Trục điện tim – Cách xác lập trục điện tim và tần số tim nhanh nhất

Trục điện tim là gì ? Cách xác lập trục điện tim như thế nào và tính tần số tim ra làm sao ? Hãy đọc và vận dụng bài học kinh nghiệm dễ hiểu ngày ngày hôm nay bạn nhé .

Tính tần số tim, xác định góc alpha, trục điện tim là yêu cầu cơ bản nhất của người mới học phân tích điện tâm đồ.

Tại bài viết này, Bác sĩ chuyên khoa I. Chu Đức, Giảng viên Khóa học 7 Ngày Thành Thạo Điện Tâm Đồ Cơ Bản sẽ hướng dẫn bạn từng bước cách xác định tần số tim, tính góc alpha và trục điện tim trong thực tế đảm bảo chính xác và nhanh nhất.

Bác sĩ Chu Đức, Giảng viên khóa học 7 Ngày Thành Thạo Điện Tâm Đồ Cơ Bản.

Phần 1. 4 cách tính tần số tim trên điện tâm đồ:

1. Khái niệm : Tần số tim là gì ?

+ Tần số tim hay còn gọi là nhịp tim, là số lần tim đập trong một phút.

+ Tần số tim của một người không phải là một chỉ số ổn định hàng ngày mà phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như tuổi, giới, cảm xúc, hoạt động thể chất, chất kích thích như cafe, rượu, bia…,bệnh lý tim thực thể và các bệnh lý liên quan khác. Nên khi phân tích điện tâm đồ, các bác sĩ cần chú ý tới các yếu tố ảnh hưởng tới nhịp tim để có kết luận khách quan.

2. Các phương tiện đi lại để ghi nhịp tim lúc bấy giờ là gì ?

Một số phương tiện đi lại để ghi nhịp tim lúc bấy giờ, những bạn hoàn toàn có thể tiếp cận như sau :

+ Tại bệnh viện, phòng khám và những cơ sở y tế : tất cả chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng một số ít phương tiện đi lại cơ bản như máy đo huyết áp, máy đo điện tâm đồ thường, điện tâm đồ 24 giờ ( Holter 24 h ), máy siêu âm tim .

+ Tại nhà: bệnh nhân có thể chủ động theo dõi nhịp tim thông qua máy đo huyết áp điện tử, đồng hồ đeo tay mưu trí như Apple Watch .

3. 4 chiêu thức xác lập tần số tim trên điện tâm đồ

– Trên điện tâm đồ, sau khi in tác dụng ra, những bác sĩ hoàn toàn có thể xác lập tần số tim qua 4 cách như sau :

+ Sử dụng bảng tính tần số tim : Trên bảng tính sẵn có khoảng chừng RR là bao nhiêu và với khoảng chừng RR đó có tần số tim tương ứng .

+ Thước tính tần số tim .

+ Áp dụng công thức tính tần số tim .

+ Sử dụng tác dụng của máy đo điện tâm đồ .

– Mỗi phương pháp có ưu điểm và nhược điểm riêng. Chi tiết, bạn có thể vào lớp học điện tâm đồ online để tìm hiểu thêm qua các video hướng dẫn kỹ thuật ghi điện tâm đồ và xác định tần số tim.

– Trong thực tế làm việc, mình khuyên bạn nên tính tần số tim theo công thức và có thể sử dụng kết quả máy ghi điện tâm đồ – nếu kỹ thuật viên đo điện tâm đồ thực hiện kỹ thuật tốt, không có sóng nhiễu và bệnh lý tim mạch ảnh hưởng tới nhịp tim. 

a. Tính tần số tim theo công thức như thế nào ?

