Giải pháp nào cho tình trạng lạm dụng smartphone quá mức của giới trẻ?

Tác giả: Thích Nữ Thiên Vân
Học viên Ths Khóa V – Học viện PGVN tại TP.HCM

A. DẪN NHẬP

Các thiết bị công nghệ tiên tiến văn minh, đặc biệt quan trọng là điện thoại thông minh mưu trí ( smartphone ) đang trở thành công cụ không hề thiếu, thậm chí còn là “ vật bất ly thân ” của đại đa số con người trong xã hội. Mọi người không chỉ dừng lại ở mức sử dụng smartphone để làm cầu nối thông tin với nhau mà chiếc smartphone còn đảm nhiệm nhiều công dụng khác nhau. Smartphone tự nhiên trở thành công cụ đa năng hoàn toàn có thể thay thế sửa chữa vai trò của một người bạn, là nơi ship hàng những nhu yếu vui chơi từ những game show trực tuyến trực tuyến hay offline ; samtphone kiêm luôn cả tính năng của chiếc tivi bằng việc xem film, nghe nhạc và những chương trình vui chơi trực tuyến. Ngoài ra, nó còn kiêm luôn cả trách nhiệm “ mua hàng ” khi những ứng dụng mua hàng trực tuyến ngày càng tăng trưởng .Hiển nhiên việc sinh ra cũng như nhu yếu sử dụng smartphone là một sự tiện ích của con người trên toàn thế giới. Tuy nhiên chính việc lạm dụng, mất trấn áp thời hạn sử dụng và việc thiếu năng lực tinh lọc thông tin đúng chuẩn cùng với việc thích bộc lộ bản thân trên nền tảng xã hội ảo đã thực sự ảnh hưởng tác động đến đời sống hiện thực của con người. Gây ra nhiều ảnh hưởng tác động trực tiếp đến sức khỏe thể chất sức khỏe thể chất và ý thức của con người đặc biệt quan trọng là đến giới trẻ .

Về những mặt trái của công nghệ, theo quan điểm của Phật giáo, rõ ràng là một vấn nạn xã hội. Bởi người trẻ là tương lai của xã hội, người trẻ được giáo dục tốt sẽ là tiền đề cho một xã hội phát triển tốt và lành mạnh trong tương lai. Việc tham đắm vào những giá trị ảo mà quên đi đời sống hiện thực chính là sự biểu hiện của việc bị cuốn theo và tham đắm vào trần cảnh, từ đó tạo ra những nhận thức sai lầm, tạo ra những hành động sai lầm trong hiện tại, dễ dẫn đến những kết quả bất thiện trong tương lai.

B. NỘI DUNG

I. Giới thiệu chung về smartphone

1. Khái niệm

Smartphone là tên tiếng Anh thường được dùng để chỉ cho “ điện thoại thông minh mưu trí ”, nó là một loại điện thoại di động thế hệ mới, tích hợp với hệ quản lý và điều hành và được cho phép người dùng sử dụng những ứng dụng tiện ích sẵn có trong shop ứng dụng ( hay còn gọi là App Store ) của hệ quản lý và điều hành ấy. Ngoài việc tương hỗ nhiều tính năng tiên tiến và phát triển, điện thoại thông minh mưu trí còn được cho phép người sử dụng liên kết nó với những thiết bị điện tử như máy tính, smart TV hay robot .. v.v.. [ 1 ]Ngoài ra, từ điển Cambridge lý giải tên gọi smartphone rằng : “ Smartphone is a mobile phone that can be used as a small computer and that connects to the internet ” [ 2 ]. Có nghĩa : Smartphone là một điện thoại cảm ứng mà nó được sử dụng như một cái máy tính nhỏ được liên kết với internet .

2. Chức năng của smartphone

Trên trong thực tiễn, cùng với nhu yếu tăng trưởng của xã hội và nhu yếu sử dụng smartphone, những nhà phân phối đã cho sinh ra rất nhiều tiện ích khác nhau để ship hàng cho nhu yếu của người tiêu dùng thuộc mọi thành phần trong xã hội. Ngoài tính năng nghe gọi, smartphone còn được tích hợp thêm những tính năng thuận tiện khác như : tính năng xác định và dẫn đường GPS, scan tài liệu, thiết bị chăm nom sức khỏe thể chất, phát wifi, hay hoàn toàn có thể sử dụng như một la bàn điện tử vv … và rất nhiều công dụng tiện ích khác ship hàng nhu yếu cho con người thời văn minh .

Tap Chi Nghien Cuu Phat Hoc Giai Phap Lam Dung Smartphone Cua Gioi Tre 1

II. Mặt trái của công nghệ khi quá lãm dụng smartphone của giới trẻ

Điện thoại mưu trí đã trở thành một phần không hề tách rời trong đời sống của mỗi con người. Đối với đa số những người trẻ nói riêng, chiếc smartphone là một “ vật bất ly thân ”, kể cả lúc ăn, lúc ngủ, lúc học tập và khi thao tác. Bên cạnh những tiện ích mà chiếc smartphone mang lại, một điều đáng buồn rằng giới trẻ phần nhiều đã trở nên nhờ vào quá nhiều vào thiết bị mưu trí này. Smartphone đã chi phối giới trẻ rất nhiều, thậm chí còn một số ít người trẻ còn cảm thấy mất tự tin hoặc không hề triển khai những hoạt động giải trí hàng ngày mà không có chiếc điện thoại di động bên cạnh .

