Soạn bài Sông nước Cà Mau (chi tiết)>

Video hướng dẫn giải

Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn

Tác giả

I. VỀ TÁC GIẢ, TÁC PHẨM

1. Tác giả

– Đoàn Giỏi ( 1925 – 1989 ) là tên khai sinh, ngoài những nhà văn còn có những bút danh : Nguyễn Hoài, Nguyễn Phú Lễ, Huyền Tư ; quê quán : Châu Thành, Tiền Giang .
– Trong những năm chống thực dân Pháp, Đoàn Giỏi công tác làm việc trong ngành bảo mật an ninh rồi làm công tác làm việc thông tin, văn nghệ. Tập kết ra Bắc, từ năm 1955 ông chuyển sang làm công tác làm việc sáng tác và chỉnh sửa và biên tập sách báo. Đoàn Giỏi là Uỷ viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Nước Ta những khoá I, II, III .
– Tác phẩm đã xuất bản : Người Nam thà chết không hàng ( kịch thơ, 1947 ), Khí hùng quốc gia ( kí, 1948 ), Những dòng chữ máu Nam Kì 1940 ( kí, 1948 ), Đường về gia hương ( truyện, 1948 ), Chiến sĩ Tháp Mười ( kịch thơ, 1949 ), Giữ vững niềm tin ( thơ, 1954 ), Trần Văn Ơn ( truyện kí, 1955 ), Cá bống mú ( truyện, 1956 ), Ngọn tầm vông ( truyện kí, 1956 ), Đất rừng phương Nam ( truyện, 1957 ), Hoa hướng dương ( truyện ngắn, 1960 ), Cuộc săn lùng kho vũ khí ( truyện, 1962 ), Những chuyện lạ về cá ( biên khảo, 1981 ), Tê giác giữa ngàn xanh ( biên khảo, 1982 ) .

2. Tóm tắt tác phẩm Sông nước Cà Mau

Bài văn miêu tả cảnh sắc vạn vật thiên nhiên, sông nước vùng Cà Mau, mảnh đất tận cùng phía nam của Tổ quốc. Cảnh vạn vật thiên nhiên ở đây thật to lớn, hoang dã và hùng vĩ, đặt biệt là những dòng sông và rừng đước. Cảnh chợ Năm Căn là hình ảnh phong phú, độc lạ, sinh động về hoạt động và sinh hoạt của con người ở vùng đất ấy.

Câu 1

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 1 (trang 22 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Bài văn sông nước Cà Mau miêu tả cảnh gì? Theo trình tự như thế nào? Dựa vào trình tự ấy em hãy tìm bố cục của bài văn.

Em hãy hình dung vị trí quan sát của người miêu tả. Vị trí ấy có thuận lợi gì trong việc quan sát và miêu tả.

Lời giải chi tiết:

a )
– Bài văn miêu tả về cảnh sắc sông nước vùng Cà Mau ở cực Nam Tổ quốc .
– Trình tự miêu tả : đi từ những ấn tượng chung về vạn vật thiên nhiên vùng đất Cà Mau, rồi tập trung chuyên sâu miêu tả, thuyết minh về những kênh rạch, sông ngòi với cảnh vật hai bên bờ, sau cuối là cảnh chợ Năm Căn họp ngay trên mặt sông .
b ) Bài văn chia thành ba đoạn :
– Đoạn 1 : từ đầu đến “ lặng lẽ một màu xanh đơn điệu ” – Những ấn tượng chung khởi đầu về vạn vật thiên nhiên Cà Mau .
– Đoạn 2 : tiếp theo đến “ khói sóng ban mai ” – Nói về những kênh rạch ở vùng Cà Mau và tập trung chuyên sâu miêu tả con sông Năm Căn to lớn .
– Đoạn 3 : còn lại : cảnh chợ Năm Căn đông vui, phong phú và nhiều sắc tố độc lạ .
c )
– Vị trí quan sát của người miêu tả là ở trên thuyền .
– Vị trí ấy giúp người miêu tả hoàn toàn có thể miêu tả lần lượt về những con sông, kênh rạch và cảnh vật hai bên bờ, hoàn toàn có thể dừng lại miêu tả kĩ hoặc lướt qua.

