Kiến thức Vật Lý: Điện trở mắc song song, điện trở mắc nối tiếp

Điện trở mắc song song, điện trở mắc tương tự và điện trở mắc tiếp nối đuôi nhau đều là những khái niệm được nhắc đến khá nhiều trong Vật lý và trong thực tiễn ngành kỹ thuật điện. Trên thực tiễn thì điện trở chỉ được sản xuất khoảng chừng trên 100 loại có giá trị thông dụng khác nhau nên khi cần phải có một điện trở bất kể thì người ta thường phải dùng đến những sơ đồ mắc điện trở. Để giúp bạn đọc hiểu hơn về yếu tố này thì hãy cùng tìm hiểu thêm tại bài viết dưới đây nhé !

Điện trở là gì?

Trước khi đi khám phá về những sơ đồ mắc điện trở thì chúng sẽ khám phá về điện trở. Điện trở có tên tiếng Anh là ( Resistor ) đây là một linh phụ kiện điện tử thông dụng có hai tiếp điểm liên kết. Chức năng của nó là dùng để kiểm soát và điều chỉnh mức độ tín hiệu hạn chế cường độ dòng điện đang chảy trong mạch, dùng để chia điện áp, kích hoạt những loại linh phụ kiện điện tử dữ thế chủ động như transistor, là tiếp điểm cuối trong đường truyền điện và ngoài những còn có rất nhiều ứng dụng khác .

Điện trở công suất giúp tiêu tán một lượng lớn điện năng thành nhiệt năng trong các hệ thống phân phối điện và trong các bộ điều khiển động cơ. Các điện trở này thường có trở kháng cố định, ít bị thay đổi bởi yếu tố nhiệt độ và điện áp hoạt động.

Điện trở là đại lượng vật lý đặc trưng cho đặc thù cản trở dòng điện của những vật tư. Nó được định nghĩa là tỉ số của hiệu điện thế giữa hai đầu vật thể đó cùng với cường độ dòng điện đi qua nó .

R=U/I

Trong đó:

• U : là hiệu điện thế giữa hai đầu vật dẫn điện, được đo bằng đơn vị chức năng Vôn ( V ) .
• I : là cường độ dòng điện đi qua vật dẫn điện, được đo bằng đơn vị chức năng Ampe ( A ) .
• R : điện trở vật dẫn điện, được đo bằng đơn vị chức năng Ohm ( Ω ) .

Ký hiệu và quy ước của điện trở

Tùy thuộc vào tiêu chuẩn của mỗi vương quốc mà trong mạng lưới hệ thống sơ đồ mạch điện thì điện trở sẽ được ký hiệu khác nhau. Thông thường điện trở sẽ có 2 loại ký hiệu phổ cập đó là :

• Ký hiệu kiểu Mỹ
• Ký hiệu điện trở IEC .

Thông thường khi đọc tài liệu quốc tế thì những giá trị ghi trên điện trở thường được quy ước sẽ gồm có 1 vần âm xen kẽ với những chữ số theo tiêu chuẩn IEC 6006. Việc này giúp mọi người thuận tiện hơn trong việc đọc ghi những giá trị mà người ta đã ngăn cách những số thập phân bằng một vần âm .
Ví dụ như : – 8 k3 thì sẽ có nghĩa là 8.3 k

• 1R3 thì sẽ có nghĩa là 1.3
• 15R có nghĩa là 15.

Để phân biệt rõ hơn về hai ký hiệu bạn đọc hoàn toàn có thể nhìn vào hình vẽ dưới đây :

Đơn vị của điện trở

Điện trở có đơn vị chức năng là Ohm và được ký hiệu là – đây là đơn vị chức năng được pháp luật trong hệ đo lường và thống kê SI. Đơn vị Ohm này được đặt theo tên của nhà Vật lý người Đức – Georg Simon Ohm, ông là người đã phát biểu ra định luật Ohm .
1 tương tự với vôn và ampe .
Ngoài Ohm thì còn có rất nhiều những điện trở có giá trị khác nhau nhỏ hơn hoặc lớn hơn Ohm rất nhiều lần. Đơn vị điện trở là ( Ohm ), m ( milliohm ), K ( kilohm ), M ( Megohm ) .