1. Tỷ lệ người sử dụng smartphone ở Việt Nam cao

Dựa theo nhiều báo cáo giải trình và nghiên cứu và điều tra của những hãng dịch vụ hay những thông tin truyền thông online trên quốc tế, tỷ suất người sử dụng smartphone ở Nước Ta tương đối cao và đang có khuynh hướng tăng lên trong tương lai. Theo JP Morgan ( hãng dịch vụ kinh tế tài chính truyền kiếp nhất quốc tế ) :“ Doanh thu của ngành thương mại điện thoại cảm ứng ( TMĐT ), qua di động Nước Ta đạt 5,6 tỷ USD vào năm 2020 với mức tăng trưởng trung bình 18,6 % mỗi năm. Dự kiến, lệch giá TMĐT trên di động năm 2021 sẽ đạt 7 tỷ USD và đến năm 2023 có năng lực sẽ chạm tới mức 10,2 tỷ USD. ”Trong năm 2020, Nước Ta có 49 triệu người dùng ( so với 46 triệu năm 2019 ), cao thứ 3 trong khu vực Khu vực Đông Nam Á chỉ sau Indonesia ( 137 triệu ) và Philippines ( 57 triệu ) người dùng. Tuy nhiên, số lượng này chỉ chiếm khoảng chừng 65 % trong tổng số người từ 15 tuổi trở lên ở Nước Ta. [ 3 ]Về tỷ suất người sử hữu smartphone, Nước Ta đang đứng thứ 10 trên toàn quốc tế với 61,37 triệu thiết bị được bán ra. Tỷ lệ smartphone xâm nhập ở nước ta tương tự 63,1 %. [ 4 ]Về thời hạn sử dụng smartphone và truy vấn mạng xã hội, có báo cáo giải trình cho thấy thời hạn trung bình một người sử dụng là tối thiểu 3 giờ 18 phút / ngày. Tuy nhiên đó thời hạn sử dụng smartphone tăng lên từng ngày và chưa có số liệu đúng mực của năm 2022 .

2. Nguyên nhân người trẻ dành nhiều thời gian vào việc sử dụng smartphone

Trên thực tiễn việc sử dụng smartphone ở giới trẻ có rất nhiều nguyên do, bởi đây không còn là yếu tố của riêng một bộ phận nào mà đã trở thành yếu tố của thời đại. Tuy nhiên, có một vài nguyên do tiêu biểu vượt trội và là yếu tố đã vô tình “ khuyến khích ” người trẻ ngày càng “ chìm sâu ” và nhờ vào vào chiếc điện thoại di động. Có nguyên do do cha mẹ bận rộn với việc làm, thiếu thời hạn chăm sóc chăm nom con cháu, thiếu khoảng trống hoạt động và sinh hoạt và vui chơi, do tình hình dịch bệnh covid-19 thời hạn qua và còn nhiều nguyên do khách quan khác .2.1. Do cha mẹ bận rộn, thiếu thời hạn chăm sóc con cháuKinh tế Nước Ta tăng trưởng, việc chạy đua với việc làm và kinh doanh thương mại làm cho đời sống con người ngày càng trở nên bận rộn. Những người trưởng thành bận rộn ngay với chính bản thân họ, thậm chí còn họ có rất ít thời hạn nghỉ ngơi, thư giãn giải trí. Do vậy, việc dành thời hạn chăm sóc chăm nom và đi dạo vui chơi với mái ấm gia đình là điều không thuận tiện .Mọi việc trở nên có vẻ như thuận tiện hơn khi chiếc smartphone sinh ra với nhiều tính năng hữu dụng và giá tiền cũng tương đối hợp lý. Smartphone nghiễm nhiên trở thành một món quà vừa giúp ích cho những bậc cha mẹ trong việc liên kết liên lạc, vừa cung ứng sự mong đợi của con cháu. Một số những cha mẹ quản trị con cháu của mình một cách gián tiếp trải qua những tin nhắn hoặc chỉ bằng những cuộc điện thoại thông minh nhanh chóng. Chính vì thế đã tạo điều kiện kèm theo cho giới trẻ “ hợp thức hóa ” việc sử dụng smartphone như một phương tiện đi lại thiết yếu .“ Có nhiều cha mẹ bận rộn với rất nhiều việc và thường để mặc con chơi với máy móc, phiêu lưu với biết bao trò trên mạng. Từ đó, mình hoàn toàn có thể rảnh tay thao tác. ” [ 5 ] Sự thuận tiện của chiếc smartphone khiến cha mẹ tự xem rằng đó là một phương tiện đi lại hữu hiệu để quản trị con cháu, nhưng đây chính là con dao hai lưỡi đang hại những người trẻ mỗi ngày. Hệ quả là dần dà con cháu ngày càng xa cách cha mẹ và quốc tế thực tiễn xung quanh bởi bức tường công nghệ tiên tiến. Thay vì hoàn toàn có thể tự mình thưởng thức những hoạt động giải trí thực tiễn và giao du những người bạn bên ngoài thì những thiết bị mưu trí, tân tiến như ipad, tivi, điện thoại cảm ứng đã sửa chữa thay thế trọn vẹn. Việc bận rộn của cha mẹ chính là một nguyên do gây cho những người trẻ nghiện công nghệ tiên tiến với những hậu quả khó lường .Ngoài ra, việc cha mẹ sử dụng điện thoại thông minh quá nhiều, cũng gây mất sự liên kết với con cái. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khi cha mẹ sử dụng điện thoại thông minh mưu trí trong khi với con cái, họ không xuất hiện không thiếu, điều này hoàn toàn có thể dẫn đến một loạt những yếu tố về cảm hứng. Trẻ em và nhất là những thanh thiếu niên đang trong quy trình tiến độ hình thành tính cách cần có cảm xúc được yêu thương khi nhận những sự chăm sóc từ cha mẹ nếu không chúng sẽ cảm thấy bị quên lãng về mặt tình cảm. Tiến sĩ Flores cho rằng : “ Điều tồi tệ hơn là khi cha mẹ xuất hiện về mặt sức khỏe thể chất, nhưng sự quan tâm của họ lại bị dồn vào chỗ khác. ” [ 6 ]Sự chăm sóc của cha mẹ và những người thân trong gia đình thật vô cùng quan trọng so với những người trẻ, đây là bước đệm cho việc hình thành nhân cách và tính cách của chúng trong tương lai. Do vậy, bên cạnh việc chăm sóc con cháu, những bậc cha mẹ cần phải “ bỏ chiếc smartphone xuống ” và thân mật hơn với những con của mình nhiều hơn .