Câu 2

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 2 (trang 22 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Trong đoạn văn (từ đầu đến lặng lẽ một màu xanh đơn điệu) tác giả diễn tả ấn tượng ban đầu bao trùm về sông nước vùng Cà Mau. Ấn tượng ấy như thế nào và được cảm nhận qua những giác quan nào?

Lời giải chi tiết:

Những ấn tượng bắt đầu của tác giả :
+ Kênh rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện rác rưởi
+ Tất cả đều màu xanh
+ Âm thanh rì rào bất tận
+ Lặng lẽ một màu xanh đơn điệu
⟹ Cảm nhận bằng mọi giác quan, đặc biệt quan trọng là cảm xúc đơn điệu về màu xanh, về sự bất tận của rừng qua những câu kể và tả .
⟹ Sự choáng ngợp, thú vị của tác giả trước cảnh tượng vạn vật thiên nhiên “ lặng lẽ một màu xanh ” của Cà Mau.

Câu 3

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 3 (trang 22 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Qua đoạn văn nói về cách đặt tên cho các dòng sông, con kênh ở vùng Cà Mau, em có nhận xét gì về các địa danh ấy? Những địa danh này gợi ra đặc điểm gì về thiên nhiên vùng Cà Mau?

Lời giải chi tiết:

– Cách đặt tên cho những dòng sông, con kênh không phải bằng những danh từ mĩ lệ, mà cứ theo đặc thù riêng không liên quan gì đến nhau của nó mà tạo thành tên : Chà Là, Cái Keo, Bảy Háp, Múi Giầm, Ba Khía … góp thêm phần làm ra sắc tố địa phương không hề trộn lẫn với những vùng sông nước khác .

– Cách đặt tên như vậy đã cho thấy thiên nhiên ở đây còn rất tự nhiên, hoang dã, phong phú; con người sống rất gần với thiên nhiên.

Câu 4

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 4 (trang 22 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Đọc đoạn văn từ “Thuyền chúng tôi chèo thoát qua” đến “sương mù và khói sóng ban mai” và trả lời các câu hỏi:

a) Tìm những chi tiết thể hiện sự rộng lớn, hùng vĩ của dòng sông và rừng đước.

b) Trong câu “ Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Mắt, đổ ra con sông cửa lớn, xuôi về Năm Căn ” có những động từ nào chỉ cùng một hoạt động của con thuyền? Nếu thay đổi trình tự những động từ ấy trong câu thì có ảnh hưởng gì đến nội dung được diễn đạt không? Nhận xét về sự chính xác và tinh tế trong cách dùng từ của tác giả ở câu này?

c) Tìm trong đoạn văn những từ miêu tả màu sắc của rừng đước và nhận xét về cách miêu tả màu sắc của tác giả.

Lời giải chi tiết:

a ) Những chi tiết cụ thể bộc lộ sự to lớn, hùng vĩ của dòng sông, rừng đước :
– Con sông rộng hơn ngàn thước ;
– Nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác ;
– Cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng bạc trắng ;
– Rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận .
b ) Các động từ có trong câu : thoát, qua, đổ ra, xuôi về. Không thể đổi khác trình tự những động từ trong câu vì như thế sẽ làm sai lầm nội dung, đặc biệt quan trọng là sự diễn đạt trạng thái hoạt động giải trí của con thuyền trong mỗi khung cảnh .
+ Thoát qua : con thuyền vượt qua một nơi khó khăn vất vả, nguy hại ;
+ Đổ ra : con thuyền từ con kênh nhỏ ra dòng sông lớn ;
+ Xuôi về : con thuyền nhẹ nhàng xuôi theo dòng nước ở nơi dòng sống dịu dàng êm ả .
c ) Những từ miêu tả sắc tố của rừng đước : màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ. Những từ ngữ ấy chỉ cùng một màu xanh đã miêu tả những lớp cây đước từ non đến già.

