Tiền mã hóa (cryptocurrency) là gì? Pháp luật Việt Nam về tiền mã hóa?

Tiền mã hóa là một dạng của tiền mật tính điện tử hoặc tiền kỹ thuật số, tiền ảo, là một gia tài kỹ thuật số được phong cách thiết kế để thao tác như thể một trung gian trao đổi mà sử dụng mật mã để bảo vệ những thanh toán giao dịch của nó, để trấn áp việc tạo ra những đơn vị chức năng bổ trợ và để xác định việc chuyển giao gia tài

1. Tiền mã hóa (cryptocurrency) là gì?

Tiền mã hóa (cryptocurrency) là một dạng của tiền mật tính điện tử hoặc tiền kỹ thuật số, tiền ảo, là một tài sản kỹ thuật số được thiết kế để làm việc như là một trung gian trao đổi mà sử dụng mật mã để đảm bảo các giao dịch của nó, để kiểm soát việc tạo ra các đơn vị bổ sung và để xác minh việc chuyển giao tài sản. Mật tính (cryptographic computation) là từ được tạm dịch từ các thuật toán mã hóa tư liệu thông tin kỹ thuật số để bảo toàn nội dung và chữ ký của những tư liệu thông tin đó. Tiền mã hóa được phân loại như là một tập con của các loại tiền kỹ thuật số và cũng được phân loại là một tập con của các loại tiền tệ thay thế (Altcoin). Tuy nhiên danh từ tiền ảo không nên được sử dụng quá phổ biến vì nó chứa đựng một hàm ngữ mang tính chất phi thực tế và không có tính năng hoặc công dụng thật ngoài đời sống.

Bitcoin, được tạo ra trong năm 2009, là tiền mã hóa tiên phong. Kể từ đó, nhiều loại tiền mã hóa khác đã được tạo ra. Chúng thường được gọi là Altcoin. Bitcoin và những dẫn xuất của nó sử dụng trấn áp phi tập trung chuyên sâu trái chiều với tiền điện tử tập trung chuyên sâu và những mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước TW. Việc trấn áp phi tập trung chuyên sâu này có tương quan đến việc sử dụng cơ sở tài liệu thanh toán giao dịch blockchain của bitcoin trong vai trò như một sổ cái tàng trữ dạng phân tán .

2. Tài sản mã hóa là gì?

Về tài sản mã hóa, theo Ngân hàng Trung ương châu Âu, đây là thuật ngữ dùng để chỉ bất kỳ tài sản nào được ghi nhận ở hình thức kỹ thuật số. Nó không phải và không đại diện cho bất kỳ yêu cầu tài chính nào hay nghĩa vụ tài chính của một cá nhân hay pháp nhân nào. Nó cũng không hàm chứa quyền đối với tài sản. Tuy nhiên, tài sản mã hóa được người sử dụng xem là có giá trị (là tài sản) với tư cách là một khoản đầu tư vào/hoặc phương tiện trao đổi. Việc kiểm soát hoạt động cung ứng tài sản mã hóa và thỏa thuận về việc chuyển giao tài sản mã hóa không được thực hiện bởi một bên trung gian nào mà được thực hiện bởi việc sử dụng kỹ thuật mật mã. Tài sản mã hóa đã được kích hoạt bởi công nghệ sổ cái phân tán (DLT). Công nghệ này cho phép việc cung cấp tài sản mã hóa được kiểm soát và giới hạn bằng cách cho phép người dùng kiểm tra các liên kết mật mã chứng nhận tính nhất quán của các bản cập nhật thông tin theo thời gian và bảo đảm rằng không có sự tạo ra tài sản mã hóa không chính đáng