Tap Chi Nghien Cuu Phat Hoc Giai Phap Lam Dung Smartphone Cua Gioi Tre 2 0

2.2. Thiếu khoảng trống và thời hạn hoạt động và sinh hoạt, vui chơiKinh tế tăng trưởng đồng nghĩa tương quan những ngành công nghiệp cũng tăng trưởng, những khu đô thị, khu dân cư, nhà cao tầng liền kề, những khu shopping, kinh doanh thương mại cũng tăng trưởng. Con người cũng từ đó bị cuốn vào guồng máy công nghiệp, khoảng trống sống của con người từ thành thị cho đến một số ít làng quê cũng được nâng cao và được phủ bọc bởi những thiết bị tiện lợi tiên tiến và phát triển. Tuy nhiên, thay vào đó, những “ khoảng trống xanh ” cũng ngày càng bị thu hẹp và trở nên khan hiếm trong lòng những thành phố lớn. Thậm chí ở những làng quê, khoảng trống hoạt động và sinh hoạt và đi dạo cũng dần bị thu hẹp do nhu yếu trồng trọt và sản xuất để cung ứng thị trường. Đối với nhiều người, nhu yếu khoảng trống sống và kinh doanh thương mại thực sự lớn hơn nhu yếu vui chơi. [ 7 ]Chính vì thiếu khoảng trống và thời hạn đi dạo vui chơi, sự Open của Smartphone như một sự cứu cánh cho người trẻ nói riêng. Thực vậy, ngày này chương trình học tập ở hầu hết những trường đã “ ngốn ” gần như 2/3 thời hạn của người trẻ, do đó nhu yếu vui chơi nhanh, thuận tiện, ít tốn kém và hoàn toàn có thể vận dụng mọi lúc được đa phần người trẻ lựa chọn. Đối với những người trẻ đang thao tác tại những công ty, nhà máy sản xuất … vv … việc sử dụng smartphone để liên kết trong việc làm với những ứng dụng hiện đang trở nên thông dụng ở Nước Ta như Zalo, facebook là những lựa chọn tối ưu bởi ít tốn ngân sách lại hoàn toàn có thể link và thuận tiện giao lưu, san sẻ bè bạn. Những tính năng như xem film, nghe nhạc, những ứng dụng vui chơi như tiktok, youtube đã trở thành những phương tiện đi lại vui chơi tại chỗ cho mọi đối tượng người tiêu dùng khi mà khoảng trống đi dạo, vui chơi ngày càng bị thu hẹp .2.3. Do ảnh hưởng tác động của dịch covid-19Thời điểm đại dịch covid-19 bùng nổ ở Nước Ta vào năm 2020 – 2021, dân cư Nước Ta phải thực thi giãn cách xã hội, hầu hết mọi việc làm và nhất là việc học của những học viên, sinh viên đều chuyển sang hình thức trực tuyến nên việc sử dụng Smartphone và những phương tiện đi lại truy vấn internet tăng cao. Theo báo Thanh Niên trực tuyến : “ Thời điểm đại dịch khiến người dân phải ở nhà và điều này đã khiến chơi game trở thành hình thức vui chơi phổ cập. ” [ 8 ] Việc tham gia những game show trực tuyến hay những hoạt động giải trí livestream, xem film vv … trở thành hoạt động giải trí vui chơi tại nhà của dân cư Nước Ta, hầu hết là giới trẻ .Về thời hạn sử dụng smartphone theo báo cáo giải trình của Digital Vietnam in 2021, “ Mức thời hạn trực tuyến của người dùng mạng internet trong thời hạn đại dịch tại Nước Ta tăng lên mức đỉnh 4,2 giờ từ mức 3,1 giờ và sau đó duy trì ở mức 3,5 giờ mỗi ngày. ” [ 9 ] Việc thiếu liên kết với đời sống trong thực tiễn và bắt buộc phải ở tại nhà trong thời hạn giãn cách làm cho người trẻ có thêm thời hạn rãnh rỗi. Nhu cầu về vui chơi, thư giãn giải trí, liên kết thông tin với bên ngoài và nhất là việc học cũng được triển khai trải qua hình thức trực tuyến là điều kiện kèm theo để người trẻ sử dụng smartphone tăng vọt .