– Khi nhịp tim là nhịp xoang và đều : Bạn lấy 60 chia cho khoảng chừng RR tính ra giây .
VD : Khoảng RR = 20 ô nhỏ, lấy 20 x 0,04 s = 0,8 s => tần số tim f = 60 : 0,8 = 75 ck / p .
– Nếu nhịp tim không đều, chọn lấy 5 nhịp liền nhau rồi tính trung bình cộng của một khoảng chừng RR, sau đó tính ra tần số tim trung bình .
– Khi có phân ly nhĩ thất hay block nhĩ thất trọn vẹn, những sóng P. và phức bộ QRS có tần số khác nhau thì phải tính tần số nhĩ ( P. ) riêng và tần số thất ( QRS ) riêng :
+ Tần số nhĩ = 60 chia cho khoảng chừng PP tính ra giây .
+ Tần số thất = 60 chia cho khoảng chừng RR tính ra giây .
– Tính tần số F của cuồng nhĩ cũng tính khoảng chừng FF trung bình như trên .
Tuy nhiên trong thực tiễn, những ca có rung nhĩ hoặc cuồng nhĩ tất cả chúng ta khó chiều chuộng được tần số nhĩ. Lúc này tất cả chúng ta nên chăm sóc đến TẦN SỐ THẤT của bệnh nhân vì mức độ nặng / nhẹ của bệnh nhân hầu hết là ở tần số thất .
Ví dụ : Rung nhĩ có tần số thất 75 lần / phút có tiên lượng tốt hơn Rung nhĩ có tần số thất 120 lần / phút. Những trường hợp rung nhĩ có cung ứng thất nhanh bệnh nhân thường tức ngực, khó thở và cần được nằm viện điều trị .
– Ngoài ra, còn có cách tính nhanh theo ô lớn : lấy 300 chia cho khoảng chừng RR tính ra số ô lớn .
Ví dụ : Nếu RR = 3 ô lớn thì tần số F = 300 : 3 = 100 ck / p. Nếu RR = 4 ô lớn thì tần số F = 300 : 4 = 75 ck / p .
Lưu ý : Ngày nay trên lâm sàng đa phần sử dụng cách tính tần số theo công thức và trên những máy ghi điện tim có tính sẵn tần số tim .

b. Tính tần số tim bằng hiệu quả máy điện tâm đồ ghi nhận được :

– Áp dụng khi nhịp tim là nhịp xoang và kỹ thuật ghi không bị nhiễu thì giá trị máy điện tâm đồ ghi nhận được, bạn hoàn toàn có thể sử dụng.

– Vent rate chính là tần số tim – bao gồm cả tần số nhĩ và tần số thất.

– Trong những trường hợp nhĩ và thất hoạt động với tần số khác nhau như Block nhĩ thất độ III, phân ly nhĩ thất, rung nhĩ, cuồng nhĩ… thì giá trị máy đo được (vent rate) chính là tần số thất.

Tuy nhiên, bạn vẫn cần nắm được những kiến thức trên để không phụ thuộc vào kết quả của máy.

Phần 2. Phương pháp xác định góc alpha và trục điện tim trong thực tế

2.1. Ước lượng trục điện tim bằng tam trục kép Bayley

Hình 1. Tam trục kép Bayley :

Là chiêu thức hay nhất mà chúng tôi khuyên bạn nên vận dụng một cách thành thạo. Vì bạn vừa xác lập được trục điện tim và tính được góc alpha .
Góc alpha rất có giá trị trong chẩn đoán BLOCK NHÁNH NHỎ nên bạn hãy vận dụng giải pháp này thành thạo nhé !
XÁC ĐỊNH NHƯ THẾ NÀO ?
– Sáu đạo trình ngoại biên của tam trục kép Bayley vuông góc với nhau từng đôi một, mời bạn xem lại hình 1 :