3. Pháp luật Việt Nam về tiền mã hóa dưới góc độ là tài sản

Trên thực tiễn, tiền mã hóa đang đặt ra nhiều câu hỏi cho pháp lý Nước Ta bởi ba yếu tố :
– Tiền mã hóa hoàn toàn có thể được “ chiếm hữu ” và người “ nắm giữ ” tiền mã hóa hoàn toàn có thể bảo vệ quyền “ chiếm hữu ” nhờ những chính sách công nghệ tiên tiến tựa như như gia tài. Như vậy, tiền mã hóa có nên được coi là gia tài ?
– Tiền mã hóa có nên được công nhận là sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ hay không ? Khi mà trên trong thực tiễn, nó đang được trao đổi, mua và bán, lưu thông tựa như sản phẩm & hàng hóa hoặc được sử dụng như một dạng dịch vụ .
– Tiền mã hóa hoàn toàn có thể trở thành phương tiện đi lại thanh toán giao dịch trong một hội đồng nhất định. Vậy tiền mã hóa hoàn toàn có thể là phương tiện đi lại giao dịch thanh toán hay không ?
Theo pháp luật của Điều 105 Bộ luật Dân sự ( BLDS ) năm năm ngoái, gia tài gồm có vật, tiền, sách vở có giá và quyền gia tài. Do đó, tiền mã hóa có được coi là gia tài theo pháp luật dân sự Nước Ta hay không cần nhìn nhận trải qua bốn loại gia tài trên :
Thứ nhất, so với gia tài là vật : Theo pháp luật của BLDS năm năm ngoái, “ vật ” là những bộ phận hữu hình của quốc tế vật chất theo nghĩa rộng gồm có cả vật vô cơ, hay hữu cơ, động vật hoang dã hay thực vật. Khái niệm vật trong pháp luật dân sự rộng hơn khái niệm vật trong cách hiểu đời sống thực tiễn. Vật bao hàm không những những đồ vật hoạt động và sinh hoạt, tiêu dùng, sản xuất thông thường, mà còn gồm có cả những tập hợp vật chất phức tạp như xí nghiệp sản xuất, công xưởng, tuyến giao thông vận tải đường tàu, trường bay, giàn khoan dầu, mạng lưới hệ thống khu công trình thiết kế xây dựng … Trong khi đó, tiền mã hóa là vô hình dung ; thế cho nên, không phải là “ vật ” .

Thứ hai, đối với tài sản là tiền: Măc dù theo quy định của BLDS năm 2015, tiền là một loại tài sản, nhưng pháp luật hiện hành của nước ta không định nghĩa cụ thể thế nào tiền. Trên thực tế, ở Việt Nam hay ở các quốc gia khác trên thế giới, tiền pháp định có thể tồn tại dưới dạng tiền giấy, tiền kim loại. Ngoài ra, theo quy định của Điều 4 Nghị định số 101/2012/NĐ-CP ngày 22/11/2012 đã được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 80/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 về thanh toán không dùng tiền mặt, phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt sử dụng phương tiện thanh toán bao gồm: séc, lệnh chi, ủy nhiệm chi, nhờ thu, ủy nhiệm thu, thẻ ngân hàng và các phương tiện thanh toán khác theo quy định của Ngân hàng Nhà nước (như thanh toán qua ví điện tử). Như vậy, theo quy định của pháp luật Việt Nam, tiền mã hóa không phải là tiền pháp định hay phương tiện thanh toán.

Thứ ba, so với gia tài là sách vở có giá : Giấy tờ có giá là một hình thức pháp lý bộc lộ giá trị, mang nội dung chứng minh và khẳng định quyền gia tài của một người ( người nắm giữ sách vở có giá ) so với chủ thể khác ( chủ thể phát hành sách vở có giá ), được pháp lý công nhận là một loại gia tài. Tiền mã hóa không có công dụng giống gia tài mã hóa tựa như sàn chứng khoán. Do đó, theo pháp lý Nước Ta, tiền mã hóa sẽ không là sách vở có giá .
Thứ tư, so với gia tài là quyền gia tài : Điều 115 BLDS năm năm ngoái pháp luật : “ Quyền gia tài là quyền trị giá được bằng tiền, gồm có quyền gia tài so với đối tượng người dùng quyền sở hữu trí tuệ, quyền sử dụng đất và những quyền gia tài khác ”. Trong đó, quyền sở hữu trí tuệ, quyền sử dụng đất hay quyền đòi nợ đều giá trị được bằng tiền và được pháp lý Nước Ta thừa nhận là một dạng gia tài. Ngoài ra, việc BLDS năm năm ngoái lao lý mở về “ những quyền gia tài khác ” nhằm mục đích bao quát những trường hợp chưa dự liệu được ngay tại thời gian phát hành, cũng như tạo điều kiện kèm theo linh động hơn cho pháp lý chuyên ngành hoàn toàn có thể lao lý đơn cử về những quyền gia tài mới phát sinh trong tương lai. Ở góc nhìn này, tiền mã hóa cũng tựa như như quyền gia tài với đặc thù vô hình dung hoàn toàn có thể trị giá được bằng tiền, được xác lập, chuyển giao quyền chiếm hữu. Mặt khác, theo pháp luật dân sự Nước Ta, nếu coi tiền mã hóa mang tính đại diện thay mặt cho quyền “ nắm giữ ” tiền mã hóa thì tiền mã hóa hoàn toàn có thể được coi là quyền gia tài .
Cuối cùng, với trong thực tiễn là tiền mã hóa hoàn toàn có thể được tạo ra, chiếm hữu, sử dụng và chuyển nhượng ủy quyền cho người khác, thì việc xác lập quyền và thực thi những thanh toán giao dịch tương quan đến tiền mã hóa cũng hoàn toàn có thể làm phát sinh những quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm và nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý cho những chủ thể tham gia thanh toán giao dịch theo pháp luật của pháp luật dân sự Nước Ta. Hay nói cách khác, theo pháp luật dân sự Nước Ta, tuy chưa được công nhận là một loại gia tài nhưng tiền mã hóa hoàn toàn có thể trở thành khách thể của quyền dân sự. Bởi vậy, tiền mã hóa nên được coi là gia tài – gia tài “ đặc biệt quan trọng ” phi truyền thống cuội nguồn hoặc quyền gia tài – và cần được cho phép thanh toán giao dịch có trấn áp so với gia tài này, miễn là gia tài đặc biệt quan trọng này được hội đồng hay hệ sinh thái đồng ý sử dụng, trao đổi .