III. Hệ lụy của việc sử dụng smartphone

1. Gây ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất

Theo nhiều nghiên cứu, tỷ lệ thanh thiếu niên sử dụng điện thoại thông minh hơn 2 giờ mỗi ngày có xu hướng ăn uống không lành mạnh so với những người dành ít thời gian sử dụng điện thoại. Ngoài ra, số thanh thiếu niên dành hơn 3 giờ mỗi ngày sử dụng điện thoại thông minh có nguy cơ bị thừa cân hoặc béo phì cao hơn đáng kể.

Những thanh thiếu niên sử dụng điện thoại thông minh để tìm kiếm và truy xuất thông tin toàn diện và tổng thể có hành vi siêu thị nhà hàng lành mạnh hơn những người sử dụng điện thoại thông minh để trò chuyện, gửi tin nhắn, chơi game, xem video nghe nhạc và mạng xã hội. [ 10 ]Theo Tiến sĩ y khoa Denize Atan, giảng viên hạng sang khoa mắt tại Đại học Bristol ( Anh ) cho biết cận thị có vận tốc ngày càng tăng nhanh và đã trở thành một căn bệnh toàn thế giới khi sử dụng smartphone liên tục. Ngoài ra, việc sử dụng điện thoại cảm ứng mưu trí thời hạn dài hệ xương và cơ kém hoạt động sẽ kém dẻo dai linh động, không tăng trưởng tối ưu, khung hình đề kháng yếu, phản ứng lờ đờ và dễ mắc bệnh. Trẻ sẽ tăng trưởng kém về mặt sức khỏe thể chất và tăng rủi ro tiềm ẩn béo phì vì lười hoạt động .Ngoài ra, mất ngủ cũng là một yếu tố cần được chăm sóc, gây ảnh hưởng tác động nhiều đến chất lượng đời sống mà việc sử dụng smartphone cũng là một trong những nguyên do tiêu biểu vượt trội. Có điều tra và nghiên cứu cho rằng việc tiếp xúc với ánh sáng trắng xanh do điện thoại thông minh, máy tính xách tay và những thiết bị điện tử khác phát ra vào đêm hôm sẽ ngăn não của tất cả chúng ta tiết ra melatonin, một loại hormone thông tin cho khung hình tất cả chúng ta là đêm hôm. Điều đó có nghĩa là tất cả chúng ta mất nhiều thời hạn hơn để đi vào giấc ngủ. Các nhà nghiên cứu cho rằng việc trì hoãn giấc ngủ trong nhiều năm hoàn toàn có thể làm rối loạn đồng hồ đeo tay bên trong khung hình tất cả chúng ta. [ 11 ]Thực chất những ảnh hưởng tác động nêu trên chỉ là một vài ví dụ nổi bật về những hệ lụy của việc sử dụng smartphone, trên thực tiễn còn nhiều hơn những yếu tố về sức khỏe thể chất sức khỏe thể chất mà người trẻ chưa thật sự nhận thấy những nguy cơ tiềm ẩn tiềm tàng mà họ phải gánh chịu khi quá nhờ vào vào chiếc smartphone .