• 1 mΩ = 0.001 Ω
• 1K Ω = 1000 Ω
• 1M Ω = 1000 K Ω = 1000.000 Ω .

Tìm hiểu về nguyên lý hoạt động của điện trở 

Theo định luật Ohm thì khi điện áp ( V ) đi qua điện trở sẽ tỉ lệ thuận với cường độ dòng điện ( I ). Tỉ lệ này là một hằng số của điện trở ( R ) .
Công thức tính định luật Ohm :

V = I*R

Ví dụ : Nếu một điện trở có giá trị 400 Ohm được nối với điện áp một chiều 14V thì cường độ dòng điện đi qua điện trở sẽ là 14/400 = 0,035 Amperes .
Trên trong thực tiễn thì điện trở cũng có một số ít điện cảm và điện dung có ảnh hưởng tác động đến mới quan hệ giữa điện áp và dòng điện trong mạch xoay chiều lúc bấy giờ .

Sơ đồ điện trở mắc nối tiếp

Các điện trở mắc tiếp nối đuôi nhau sẽ có giá trị tương tự nhau và bằng tổng những điện trở thành phần cộng lại .

Rtd = R1 + R2 + R3

Dòng điện chạy qua những điện trở mắc tiếp nối đuôi nhau phải có giá trị bằng nhau và bằng

II = (U1 / R1) = (U2 / R2) = (U3 / R3)

Từ công thức trên ta thấy rằng, sụt áp trên những điện trở được mắc tiếp nối đuôi nhau tỷ suất thuận với giá trị của điện trở .
Cách mắc điện trở tiếp nối đuôi nhau :

Điện trở mắc song song

Các điện trở được mắc song song sẽ có giá trị tương đương (Rtđ) và cách tính điện trở song song là :

(1/Rtđ) = (1 / R1) + (1 / R2) + (1 / R3)

Nếu mạch chỉ có 2 điện trở song song thì ta sẽ có công thức điện trở song song như sau:

Rtd = R1.R2 / ( R1 + R2)

Dòng điện chạy qua các điện trở mắc song song tỉ lệ nghịch với giá trị điện trở thì, ta sẽ có:

I1 = (U / R1);  I2 = (U / R2);  I3 =(U / R3 )

Điện áp trên các sơ đồ điện trở mắc song song luôn bằng nhau.

Cách mắc điện trở song song ( sơ đồ mắc điện trở song song ) :

Điện trở tương đương là gì?

Điện trở tương tự chính là điện trở của toàn mạch. Điện trở này hoàn toàn có thể sửa chữa thay thế cho những điện trở thành phần, sao cho cùng giá trị với hiệu điện thế thì cường độ dòng điện không đổi. Nếu mạch là mạch tiếp nối đuôi nhau thì Rtd sẽ bằng tổng tổng thể những R có trong mạch. Mạch song song thì

1/Rtd=1/R1+1/R2+…+1/Rn

Hỗn hợp cả hai loại mạch thì ta sẽ tính từng nhánh nhỏ một rồi hợp lại .

Phương pháp tính điện trở tương đương của đoạn mạch song song và hỗn hợp:

Phương pháp :
Áp dụng những công thức tính điện trở tương tự những đoạn thành phần lần lượt theo thứ tự trong ngoặc đơn trước “ ( ) ”, sau đó đến ngoặc vuông “ [ ] ”, tiếp theo sẽ là ngoặc nhọn “ { } ” và ở đầu cuối ta sẽ tính điện trở tương tự của cả mạch .
Đối với đoạn mạch thành phần tiếp nối đuôi nhau ta có :

Rtd = R1 + R2 + R3 + ….

Đối với đoạn mạch song song ta sẽ có công thức:

Qua bài viết trên đây chắc hẳn bạn đọc cũng đã hiểu hơn về điện trở mắc song song, điện trở mắc nối tiếp và điện trở mắc tương đương cũng như hiểu hơn về điện trở rồi phải không nào. Hy vọng các thông tin từ bài viết này sẽ giúp bạn đọc có thêm các thông tin bổ ích thú vị và học tập tốt môn Vật Lý hơn. 

Source: https://thomaygiat.com
Category : Điện Tử