4. Pháp luật Việt Nam về tiền mã hóa dưới góc độ là hàng hóa, dịch vụ

Dưới góc nhìn là sản phẩm & hàng hóa, theo lao lý của Luật Thương mại ( TM ) năm 2005, khi tiền mã hóa ( không phải là phương tiện đi lại giao dịch thanh toán ) là khách thể của quyền dân sự, được thanh toán giao dịch thì hoàn toàn có thể được xem là sản phẩm & hàng hóa. Hàng hóa đưa vào lưu thông thanh toán giao dịch trước hết cần được ghi nhận là một loại gia tài ( động sản hoặc ). Theo lao lý của Điều 107 BLDS năm năm ngoái, gồm có : đất đai ; nhà, khu công trình thiết kế xây dựng gắn liền với đất đai ; gia tài khác gắn liền với đất đai, nhà, khu công trình kiến thiết xây dựng ; gia tài khác theo lao lý của pháp lý ; và động sản là những gia tài không phải là . Việc xác lập tiền mã hóa là một loại gia tài như nghiên cứu và phân tích ở phần trên là cơ sở để ghi nhận tiền mã hóa là sản phẩm & hàng hóa trong pháp lý TM. Việc ghi nhận tiền mã hóa là một loại sản phẩm & hàng hóa là cơ sở để hoàn toàn có thể xem xét vận dụng những loại thuế và xác lập mức thuế tương thích .
Dưới góc nhìn là dịch vụ, Luật TM năm 2005 không định nghĩa về dịch vụ, nhưng khoản 9 Điều 3 pháp luật, đáp ứng dịch vụ là hoạt động giải trí thương mại, theo đó một bên có nghĩa vụ và trách nhiệm triển khai dịch vụ cho một bên khác và nhận thanh toán giao dịch ; bên sử dụng dịch vụ ( người mua ) có nghĩa vụ và trách nhiệm giao dịch thanh toán cho bên đáp ứng dịch vụ và sử dụng dịch vụ theo thỏa thuận hợp tác. Điều 513 và Điều 514 BLDS năm năm ngoái lao lý : “ Hợp đồng dịch vụ là sự thỏa thuận hợp tác giữa những bên, theo đó bên đáp ứng dịch vụ thực thi việc làm cho bên sử dụng dịch vụ, bên sử dụng dịch vụ phải trả tiền dịch vụ cho bên đáp ứng dịch vụ ” và đối tượng người dùng của hợp đồng dịch vụ là “ việc làm hoàn toàn có thể thực thi được, không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội ”. Do đó, dịch vụ được hiểu là một dạng “ việc làm ” mà một bên đáp ứng cho bên kia. Đối chiếu với những lao lý này thì tiền mã hóa chưa rõ ràng là dịch vụ .