2. Gây ảnh hưởng đến tinh thần

Điện thoại mưu trí được cho phép mọi người liên kết với toàn quốc tế ngay lập tức. Mọi người đứng ngồi không yên ở nhà của họ và cuộn qua những nguồn cấp tài liệu mạng xã hội để xem thành tích của những người khác. Thậm chí 1 số ít người trẻ còn bị ám ảnh bởi những lượt “ like ” trong mỗi bài chia sẽ của mình trên những nền tảng xã hội như zalo, viber, facebook hay instagram. Hoặc khi tìm thấy những thông tin hay ho từ người khác, thay vì trở nên vui tươi vì những điều tốt đẹp của họ, rất nhiều trường hợp người trẻ dễ rơi vào cảm xúc ghen tị, ganh ghét và có những phản hồi khiếm nhã, không mấy thiện chí về người khác. Điều này hình thành thói quen ích kỷ, khen mình chê người, hoặc bị điều khiển và tinh chỉnh xúc cảm bởi nhiều yếu tố khách quan đa phần xuất phát từ những nền tảng mạng xã hội .Một người khi dành thời hạn nhiều vào những hoạt động giải trí trên mạng xã hội hoặc những tiện ích trải qua chiếc smartphone quá nhiều sẽ hình thành những thói quen và cả tính cách của họ. Họ sẽ ít san sẻ, lười tiếp xúc, trở nên sống thu mình, ích kỷ, lười tiếp xúc tiếp xúc, vô cảm với mọi sự vật và sự kiện xung quanh. Ngoài ra, một điều tra và nghiên cứu ở thanh thiếu niên về yếu tố “ Điện thoại di động có gây ra lo ngại và trầm cảm không ? ” ( Is Your Phone Affecting Your Mental Health ? ) bật mý rằng điện thoại thông minh mưu trí đã góp thêm phần làm tăng tỷ suất trầm cảm. Nghiên cứu này cho thấy những thanh thiếu niên tiếp tục sử dụng điện thoại thông minh sẽ kém niềm hạnh phúc hơn những người không sử dụng. [ 12 ] Hơn thế, những người sử dụng smartphone nhiều sẽ mất tập trung chuyên sâu và mất sự quan tâm, đồng thời cũng là nguyên do gây ra sự trầm cảm và lo ngại thái quá trong đời sống .

3. Thiếu kỹ năng sống

Một thực trạng rất là nghiêm trọng của giới trẻ lúc bấy giờ chính thực trạng người trẻ ngày càng hạn chế về kỹ năng và kiến thức sống. Có nhiều nguyên do ảnh hưởng tác động đến thực trạng này, tuy nhiên một phần đông nguyên do xuất phát từ việc giới trẻ tham gia vào quốc tế ảo trải qua những mạng xã hội quá nhiều. Việc lạm dụng smartphone khiến những người trẻ ít dần việc tiếp xúc với đời sống trong thực tiễn bên ngoài. Nghiên cứu cho rằng : “ Một đứa trẻ sẽ cảm thấy bị bồn chồn, khó hòa nhập với hội đồng khi chúng thiếu những kiến thức và kỹ năng tiếp xúc cơ bản. Điều này bắt nguồn từ việc chúng bị nghiện điện thoại thông minh mưu trí, máy tính bảng. Trẻ không có được những thưởng thức trong thực tiễn, không có năng lực nhận ra những cử chỉ ngôn từ khung hình hay sự cảm thông, đồng cảm với những người xung quanh. ” [ 13 ]Ngày nay thật không khó để tìm thấy những người trẻ hoàn toàn có thể say sưa nói về những địa điểm nổi tiếng trên quốc tế, nói về một loại động vật hoang dã là mới được phát hiện, hay kể về những câu truyện có thật ở một nơi nào đó trên toàn cầu. Tuy nhiên, khi tất cả chúng ta đặt câu hỏi đơn thuần như : “ Con có biết nhặt rau không, con có biết nấu ăn không ? ,. v.v … ” những câu hỏi và những việc làm đơn thuần thường ngày cũng khiến chúng trở nên bồn chồn, hoặc chúng hoàn toàn có thể sẽ lại thao thao nói về những công thức khô cứng mà chúng đã học được đâu đó trải qua những bài báo hay những video Open trên mạng xã hội. Đó là một ví dụ nhỏ nổi bật cho việc thiếu kỹ năng và kiến thức sống trầm trọng ở người trẻ mà nguyên do chính là quá lạm dụng vào chiếc smartphone .

IV. Góc nhìn Phật giáo và đề xuất những giải pháp về vấn đề lạm dụng smartphone của giới trẻ

1. Quan điểm

Cũng giống như tổng thể mọi yếu tố, mọi sự vật hay vấn đề đều có hai mặt tốt hoặc xấu, nên hay không nên, đều đó tùy thuộc vào hướng đánh giá và nhận định, thực trạng, cách nhìn và quan điểm riêng của mỗi người. Cũng vậy, về yếu tố sử dụng Smartphone một cách thiếu tiết độ ở giới trẻ Nước Ta lúc bấy giờ, nếu tất cả chúng ta tiếp cận công nghệ tiên tiến với một sự tỉnh và giác, thì công nghệ tiên tiến là một công cụ có nhiều tiện ích Giao hàng tốt cho đời sống con người. Ngược lại, nếu thiếu sự quán sát bằng hiểu biết đúng đắn, công nghệ tiên tiến sẽ trấn áp ngược lại tất cả chúng ta. Bởi vì công nghệ tiên tiến phát hiện ra yếu điểm của tất cả chúng ta, hoặc là sự thiếu quyết tâm của tất cả chúng ta, thí dụ như là tính hay đi long dong, hoặc là tính hay nói tầm phào. Hoặc là công nghệ tiên tiến làm tất cả chúng ta quên lãng đi thời gian hiện tại .Quan điểm của Phật giáo cho rằng, tâm thức chúng sinh phần nhiều chạy theo trần cảnh và luôn chạy theo những giác quan của mình. Do đó, nếu chưa có sự tu tập và tư duy đúng đắn thì tâm thức tất cả chúng ta luôn chạy theo những gì làm tất cả chúng ta cảm thấy vui vẻ, lạc thú, hoặc có khuynh hướng chạy theo những gì hoàn toàn có thể làm thỏa mãn nhu cầu những cái “ tưởng ” hoặc cái “ ngã ” của mỗi người. Trong Kinh Tương Ưng bộ, đức Phật dạy rằng : “ Này những Tỷ-kheo, thế nào là đau khổ ? Sắc, này những Tỷ-kheo, là đau khổ ; thọ là đau khổ ; tưởng là đau khổ ; những hành là đau khổ ; thức là đau khổ. Đây, này những Tỷ-kheo, gọi là đau khổ. ” [ 14 ]Chính vì không nhìn rõ thực tướng hay thực chất của mọi yếu tố, rằng Smartphone chỉ là một phương tiện đi lại giúp cho con người thuận tiện hơn trong tiếp xúc, trong việc làm hoặc trong yếu tố học tập, những người trẻ đã bị đắm chìm vào “ một xã hội ảo ”. Ảo tức là không có thật, ảo tưởng chính là những sự tưởng tượng không có thật sẽ dẫn tới tác dụng sai lầm đáng tiếc. Trong nhà Phật, đức Phật gọi đó là vô minh. Trong “ Luận Câu Xá ” nói về vô minh như sau :

