Đâu rồi, tiếng Hà Nội?

ANTD.VN – “ Lời nói chẳng mất tiền mua / Lựa lời mà nói cho thỏa mãn nhu cầu nhau ” là câu ca dao hàm ý về sự ứng xử tiếp xúc bằng ngôn từ trong đời sống sao cho lịch sự, đẹp lòng nhau. Quả thật, lời nói chẳng tốn kém vật chất nhưng nó lại giữ một vai trò quan trọng trong đời sống .

Hà Nội, đô thị có hàng nghìn năm tuổi lại ở vị trí quan trọng là Thủ đô của cả nước. Nơi TT của văn hóa truyền thống và mọi phương diện khác. Bởi vậy cái sự ăn nói càng cần phải được coi trọng. Lời ăn lời nói của người Hà Nội vốn lâu nay chuẩn mực với những đặc trưng rất riêng so với ngôn từ vùng miền trong cả nước. Hà Nội với sự phân bổ đô thị gồm những làng cổ có truyền thống lịch sử truyền kiếp cùng các thành phố cổ vốn là nơi tập trung chuyên sâu sản xuất, kinh doanh và những thành phố cũ hay còn gọi là phố Tây .

Ở những khu dân cư riêng biệt này tiếng nói cũng có những nét khác biệt nhưng về cơ bản có sự thuần nhất trong cách phát âm. Người Hà Nội có cách phát âm nhẹ, thẳng không uốn lưỡi đối với các cặp phụ âm “tr”, “ch” hay “s”, “x” hoặc “r” với “d”, “gi”… nhưng lại tách bạch phân biệt rõ ràng với âm “l”, “n”. Đi đâu người Hà Nội vẫn giữ được bản sắc giọng nói của mình. Tôi đã đi khắp nước và cả nước ngoài nếu gặp người đồng hương hiển nhiên nghe giọng nói là có thể đoán định được.

Bạn đang đọc: Đâu rồi, tiếng Hà Nội?

Tiếng nói người Hà Nội nhất là phụ nữ luôn dịu nhẹ, tình cảm. Đàn ông thì trầm trầm, ấm cúng. Ít có sự băm bổ, ộn ạo trong cách nói của người Hà Nội gốc. Tất nhiên ở đây chỉ nói đến cái chung đa phần còn thì với những cung bậc khác ở 1 số ít người thì giọng nói, cách nói lại phụ thuộc vào ở tính cách .

Quy luật tăng trưởng thời hiện đại biến Hà Nội thành một đô thị lớn nhất nhì quốc gia với số dân tăng gấp nhiều lần so với chỉ vài chục năm trước. Sự phân bổ khu vực dân cư cũng đã biến hóa. Những làng cổ Hà Nội biến mất. Thay vào đó là các khu dân cư, khu đô thị mới và những làng ngoài thành phố sáp nhập vào nội thành của thành phố. Những làng ngoài thành phố đa phần là các làng nghề của Hà Nội trước kia với những tập quán truyền kiếp và lời nói cũng mang truyền thống địa phương truyền thống cuội nguồn .
Nhưng đổi khác lớn nhất là sự nhập cư của cộng đồng dân các vùng miền vào Hà Nội. Có thể khẳng định chắc chắn Hà Nội giờ đây là một quần thể dân cư người Việt. Trong đó có đủ người ngoại tỉnh không sót một vùng miền nào. Người mỗi địa phương đến Hà Nội mưu sinh lập nghiệp đương nhiên là mang theo giọng nói của nơi mình đến .

Sự hòa trộn này khiến cho tiếng nói của người Hà Nội mới có những âm điệu, ngữ điệu vô cùng phong phú. Thế nên gọi là tiếng nói của người Hà Nội hôm nay cũng đã là một sự nan giải rất khó thống nhất. Nhưng điều đó tôi nghĩ lại không phải là quan trọng. Quan trọng hơn cả là thái độ ứng xử cộng đồng thông qua lời nói mà câu ca dao trên đề cập đến.

Xem thêm: Cảnh giác với tà kiến tụng kinh vào buổi tối bị… ma nhập

Lời nói của người Hà Nội thời điểm ngày hôm nay hiển nhiên khác trước. Với số dân đông và mang nhiều nét văn hóa truyền thống vùng miền gia nhập thì điều đó là tất yếu. Những chuẩn mực cũ của nếp sống truyền thống lịch sử dần bị xâm thực bởi nếp sống tân tiến. Ngôn ngữ về cơ bản không biến hóa nhưng cách nói lại khác trước nhiều. Người Hà Nội giờ đây ra đường nhiều khi thấy không ổn định về cách cư xử trong đó lời nói là những biểu lộ rõ nhất .

Một vụ va chạm giao thông vận tải nhẹ trên đường lẽ ra chỉ cần một lời xin lỗi là xong nhưng nhiều lúc lại biến thành ẩu đả. Câu chửi bung ra trong tiết trời oi bức, một ánh nhìn thiếu thiện cảm cũng có khi thành một cuộc xung đột. Và những lời lẽ dung tục nhất được văng giữa thanh thiên bạch nhật. Người Hà Nội cũ có cách tiếp xúc khoan thai và nói năng mềm mỏng, thưa gửi rất lễ độ .
Con cái, phận dưới khi nào cũng khuôn phép với cha mẹ và các bậc bề trên. Ra đường sự nhường nhịn được coi là ứng xử chủ yếu. Không phải nguyên do dân nhập cư vào Hà Nội làm mất đi sự lịch sự mà chính là cách sống tân tiến thời điểm ngày hôm nay với những hệ lụy từ nhiều chưa ổn xã hội cùng sự xuống cấp trầm trọng của đạo đức đã biến lời ăn lời nói của hội đồng người Hà Nội bị biến dạng .

Dễ dàng nhận thấy từ cách phát âm giờ cũng đã có quá nhiều điều đáng nói. Phát âm sai, thiếu chuẩn, lẫn lộn về âm là điều rất bình thường. Thậm chí trong lớp trẻ còn tạo dựng ra những nhóm sử dụng ngôn ngữ kiểu như mật ngữ với những lối nói tắt, viết tắt cực kỳ khó hiểu. Nói lái, nói lóng thời nào cũng có nhưng bây giờ những cách nói này phát triển một cách không thể kiểm soát.

Xem thêm: Cảnh giác với tà kiến tụng kinh vào buổi tối bị… ma nhập

Nhưng đáng nói nhất là nói đệm, nói tục, nói bậy có ở đủ mọi lứa tuổi, nhiều nhất ở thanh thiếu niên. Ở những nơi công cộng, sự tục tĩu trong ngôn từ được bộc lộ công khai minh bạch và không một chút ít nào ngần ngại. Đáng sợ nhất là cách nói này có không ít ở các bạn trẻ, đặc biệt quan trọng là bạn nữ. Nơi tôn nghiêm nhất là trường học thì giờ đây cũng không còn là thành trì bất khả xâm phạm. Nghe những nhóm học viên đối thoại nhiều khi người lớn phải đỏ mặt .
Lời ăn lời nói bộc lộ cách hành xử. Từ lời nói thuận tiện nhận thấy sự ứng xử của người Hà Nội ngày hôm nay với nhau đang ở mức dưới chuẩn mực đẹp. Không mất tiền mua thật nhưng cái sự lựa lời kia cần phải có sự chung sức của toàn bộ người Hà Nội để có được cái kết đẹp lòng nhau .

Source: https://thomaygiat.com
Category : Nghe Nhìn