là bóng đèn, mà hoàn toàn có thể là Motor, động cơ điện hiệu suất lớn, …
Một điều cần quan tâm rằng dòng điện kích cho chân G của Triac có giá trị rất nhỏ từ vài miliambe ( mA ) đến vài chục mA. Nhưng dòng điện qua tải T1 và T2 có giá trị dòng điện rất lớn vài chục, vài trăm ambe ( A ) .

Triac công suất lớn

Triac có khá nhiều loại, cũng tùy vào ứng dụng mà Triac trong mạch điện cũng khác nhau. Thông thường với những Triac hiệu suất nhỏ thì vỏ bọc làm bằng nhựa. Đối với những Triac hiệu suất lớn thì như trên ta thấy cấu trúc bên ngoài cũng to hơn. Vỏ bọc bằng thép hoặc bằng sứ tùy loại .

Những quan tâm khi chọn Triac để sửa chữa thay thế hoặc thế kế mạch như thế nào ?

• Phải biết dòng điện định mức (IT) qua T1 và T2 là bao nhiêu? Ví dụ một motor điện chạy với dòng điện 20A thì không thể chọn dòng điện dưới 20A được.
• Chọn dòng điện điều khiển IG tối thiểu và dòng điện IG tối đa. Dòng điện điều khiển hay còn gọi là dòng điện kích IG có giá trị rất nhỏ chỉ từ vài mA đến vài chục mA. Nếu chọn dòng điện điều kiển quá cao đi qua chân G sẽ làm chết Triac.
•  Điện áp hoạt động định mức của Triac là bao nhiêu?. Khi tải hoạt động nguồn ở cấp điện áp nào. Thì phải dùng Triac chịu được mức điện áp đó.

Cám ơn những bạn đã xem bài viết này. Hy vọng qua bài viết những bạn sẽ hiểu thêm 1 linh phụ kiện bán dẫn khá mê hoặc Triac là gì .

Bài viết tham khảo : Điện trở là gì?

Source: https://thomaygiat.com
Category : Điện Tử