“Chữ vô minh có nơi cắt nghĩa là áo tưởng hay mê tưởng. Nó có 3 loại:
– Ảo tưởng về nhận thức hay vọng thức hay thức điên đảo.
– Ảo tưởng về tư tưởng hay vọng tưởng hay tưởng điên đảo.
– Ảo tưởng về quan điểm hay vọng kiến (kiến điên đảo).”[15]

Như vậy, trải qua chiếc smartphone, một quốc tế ảo, với những thông tin mang tính thiếu xác nhận được kiến thiết xây dựng bằng câu chữ, hình ảnh chưa được kiểm chứng lại lôi cuốn giới trẻ. Bởi vì, những người trẻ chưa có vốn kiến thức và kỹ năng và kỹ năng và kiến thức, những người đang trong tiến trình thích tò mò và tìm tòi những điều mới lạ thuận tiện đặt niềm tin vào. Từ những xô lệch khởi đầu, rõ ràng về mặt nhận thức đã xô lệch, dẫn đến đưa ra những tư tưởng và quan điểm sai lầm đáng tiếc theo, đó chính là sự vô minh mà đức Phật đã nói đến .Nếu theo một góc nhìn khác của Phật giáo thì yếu tố người trẻ bị chìm đắm vào chiếc smartphone cũng vì chúng chưa nhìn thấy sự vô thường, sự khổ và sự vô ngã của trần gian nên luôn cho rằng những gì mình thấy, mình biết là đúng đắn dựa trên một cái tôi của bản thân .

2. Giải pháp

Trên thực tiễn, đời sống văn minh thời nay làm con người chạy theo việc làm và có ít thời hạn thân mật người thân trong gia đình và mái ấm gia đình như trước kia. Chính điều đó cũng đã tạo một khoảng cách không hề nhỏ giữa những thành viên hay những thế hệ trong mái ấm gia đình, huống chi ngày này chiếc smartphone lại trở thành một phương tiện đi lại vô hình dung đứng giữa sự kết nối, thân thương, san sẻ trực tiếp của những thành viên với nhau .Tuổi trẻ cần nhất là một nền tảng mái ấm gia đình bền vững và kiên cố, ở đó những người trẻ được chăm sóc dạy dỗ một cách đúng mực. Như lời Phật dạy về nghĩa vụ và trách nhiệm của cha mẹ so với con cái như sau : “ Cha mẹ cũng có năm nghĩa vụ và trách nhiệm với con cái : “ Ngăn chặn con làm điều ác ; khuyến khích con làm việc thiện ; dạy con nghề nghiệp ; cưới vợ xứng danh cho con ; đúng thời trao của thừa tự cho con ”. [ 16 ]Điều làm con cháu cảm thấy bảo đảm an toàn chính là được phụ thuộc vào cha mẹ, và cảm nhận được cảm mái ấm gia đình và tình yêu thương dành cho chúng. Do vậy, nếu cha mẹ tốt cần hướng con đến với những giá trị tốt, hướng dẫn con thực hành thực tế lối sống hiền thiện, có trí tuệ. Dạy con biết yêu thương, cảm nhận và đồng cảm với nỗi đau của tha nhân. Từ đó, những người trẻ sẽ hình thành một hạt giống từ bi, biết chăm sóc và trợ giúp những người xung quanh. Đồng thời con cháu cũng cần phải biết hiếu kính ông bà, cha mẹ như Phật dạy :“ Bổn phận của con cháu so với cha mẹ là săn sóc cha mẹ lúc tuổi già, giữ danh dự và truyền thống cuội nguồn mái ấm gia đình, giúp những việc khi cha mẹ cần, giữ gìn gia tài của cha mẹ. ” [ 17 ]Một mái ấm gia đình khi cả cha mẹ và con cháu điều thực hành thực tế những điều trên như lời Phật dạy chắc như đinh sẽ là những mẫu mực trong xã hội, những thành viên luôn chăm sóc, thân thiện và san sẻ với nhau, sẽ có nhiều niềm vui và niềm hạnh phúc. Từ đó sự Open của chiếc smartphone chỉ là phương tiện đi lại liên kết yêu thương và Giao hàng khi thiết yếu .Ngoài ra, cha mẹ cũng nên tiếp tục dành thời hạn bên những con, cho con tham gia những hoạt động giải trí trực tiệp như dã ngoại, từ thiện, vv … Đó chính là điều kiện kèm theo để những người trẻ hình thành nhân cách và lối sống của mình. Tập hòa nhập với vạn vật thiên nhiên, với con người và sống với quốc tế thực tại, xa rời quốc tế ảo của mạng xã hội mà trải qua chiếc smartphone những người trẻ đã lầm tưởng. Đồng thời, việc hướng dẫn những con hướng về đời sống tâm linh là vô cùng quan trọng .Trong kinh Tương Ưng 4, đức Phật có dạy : “ Này những Tỷ kheo, hãy hành trì hạnh Thiền tịnh. Này những Tỷ-kheo, vị Tỷ kheo Thiền tịnh, hiểu rõ như thật … Như thật hiểu rõ mắt là vô thường, như thật hiểu rõ những sắc là vô thường, như thật hiểu rõ nhãn thức là vô thường, như thật hiểu rõ nhãn xúc là vô thường. Phàm duyên nhãn xúc khởi lên cảm thọ gì, lạc, khổ, hay bất khổ bất lạc ; như thật hiểu rõ cảm thọ ấy là vô thường … tai … lưỡi … thân … ý … Này những Tỷ-kheo, hãy hành trì hạnh Thiền tịnh. Này những Tỷ-kheo, vị Tỷ-kheo Thiền tịnh, hiểu rõ như thật. ” [ 18 ]Chính vì hiểu rõ như thật những gì đang diễn ra trong thực tại chính là chiêu thức giúp người trẻ trở nên sáng suốt, biết phân biệt đúng sai và biết tinh lọc những thông tin cũng như biết lựa chọn cho mình một lối sống lành mạnh nhất .

