Thời đại đồ đồng ở Việt Nam đã trải qua những nền văn hóa khảo cổ nào?

Thời đại đồ đồng ở Nước Ta đã trải qua những nền văn hóa truyền thống khảo cổ nào ? Hãy cùng Luật Minh Khuê khám phá qua bài viết dưới đây .

1. Thời đại đồ đồng là gì?

Thời đại đồ đồng là một thời kỳ trong sự hình thành của nền văn minh khi hầu hết việc làm luyện kim tiên tiến và phát triển ( đặc biệt quan trọng là được sử dụng có mạng lưới hệ thống và thông dụng ) gồm có những kỹ thuật như nung nóng chảy đồng và thiếc từ nhiều loại quặng khác hiện có trong tự nhiên, rồi sau đó phối hợp những sắt kẽm kim loại lại với nhau để tạo ra đồng đỏ ( đồng thiếc ). Thời đại đồ đồng tạo nên một phần của mạng lưới hệ thống ba thời đại cho những xã hội tiền sử. Trong mạng lưới hệ thống đó, nó diễn ra sau thời đại đồ đá mới trong một vài khu vực trên quốc tế. Tại những khu vực của châu Phi Hạ Sahara thì thời đại đồ đá mới được gọi là thời đại đồ sắt mà không có thời đại đồ đồng. Khu vực và thời hạn xảy ra của thời đại đồ đồng là chủ đề tranh luận, và nó hoàn toàn có thể là kỹ thuật đúc đồng đỏ đã được phát hiện theo cách riêng không liên quan gì đến nhau tại từng khu vực. Điều kiện cần để người xưa phát hiện ra đồng chính là những mỏ đồng lớn có hàm lượng sắt kẽm kim loại cao ( hoàn toàn có thể có kèm đồng nguyên chất ) nằm ở sườn hay hang núi thuận tiện khi khai thác. Người tiền sử đã cư trú ở đấy và dùng những cây gỗ nung lửa lên để tạo ra nhiệt độ cao làm than củi tách đồng từ quặng. Lúc đầu họ hoàn toàn có thể sợ hãi loại ” đá lạ ” để sẵn ở nền hang, tuy nhiên từ từ trong những thế hệ sau này người đã phát hiện ” đá lạ ” chẳng những không quá đáng ngại mà giúp ích khá nhiều khi sản xuất công cụ .
Tại Khu vực Đông Nam Á có mỏ đồng khổng lồ như vậy, ví dụ mỏ đồng Letpadaung cực lớn 22 độ 07 phút đến 12 độ Bắc 95 độ 02 phút 13 giây Đông gần thành phố Monywa vùng Sagaing ở Miến Điện, cũng như những mỏ sắt bé hơn có ở tỉnh Loei, Đông Bắc Thái Lan. Điều này lý giải người Khu vực Đông Nam Á sớm biết khai thác đồng vào khoảng chừng cỡ thiên niên kỷ 5 TCN. Từ đấy họ nắm được kỹ thuật khai thác, cũng hoàn toàn có thể xác lập những mỏ và đi vào phát hiện ra mỏ khác như sắt, chì kẽm. Các cuộc di cư thời tiền sử làm sáng tỏ hoàn toàn có thể nhiều dân tộc bản địa khác nhau đã cùng khai thác những vùng mỏ lớn. Các vật gốm đồng thanh với thiếc đã biết sớm nhất có từ khu vực ngày này là Iran và Iraq có niên đại vào cuối thiên niên kỷ 4 TCN, mặc dầu có 1 số ít công bố nói rằng có sự hiện hữu lâu hơn nữa của đồng đỏ chứa thiếc tại xứ sở của những nụ cười thân thiện vào thiên niên kỷ 5 TCN. Đồng đỏ Asen đã được phát hiện tại Tiểu Á và ở giữa hai phía của dãy núi Kavkaz vào khoảng chừng đầu thiên niên kỷ 3 TCN. Một số học giả xác lập niên đại của 1 số ít cổ vật chứa đồng đỏ Asen của nền văn hóa truyền thống Maykop tại Bắc Kavkaz tới khoảng chừng giữa thiên niên kỷ 4 TCN, điều này làm chúng thành những món đồ gốm đồng đỏ cổ nhất đã biết, mặc dầu nhiều người cũng công bố niên đại của tổng thể những cổ vật trên của nền văn hóa truyền thống Maykop là giữa thiên niên kỷ 3 TCN .