   DI vuông góc aVF

DII vuông góc aVL
DIII vuông góc aVR
– Cách ước đạt như sau :
Quan sát những đạo trình DI, DII, DIII, aVR, aVL, aVF trên bản ghi điện tim .
+ Tìm đạo trình nào có tổng đại số những sóng bằng hoặc gần bằng 0, gọi là đạo trình A .
+ Trục điện tim sẽ trùng với trục vuông góc với đạo trình A, gọi là đạo trình B .
+ Quan sát phức bộ QRS của đạo trình B, tính tổng đại số xem dương hay âm .
Nếu dương thì trục điện tim sẽ trùng với trục dương của đạo trình B .
Nếu âm thì trục điện tim sẽ trùng với trục âm của đạo trình B .
Muốn cho đúng mực phải kiểm soát và điều chỉnh :
+ Nếu dương thì kiểm soát và điều chỉnh trục điện tim khoảng chừng 5-10 độ về nửa trục dương của đạo trình A .
+ Nếu âm thì kiểm soát và điều chỉnh trục điện tim khoảng chừng 5-10 độ về nửa trục âm của đạo trình A .
Ví dụ : Tổng đại số những sóng ở aVL = 0, trục điện tim sẽ trùng với trục vuông góc với aVL, tức là DII. Nếu tổng đại số những sóng ở DII dương thì trục điện tim trùng với nửa dương của DII, tức góc alpha = + 60 độ. Điều chỉnh 5-10 độ về phía dương của aVL, suy ra góc alpha = + 50 -> + 55 độ .
KINH NGHIỆM XÁC ĐỊNH GÓC VÀ TRỤC ĐIỆN TIM LÀ BẠN CHỈ CẦN NHỚ SƠ ĐỒ TAM TRỤC KÉP BAYLEY LÀ ĐỦ !
Bạn xem lại hình 1 và hãy quan tâm đến CHIỀU MŨI TÊN rồi vẽ ra bạn nhé .
Quy ước :
Trục thông thường : góc alpha từ – 30 đến + 90 độ .
Trục phải : góc alpha từ + 90 đến – 150 độ .
Trục trái : góc alpha từ – 30 đến – 90 độ .
Trục vô định : góc alpha từ – 90 đến – 150 độ .

2.2. Cách ước lượng nhanh trục điện tim

Hình 2. Xác định trục điện tim trải qua chiều hướng đạo trình DI và DIII .

Để đơn giản hóa cách tính trục điện tim, người ta không tính góc alpha mà chỉ nhìn hình dạng phức bộ QRS của DI và DIII :
+ Khi phức bộ QRS của DI và DIII cùng hướng lên trên, tức là dương => trục điện tim thông thường .
+ Khi chúng chúc mũi về phía nhau, tức QRS của DI âm, QRS của DIII dương => trục phải .
+ Khi chúng hướng ra xa nhau, ngược chiều nhau, tức QRS của DI dương và QRS của DIII âm => trục trái .
+ Khi chúng cùng hướng xuống dưới, tức là âm => trục điện tim vô định .
Phương pháp này không đúng mực, chỉ nên dùng khi muốn biết sơ bộ trục điện tim, còn khi đọc kỹ thì phải xác lập đơn cử góc alpha bao nhiêu độ rồi suy ra trục điện tim .

Hiện nay, các máy điện tim cũng tính chính xác góc alpha nên bạn suy ra trục điện tim luôn. Tuy nhiên bạn vẫn phải nắm được TAM TRỤC KÉP BAYLEY để không phụ thuộc vào máy.

Như vậy, chúng tôi đã hướng dẫn xong các bạn cách tính tần số tim, góc alpha và từ đó bạn biết được trục điện tim.

Cảm ơn những bạn đã theo dõi ,
Sự thành công xuất sắc của bạn là niềm hạnh phúc của tôi !

Bài viết tiếp theo: Bài 10. Tại sao block nhĩ thất độ I khoảng PR lại kéo dài ?

Tác giả bài viết: Bác sĩ chuyên khoa 1. Chu Đức 

Người sáng lập nền tảng Y Khoa Trực Tuyến và Nhà sách Y học 88.

Theo dõi Bác sĩ Chu Đức trên mạng xã hội:
1. Kênh youtbe: Doctor Chu. Bác sĩ trực tuyến
2. Fanpage: Y Khoa Trực Tuyến
3. Phòng khám Phục hồi chức năng Doctor Chu

Source: https://thomaygiat.com
Category : Điện Nước