C. KẾT LUẬN

Smartphone là một công cụ hữu dụng cho đời sống con người. Tuy nhiên, bên cạnh những sự tiện lợi thì smartphone cũng trở thành một phương tiện đi lại mang lại nhiều rủi ro tiềm ẩn và mối đe dọa cho người sử dụng, đặc biệt quan trọng là giới trẻ. Việc sinh ra của smartphone cũng vì mục tiêu ship hàng cho con người, tổng thể những tính năng, những ứng dụng của smartphone ngày càng tăng trưởng cũng vì cung ứng những mong ước của con người. Tuy nhiên, vì thực chất của con người là tham, sân, si nên đã tạo điều kiện kèm theo cho những tham muốn, sân giận, si mê của từng cá thể tăng trưởng, tạo nên một quốc tế mà trải qua chiếc smartphone con người mặc sức bộc lộ và chạy theo sự ảo tưởng, những giá trị không thiết thực, từ đó bị rơi vào vòng xoáy của sự vô minh, thiếu hiểu biết .Hệ lụy của việc sử dụng smartphone một cách mất trấn áp, thiếu khôn ngoan, hay trong nhà Phật gọi là thiếu trí tuệ sẽ sinh ra nhiều yếu tố về sức khỏe thể chất ý thức, cũng như về sức khỏe thể chất. Nếu người sử dụng smartphone một cách có sự chánh niệm và óc quán sát bằng trí tuệ sẽ giúp đời sống thêm nhiều tiện ích, khi đó smartphone sẽ là phương tiện đi lại liên kết ship hàng con người. Ngược lại, nếu không có sự tiết chế và thái độ đúng đắn trong việc sử dụng smartphone, lạm dụng nó một cách vô độ, khi đó smartphone sẽ trở thành một công cụ nguy khốn hoàn toàn có thể trấn áp và gây hại cho người sử dụng .

Để tránh việc những người trẻ trở nên xa lìa cuộc sống đời thực, dần đánh mất sức khỏe và trí tuệ vì chỉ quen chạy theo những thứ không thực thông qua chiếc smartphone, các bậc cha mẹ và cả con cái cũng cần có trách nhiệm với nhau. Nghĩa là cần phải có những bổn phận với nhau như lời Phật dạy, đồng thời cùng nhau thực hành và phát triển đời sống tâm linh, xây dựng một đời sống hiền thiện với tâm từ bi và trí tuệ, hướng đến những điều chân thiện mỹ trong cuộc đời. Cùng nhau tạo nên một giá trị thiết thực trong đời sống thông qua việc tiếp xúc và trải nghiệm thực tế, khi đó sự xuất hiện của chiếc smartphone sẽ mới là hữu ích thực sự nhất trong đời sống con người.