 

2. Thời đại đồ đồng ở Việt Nam đã trải qua những nền văn hóa khảo cổ nào?

Từ khoảng chừng 4000 năm trước, dân cư ở Bắc Bộ, Trung Bộ và Nam Bộ đã biết tới đồ đồng. Thời đại đồ đồng ở Nước Ta đã trải qua 5 nền văn hóa truyền thống khảo cổ đơn cử đó là :

  • Văn hóa Phùng Nguyên (khu vực Bắc Bộ), có niên đại khoảng 2000 năm TCN. Đã tìm thấy những mẩu gỉ đồng, mẩu đồng thau nhỏ, mảnh vòng hay đoạn dây chì. Văn hoá Phùng Nguyên là một nền văn hoá tiền sử thuộc sơ kỳ thời đại đồ đồng, cuối thời đại đồ đá mới, kéo dài từ cuối thiên niên kỷ III TCN đến đầu thiên niên II TCN và chấm dứt khoảng nửa đầu thiên niên kỷ II TCN [1]. Phùng Nguyên là tên một làng ở xã Kinh Kệ (ngày nay là xã Phùng Nguyên) thuộc huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ, nơi đã phát hiện thấy nhiều di chỉ của nền văn hoá này. Di chỉ văn hóa Phùng Nguyên đã được khai quật ở Phú Thọ, Bắc Ninh, Ninh Bình, Hà Nội, Hải Phòng và một số nơi nữa trong lưu vực sông Hồng. Tính đến năm 1998, có khoảng 55 địa điểm đã được xác định có di chỉ văn hóa đồng dạng với những di chỉ tại Phùng Nguyên, trong số có 3 địa điểm có di cốt người. Công cụ bằng đá phổ biến và chiếm ưu thế hoàn toàn. Đồ nữ trang bằng một số loại đá như đá bán qúy và ngọc được nhìn thấy phổ biến, chủ yếu là những vòng đá. Ngoài đồ đá, cư dân Phùng Nguyên đã biết chế tác đồ gốm sứ ở khâu đắp đất, tạo dáng cho đến hoa văn trang trí. Trong đời sống của cư dân Phùng Nguyên đã xuất hiện đồ đồng và thuật luyện kim (rất ít). Cùng với sơ kỳ thời đại đồ đồng ở Việt Nam ngoài văn hoá Phùng Nguyên đã có văn hóa Cồn Chân Tiên, Hoa Lộc (lưu vực sông Mã), văn hóa của những bộ lạc người thái ở lưu vực sông Lam, của một số bộ lạc ở thượng lưu sông Mã (huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La), văn hóa Tiền Sa Huỳnh (Trung Trung bộ) và văn hóa Đồng Nai (Đông Nam Bộ).
  • Văn hóa Đồng Đậu (Bắc Bộ), tiền Sa Huỳnh (Trung Bộ), có niên đại khoảng 1500 năm TCN. Hiện vật bằng đồng khá phố biến gồm: đục, dùi, lao, cần dao, mũi tên, lưỡi câu,…. Văn hóa Đồng Đậu là nền văn hóa của thời kỳ đồ đồng tại Việt Nam cách ngày nay khoảng 3.000 năm ngay sau văn hóa Phùng Nguyên và trước văn hóa Gò Mun. Tên của nền văn hóa được lấy theo tên khu di tích Đồng Đậu tại thị trấn Yên Lạc thuộc huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc là nơi những nhà khảo cổ việt nam đã tìm thấy một nền văn hóa đồ đồng vào năm 1962. Người Đồng Đậu sinh sống ngoài trời trên vùng đồi gò trung du Bắc Bộ với một nền kinh tế tương đối ổn định được xây dựng chủ yếu trên nông nghiệp sản xuất lúa cùng các cây hoa màu. Các dấu tích kim khí gồm xỉ đồng và những mảnh khuôn đúc (bằng đá) cho biết nghề đúc đồng đã có sự phát triển thời kỳ này. Văn hóa Sa Huỳnh là một nền văn hóa đã hình thành từ khoảng năm 1000 TCN đến cuối thế kỷ thứ 2. Nền văn hóa Sa Huỳnh là một trong ba chiếc nôi cổ về văn minh trên lãnh thổ Việt Nam đã kết hợp với Văn hóa Sa Huỳnh và Văn hóa Đồng Nai tạo nên tam giác văn hóa của Việt Nam thời kỳ đồ sắt.
  • Văn hóa Gò Mun (Bắc Bộ) và Văn hóa Đồng Nai (Nam Bộ), có niên đại khoảng 1000 năm TCN. Hiện vật đồng chiểm hơn một nửa hiện vật tìm được, bao gồm: vũ khí (mũi lên, dao, giáo), lưỡi câu, dùi, rìu (đặc biệt rìu lưỡi xéo), đục,… Văn hóa Gò Mun nằm trong khoảng thời gian giữa năm 1.000 – năm 700 TCN và vào cuối thời kỳ đồ đồng. Nền văn hóa này có thể gọi tên theo địa điểm mà vào năm 1961 những nhà khảo cổ Việt Nam đã phát hiện thấy nhiều di chỉ của nền văn hóa Đông Sơn (gò Mun thuộc xã Tứ Xã, huyện Phong Châu, tỉnh Phú Thọ). Văn hóa Gò Mun có thể coi đây là nền văn hóa của văn hóa Đông Sơn. Thời kỳ này, người Việt cổ đại đã có sự chuyển biến sâu sắc sang một xã hội đa dạng và phong phú nên đẩy mạnh việc hình thành nhà nước sơ khai của người Việt. Văn hóa Đồng Nai là những di tích khảo cổ học tại Việt Nam nằm trên vùng trung du và đồng bằng miền Đông Nam Bộ, ven lưu vực sông Đồng Nai, sông Sài Gòn và sông Vàm Cỏ, phản ánh một quá trình phát triển văn hóa giai đoạn sơ kì thời đại đồ đồng đến sơ kì thời đại sắt. Giữa các di tích có sự khác biệt lớn, nhưng do đều có những đặc trưng tương đồng nên có nhiều ý kiến đặt chúng vào một nền văn hóa chung. Có người cho là Văn hóa Đồng Nai và cũng có ý kiến viết là văn hóa Phước Tân hay văn hoá Bến Đò hoặc văn hóa Cù Lao Rùa.