Câu 5

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 5 (trang 22 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Những chi tiết, hình ảnh nào về chợ Năm Căn thể hiện được sự tấp nập, đông vui, trù phú và độc đáo của chợ vùng Cà Mau?

Lời giải chi tiết:

Những chi tiết cụ thể bộc lộ sự đông vui, sinh động của chợ Năm Căn :
– Chợ hầu hết họp ngay trên sông nước với những nhà bè như những thành phố nổi và những con thuyền bán hàng len lỏi mọi nơi, hoàn toàn có thể mua mọi thứ mà không cần bước ra khỏi thuyền .
– Sự phong phú về sắc tố, phục trang, lời nói của người bán hàng thuộc nhiều dân tộc bản địa : người Hoa, Miên, người Chà Châu Giang …

Câu 6

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 6 (trang 22 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Qua bài văn này, em cảm nhận được gì về vùng Cà Mau cực Nam của Tổ quốc?

Lời giải chi tiết:

Qua cách miêu tả của tác giả, với việc sử dụng những từ ngữ tinh xảo, quyến rũ, hoàn toàn có thể cảm nhận được vẻ đẹp phong phú của vùng sông nước Cà Mau. Đó là vùng đất hoang dã, hùng vĩ với khoảng trống sông nước bát ngát, những rừng đước bạt ngàn và có cảnh con người sinh sống sinh động, đông vui, chân chất.

Luyện tập

Trả lời câu 1 (trang 23 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Viết một đoạn văn trình bày cảm nhận của em về vùng Cà Mau qua bài Sông nước Cà Mau đã học.

Đất rừng Phương Nam là một tác phẩm rất hay của nhà văn Đoàn Giỏi. Đọc đoạn trích Sông nước Cà Mau trích trong tác phẩm này ta bị mê hoặc bởi vẻ đẹp, nét riêng đặc biệt quan trọng của kênh rạch, sông ngòi “ bủa giăng chi chít như mạng nhện rác rưởi ”, của một điệu xanh như vậy. Dưới ngòi bút tài tình của nhà văn Đoàn Giỏi, cả vùng Cà Mau hiện lên thật là sinh động, cảnh vật biến hoá, sắc tố biến hoá. Những dòng sông, kênh, rạch, rừng đước và cả khu chợ Năm Căn nữa hiện lên vừa hùng vĩ, hoang sơ, vừa dạt dào sức sống, cảnh xa lạ mà vẫn gợi bao yêu dấu, làớ thương. Thiên nhiên Cà Mau bát ngát, hào phóng ; con người Cà Mau mộc mạc, hiền hậu, dễ thương và đáng yêu. Đọc những trang văn của Đoàn Giỏi, ta có cảm xúc như đang giữa sông nước Cà Mau, tận thưởng hương rừng Cà Mau, đến chơi chợ Năm Căn, ngược lại, bước lên những ngôi nhà bè xem và mua một vài món quà lưu niệm. Đọc đoạn trích Sông nước Cà Mau hẳn trong mỗi tất cả chúng ta thêm hiểu, thêm yêu đất và người nơi đây. Và bạn, cũng như tôi ấp ủ một mong ước : được đặt chân lên mảnh đất ấy, được theo thuyền xuôi dòng Năm Căn và chắc rằng sẽ ghé chợ Năm Căn để tự mình cảm nhận một nét rất riêng trong hoạt động và sinh hoạt của vùng sòng nước .

Trả lời câu 2 (trang 23 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Kể tên một vài con sông ở quê hương em hoặc địa phương mà em đang ở, giới thiệu vắn tắt về một trong những con sông ấy.

Sông Hồng
Con sông Hồng chảy qua quê nhà em, giữa những bãi mía, bờ dâu trong xanh. Mặt sông thường đỏ như màu gạch non nên mới mang tên là sông Hồng. Dòng sông đẹp như một dải lụa đào vắt ngang lên tấm áo màu xanh của đồng bằng Bắc Bộ.

ND chính

Video hướng dẫn giải

Loigiaihay.com

Source: https://thomaygiat.com
Category : Điện Nước