Tác giả: Thích Nữ Thiên Vân
Học viên Ths Khóa V – Học viện PGVN tại TP.HCM

* * *

D. TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Nguyễn Ngọc (2021), Smartphone là gì? Tính năng vượt trội của smartphone, https://news.timviec.com.vn/smartphone-la-gi-tinh-nang-vuot-troi cua-smartphone-52830.html. Truy cập 27/07/2021.
[2] https://dictionary.cambridge.org/vi/dictionary/english/smartphone
[3] NK (2021), Người dùng Việt ngày càng “nghiện” smartphone, https://ictvietnam.vn/nguoi-dung-viet-ngay-cang-nghien-smartphone 20210511110036574.htm. Truy cập 11/05/2021.
[4] Khải Phạm (2022), Bất ngờ thứ hạng lượng người sử dụng smartphone ở Việt Nam, https://danviet.vn/bat-ngo-thu-hang-luong-nguoi-su-dung smartphone-o-viet-nam-2022042120003727.htm. Truy cập 22/04/2022.
[5] Châu Anh (2021), Đi tìm nguyên nhân khuyến con nghiện điện thoại, https://duyendangvietnam.net.vn/di-tim-nguyen-nhan-khien-con-nghien-dien-thoai.html. Truy cập 07/02/2021.
[6] Natalia Lusinski (2018), 12 ways your smartphone is making your life worse, https://www.businessinsider.com/12-ways-your-smartphone-is-making-your-life-worse-2018-6. Truy cập 08/06/2018.
[7] Văn Duẩn – Lê Phong – Bích Vân (2021), Đô thị thiếu không gian xanh nghiêm trọng, https://nld.com.vn/thoi-su/do-thi thieu-khong-gian-xanh-nghiem-trong-20210509210609935.htm. Truy cập 07/02/2021,
[8] Thành Luân (2020), Covid-19 khiến người Việt ôm điện thoại di động nhiều hơn, https://thanhnien.vn/covid-19-khien-nguoi-viet-om-dien-thoai-di dong-nhieu-hon-post1006259.html. Truy cập, 27/10/2020.
[9] Minh Duy, Nguyễn Trang, Phan Anh (2021), Rủi ro kép từ thiết bị điện tử, https://special.nhandan.vn/noilotuthietbidientu/index.html. Truy cập 30/09/2021.
[10] Phùng Dần (2021), Lạm Dụng Điện Thoại Thông Minh Trong Đại Dịch Covid 19 Làm Gia Tăng Béo Phì Ở Thanh Thiếu Niên, https://suckhoedoisong.vn/lam-dung-dien-thoai-thong-minh-trong-dai-dich-covid-19-lam-gia-tang-beo-phi-o-thanh-thieu-nien-169194889.htm. Truy cập 10/06/2021.
[11] Tanya Lewis (2015), Here’s what happened when I stopped looking at screens at night, https://www.businessinsider.com/why-its-bad-to-use-your-phone-before-bed-2015-7. Truy cập 28/07/2015.
[12] Care New England (2022), Is Your Phone Affecting Your Mental Health?, https://www.butler.org/blog/phone-affecting-your-mental-health. Truy cập 14/ 01/ 2022.
[13] Khương Nha (2016), Smartphone đang hủy hoại một đứa trẻ như thế nào, https://zingnews.vn/smartphone-dang-huy-hoai-mot-dua-tre-nhu-the-nao-post627975.html. Truy cập 27/02/2016.
[14] Đạo Phật Ngày Nay (2022), Nghiệp và smartphone: Quan điểm Phật giáo về công nghệ trong cuộc sống, http://redsvn.net/nghiep-va-smartphone-quan-diem-phat-giao-ve-cong-nghe trong-cuoc-song/html. Truy cập 03/09/2022.
[15] Thích Thiện Siêu (2006), Đại cương Luận Câu Xá, 1. Phẩm phân biệt giới, Nxb Tôn Giáo, Hà Nội.
[16] Hòa thượng Thích Minh Châu dịch (1991), Kinh Tương Ưng 3 Thiên Uẩn, Chương I Tương Ưng Uẩn A. Năm Mươi Kinh Căn Bản III. Phẩm Gánh Nặng, Viện Nghiên Cứu Phật Học Việt Nam, TP. Hồ Chí Minh.
[17] Thích Minh Châu (2002), Đạo Đức Phật Giáo & Hạnh Phúc Con Người, Chữ Hiếu trong kinh tạng Pàli, Nxb Tôn Giáo, Hà Nội,.
[18] Hòa thượng Thích Minh Châu dịch (1991), Kinh Tương Ưng 4 Thiên Sáu Xứ, Chương I Tương Ưng Sáu Xứ Phần II. Năm Mươi Kinh Thứ Hai V. Phẩm Từ Bỏ, Viện Nghiên Cứu Phật Học Việt Nam, Tp. Hồ Chí Minh.

Giải pháp nào cho tình trạng lạm dụng smartphone quá mức của giới trẻ?

Bài viết liên quan
  • ‎Wallcraft – Hình nền: động 4K

  • Tìm kiếm hình nền chất lượng cao cho iPhone?Để phù hợp với kích thước thị sai?Để xem mỗi ngày có rất nhiều hình nền mới?Bạn…

Hotline 24/7: O984.666.352
Alternate Text Gọi ngay