3. Thời kỳ này, đời sống kinh tế, xã hội của cư dân có những biến đối gì?

Thời kỳ này, đời sống kinh tế tài chính, xã hội của dân cư có sự biến đối :

  • Đời sống kinh tế: Việc áp dụng một số công cụ bằng kim loại đã giúp những nguời tiền sử mở mang địa bàn cư trú. Một số đã rời bỏ vùng trung du và di chuyển về những vùng đồng bằng ven sông. Họ đã biết sử dụng cây gỗ có gắn lưỡi xuống đồng làm cây ruộng, cấy lúa rồi lấy lưỡi đó mà thu hoạch.
  • Đời sống xã hội: Sự tăng trưởng kinh tế đã dẫn đến phần hoà đồng trong đời sống xã hội. Cuộc sống của người bản địa dần phát triển. Họ định cư lâu đời ven những con sông chính như sông Hồng, sông Mã, sông Thu Bồn, sông Đồng Nai. Ở đây đã hình thành nhiều khu vực dân cư đồng chế để sẵn sàng cho sự ra đời của quốc gia công nghiệp đầu tiên trên đất nước Việt Nam.
Thời đại đồ đồng ở Việt Nam đã trải qua những nền văn hóa khảo cổ nào?

Bài viết liên quan
Hotline 24/7: O984.666.352
Alternate Text Gọi ngay