5. Pháp luật Việt Nam về tiền mã hóa dưới góc độ phương tiện thanh toán, ngoại hối

Dưới góc nhìn phương tiện đi lại thanh toán giao dịch, tiền giấy, tiền sắt kẽm kim loại do Ngân hàng Nhà nước Nước Ta phát hành là phương tiện đi lại thanh toán giao dịch hợp pháp trên chủ quyền lãnh thổ Nước Ta. Tuy nhiên, ngoài tiền giấy và tiền sắt kẽm kim loại do Ngân hàng Nhà nước Nước Ta phát hành còn có những phương tiện đi lại giao dịch thanh toán khác được sử dụng. Khoản 6 Điều 4 Nghị định số 101 / 2012 / NĐ-CP lao lý phương tiện đi lại giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt sử dụng trong thanh toán giao dịch thanh toán giao dịch gồm có : séc, lệnh chi, ủy nhiệm chi, nhờ thu, ủy nhiệm thu, thẻ ngân hàng nhà nước và những phương tiện đi lại thanh toán giao dịch khác theo pháp luật của Ngân hàng Nhà nước Nước Ta, như dịch vụ ví điện tử. Theo khoản 8 Điều 4 Nghị định số 101 / 2012 / NĐ-CP, dịch vụ ví điện tử là dịch vụ phân phối cho người mua một thông tin tài khoản điện tử định danh do những tổ chức triển khai đáp ứng dịch vụ trung gian thanh toán giao dịch tạo lập trên vật mang tin ( như chip điện tử, sim điện thoại di động, máy tính … ), được cho phép lưu giữ một giá trị tiền tệ được bảo vệ bằng giá trị tiền gửi tương tự với số tiền được chuyển từ thông tin tài khoản thanh toán giao dịch của người mua tại ngân hàng nhà nước vào thông tin tài khoản bảo vệ giao dịch thanh toán của tổ chức triển khai đáp ứng dịch vụ ví điện tử theo tỷ suất 1 : 1. Tiền trên ví điện tử thực ra là tiền điện tử ( không phải là gia tài mã hóa, tiền mã hóa hay tiền ảo ) và hoàn toàn có thể được sử dụng để giao dịch thanh toán. Đồng thời, khoản 7 Điều 4 Nghị định số 101 / 2012 / NĐ-CP cũng pháp luật : “ Phương tiện giao dịch thanh toán không hợp pháp là những phương tiện đi lại thanh toán giao dịch không thuộc pháp luật tại khoản 6 Điều này ”. Từ cuối năm năm trước đến nay, Ngân hàng Nhà nước Nước Ta đã nhiều lần khẳng định chắc chắn tiền ảo như Bitcoin ( tiền mã hóa ) không phải là phương tiện đi lại giao dịch thanh toán hợp pháp tại Nước Ta và việc phát hành, đáp ứng, sử dụng Bitcoin và những loại tiền ảo tương tư khác làm phương tiện đi lại thanh toán giao dịch là hành vi bị cấm tại Nước Ta .

Như vậy, theo pháp luật Việt Nam hiện nay, tiền mã hóa không phải là phương tiện thanh toán. Việc sử dụng tiền mã hóa làm phương tiện thanh toán là hành vi vi phạm pháp luật, có thể bị xử lý hành chính.

Dưới góc nhìn ngoại hối, căn cứ điểm a khoản 2 Điều 6 Luật Ngân hàng Nhà nước Nước Ta năm 2010 và điểm a khoản 1 Điều 4 Pháp lệnh Ngoại hối năm 2005 ( đã được sửa đổi, bổ trợ năm 2013 ), ngoại hối gồm có : “ a ) Đồng tiền của vương quốc khác hoặc đồng xu tiền chung châu Âu và đồng xu tiền chung khác được sử dụng trong giao dịch thanh toán quốc tế và khu vực ( sau đây gọi là ngoại tệ ) ; b ) Phương tiện giao dịch thanh toán bằng ngoại tệ gồm séc, thẻ thanh toán giao dịch, hối phiếu đòi nợ, hối phiếu nhận nợ và những phương tiện đi lại thanh toán giao dịch khác ; c ) Các loại sách vở có giá bằng ngoại tệ gồm trái phiếu nhà nước, trái phiếu công ty, kỳ phiếu, CP và những loại sách vở có giá khác ; d ) Vàng thuộc Dự trữ ngoại hối nhà nước, trên thông tin tài khoản ở quốc tế của người cư trú ; vàng dưới dạng khối, thỏi, hạt, miếng trong trường hợp mang vào và mang ra khỏi chủ quyền lãnh thổ Nước Ta ; và đ ) Đồng tiền của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong trường hợp chuyển vào và chuyển ra khỏi chủ quyền lãnh thổ Nước Ta hoặc được sử dụng trong thanh toán giao dịch quốc tế ” .
Như vậy, tiền mã hóa không phải là ngoại hối, đơn cử hơn là ngoại tệ. Tuy nhiên, theo pháp lý Nước Ta, với trường hợp một vương quốc phát hành và xác lập tiền mã hóa là tiền pháp định của vương quốc đó thì tiền mã hóa là ngoại tệ. Và những thanh toán giao dịch tương quan đến tiền mã hóa đó trên chủ quyền lãnh thổ Nước Ta với tư cách là tiền pháp định của một vương quốc khác sẽ phải tuân thủ những pháp luật của Pháp lệnh Ngoại hối năm 2005 đã được sửa đổi, bổ trợ 1 số ít điều năm 2013 .

Bài viết tham khảo: Nhận diện tiền mã hóa, pháp luật Việt Nam về tiền mã hóa; THS. LÊ HỒNG THÁI – Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp

Tiền mã hóa (cryptocurrency) là gì? Pháp luật Việt Nam về tiền mã hóa?

Bài viết liên quan
Hotline 24/7: O984.666.352
Alternate Text Gọi ngay